Νομός: Λασιθίου
Διεύθυνση: Dories
Τηλέφωνο:
Άγιος Κωνσταντίνος Τίμιος Σταυρός
The old monastery of Agios Kostantinos and Eleni is located 22km north of Agios Nikolaos and 18km from Elounda, Lassithi prefecture, at the entrance of the village Dories, at an altitude of 450m.
The parish church of Dories village in Mirambello area, is a twin-naved one, with the north nave dedicated to ‘the Equals to the Apostles, Saints Konstantinos and Eleni’, and the south nave dedicated to the Elevation of the Holy Cross. Of particular interest are at the sanctuary niches the relief decorated stone ‘agiothyrida’ (agiothyrido stands for ‘gate of the saints’, and it is the name given to the east-facing sanctuary window of Greek Orthodox churches), the belfry with carved figures of Saints Konstantinos and Eleni and the date 1892, the wood-carved altar-screen as well as some portable post-Byzantine icons kept there.
Based on archival references, this was the site of an important monastery which operated from the years of Venetian rule until the late 19th century (Chronaki 1997, 266, 1994 Psilakis A, 385). To the north of the once catholicon of the monastery remains today a restored vaulted hall, and the entrance of the old courtyard of the monastery, consisting of two consecutive gates.
Μέρη κοντινά με Άγιος Κωνσταντίνος Τίμιος Σταυρός
The monastery of the Holy Cross in Kardamoutsa is currently not manned, but was in the years of Venetian and Ottoman domination, a major male monastery. According to archival sources (Chronaki 1997, 251-254) and the inscription on the belfry which states the names of its founders and the funerary inscription on a founder’s gravestone, the foundation of the monastery by brothers Katzaras, monks Makarios, Manasses and Xenophon can be placed between the years 1570 and 1580 (Iliakis 1989).
The catholicon is a single-nave barrel-vaulted church with corners of carefully carved stonemasonry, decorative glazed plates in the east pediment and at the sanctuary niche a stone-carved ‘agiothyrido’ (agiothyrido stands for ‘gate of the saints’, and it is the name given to the east-facing sanctuary window of Greek Orthodox churches).
The monastic complex developed around the church, and was constructed in several construction phases. The catholicon and the core of the northern complex, which probably housed the kitchens, belong to the first construction phase from 1580 to 1590. In the second phase of the early 17th century warehouses were added, a two-storey building serving as abbot’s quarters, and a two-storey vaulted refectory.
The olive press was probably made in the third construction phase of the mid-17th century. Apart from the above-mentioned areas and the cells, the abbey also had a cheese-dairy, a guest-house and a vordonareio (stable). The buildings on the south side of the monastery date back to the 18th and 19th centuries.
Το μοναστήρι περιβάλλεται από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ελαιώνες, κυπαρίσσια και αμπέλια. Στον κοντινό λόφο υπάρχουν μύλοι. Στο οπτικό πεδίο της μονής βρίσκονται οι Δωριές και τα μοναστήρια Σωτήρας Δωριές, Τίμιος Σταυρός Καρδαμούτζα και Άγιος Αντώνιος Καρύδι.
Το μοναστήρι των Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης ανήκει στην περιφέρεια της Φουρνής και βρίσκεται στις Δωριές, νότια έξω από το σημερινό οικισμό, ενώ σε αυτό καταλήγουν διάφορα καλντερίμια. Σήμερα δεν κατοικείται. Ο ναός είναι διπλός, καμαροσκέπαστος, μεγάλων διαστάσεων και έχει νότια είσοδο με παραλληλόγραμμο θύρωμα. Βόρεια του ναού σώζονται κελιά, που σήμερα λειτουργούν σαν αποθήκες του ναού, το βορδωνάρειο και δύο συνεχόμενες είσοδοι. Ο υπόλοιπος περίβολος περιτρέχεται από χαμηλό φράκτη, μέσα στον οποίο κλείνεται ένα πηγάδι και μια δεξαμενή. Η μονή αναφέρεται το 17ο αιώνα. Στην απογραφή του 1635 το μοναστήρι του Αγίου Κωνσταντίνου, που ταυτίζεται με την αναφερόμενη μονή του Αγίου Γεωργίου στις Δωριές στην οποία ηγούμενο εξέλεγε ο Δούκας (Παπαδάκη 1986, 115). δηλώνει ο ιερομόναχος Αρτέμιος Φούσκης (Χρονάκη 1997, 266). Το μοναστήρι λειτουργεί μέχρι και το 1835 που το επισκέφτηκε ο Κ. Κοζύρης (Κοζύρης 1832-1845, 167).
Το μνημείο είναι χτισμένο σε βραχώδες έδαφος, ενώ γύρω του υπάρχει θαμνώδης βλάστηση, ελιές, κήποι, σωρείες πετρών και λίγα δέντρα. Η μονή του Αγίου Αντωνίου έχει θέα στους οικισμούς Καρύδι και Δωριές, και στις μονές του Αγίου Κωνσταντίνου στις Δωριές, του Προφήτη Ηλία στο Καρύδι, του Σωτήρα στις Δωριές και του Τιμίου Σταυρού στην Καρδαμούτζα.
Το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου ή Μεγάλου Αντωνίου βρίσκεται σε πλαγιά πάνω από τον οικισμό Καρύδι, στην περιφέρεια της Φουρνής. Ο ναός είναι μονόχωρος, καμαροσκέπαστος και είναι χτισμένος σε επαφή με το βράχο. Έχει νότια είσοδο με απλό ημικυκλικό ανακουφιστικό τόξο. Στο δυτικό τοίχο του ναού προσαρτάται γωνιακό συγκρότημα τεσσάρων δωματίων, ερειπωμένο σήμερα, που πιθανό είναι να είχε και δεύτερο όροφο. Πρόκειται για μικρό μοναστήρι, στο οποίο ο ναός διατάσσεται δίπλα στα κελιά. Η μονή αναφέρεται το 17ο αιώνα. Η ίδρυσή της τοποθετείται πριν το 1600 (Χρονάκη 1997, 242). Γραπτές αναφορές για τη μονή και τους μοναχούς γίνονται τα έτη 1612, 1615 και στην απογραφή του 1635, ενώ το 1612 το μοναστήρι παραχωρείται στη μονή Αρετίου (Χρονάκη 1997, 242 - 243).