Ανεβάστε φωτογραφίες από
Εσταυρωμένος και μοιραστείτε τις μαζί μας!
Νομός: Λασιθίου
Διεύθυνση:
Τηλέφωνο:
Εσταυρωμένος
Τιμιος Σταυρος. Παλιος κοιμητηριακος ναος της Μαρωνιας. Η βαρια επεμβαση στηριξης που δεχθηκε πριν μερικες δεκαετιες, με ενισχυσεις απο μπετον, μειωσε την αυθεντικοτητα του. Ωστοσο υπαρχουν καποια στοιχεια - μαρτυρες της παλαιοτητας του. Ενα εντοιχισμενο γλυπτο με αδρη ολοσωμη μορφη στην κορυφη του ανατολικου αετωματος πανω απο την κογχη του ιερου, πρεπει να τοποθετηθηκε σε δευτερη χρηση στην αρχικη κτασκευη. Επισης το ιδιομορφο παραθυρο στη νοτια πλευρα, που παραπεμπει σε αναλογα στοιχεια της δυτικης αρχιτεκτονικης, δειχνει οτι ο ναος ειναι συγχρονος με τον Αγιο Αντωνιο Μαρωνειας.
Μέρη κοντινά με Εσταυρωμένος
Μικρό γραφικό Βυζαντινό εκκλησάκι
Μικρό βυζαντινό λουτρό διαστάσεων 7,60 Χ 3,00 μ., που μετασκευάστηκε σε ναό αφιερωμένο στον Άγιο Βασίλειο. Η ίδρυση και η λειτουργία του λουτρού συνδέονται προφανώς με την επισκοπική βασιλική του παρακείμενου οικισμού της Επάνω Επισκοπής. Το αναστηλωμένο λουτρό αν και δεν έχει τον πλούτο των κεραμοπλαστικών διακοσμήσεων που διατηρούν τα δύο άλλα λουτρά της περιοχής στην Επισκοπή Ιεράπετρας και την Κάτω Επισκοπή, η ανέγερσή του δεν πρέπει να απέχει χρονολογικά από αυτά.
http://lasithitour.bpis.teicrete.gr/
Το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου και τα πλαϊνά στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και στον Άγιο Γεώργιο.
Μεγάλη σε μέγεθος τρίκλιτη βασιλική μήκους 16,50 μ. κτισμένη σε θέση μεγαλύτερου παλαιοχριστιανικού ναού που έχει εντοπιστεί κατά τις εργασίες διάνοιξης παρακείμενων δρόμων. Η τυπολογία του ναού σε συνδυασμό με το όνομα του οικισμού αναμφίβολα θα πρέπει να συσχετισθούν με την παρουσία επισκόπου. Άλλωστε, ο ναός φέρει βενετσιάνικο οικόσημο και αναφέρεται ως θερινή έδρα του Λατίνου Επισκόπου επί Βενετοκρατίας. Με την μεσοβυζαντινή φάση του ναού ενδεχομένως συνδέεται και το αρκοσόλιο στο δυτικό πέρας του βόρειου τοίχου που θα πρέπει να συνδέεται με την ταφή εντός του ναού κάποιου σημαντικού προσώπου της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Σήμερα οι ανατολικές απολήξεις των δύο πλαγίων κλιτών είναι αφιερωμένες ως παρεκκλήσια στον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Οχυρωματικό κτίσμα κλασικής-ελληνιστικής περιόδου που βρίσκεται σε ύψωμα στη θέση Τρυπητός του χωριού Επάνω Επισκοπή (νομός Λασιθίου/επαρχία Σητείας). Η θέση «Τρυπητός» βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1 χλμ. ανατολικά του χωριού Επάνω Επισκοπή (νομός Λασιθίου/επαρχία Σητείας) και πλησίον του ποταμού Παντέλη. Πιθανώς, πρόκειται για φρούριο που συνδεόταν με την αμυντική κάλυψη της επικράτειας της Πραισού.
Το κτίσμα
Διασώζεται τοίχος του κτηρίου σε ύψος 2,10 μ. και 24 μ. αντίστοιχα–, ο οποίος αποτελείται από μεγάλους πελεκητούς παραλληλεπίπεδους λίθους και είναι κατασκευασμένος κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα. Τα διάκενα μεταξύ των λίθων είναι φραγμένα με μικρότερες πέτρες. Ο Πλάτων σημειώνει ότι, κατά την επίσκεψή του, η βορειοδυτική γωνία του κτηρίου διασωζόταν σε αρκετά καλή κατάσταση, έτερη γωνία ήταν επιχωσμένη, ενώ τα εσωτερικά τοιχώματα ήταν ήδη κατεστραμμένα. Ο ίδιος χρονολογεί τα ευρεθέντα όστρακα κεραμικής και κατ’ επέκταση το κτίσμα στα κλασικά χρόνια, ενώ ο Παπαδάκης το τοποθετεί στα κλασική-ελληνιστική εποχή. Περίπου 80 μ. δυτικότερα του χώρου ο Πλάτων εντόπισε θραύσματα μεγάλης λεκάνης κυλινδρικού σχήματος, «ομοιαζούσης προς κιονόκρανον», η οποία θεωρεί ότι μεταφέρθηκε εκεί δευτερευόντως από το κτίσμα.
Ο Πλάτων ερμήνευσε το κτήριο ως οχυρωματικό, ερμηνεία που έχει καθιερωθεί καθώς ο Παπαδάκης το περιγράφει ως φρούριο-φυλάκιο. Το 1980 κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος με τον χαρακτηρισμό «κλασσικό ελληνιστικό φρουριακό συγκρότημα». Εάν γίνει αποδεκτή αυτή η ερμηνεία, το κτίσμα θα πρέπει να ανήκε στην κατηγορία των φρουρίων με ορθογώνια ή τετράγωνη κάτοψη και να διέθετε στο εσωτερικό του περαιτέρω κτίσματα για τη φρουρά. Το σωζόμενο μήκος της πλευράς υποδεικνύει ότι το φρούριο ήταν μεγάλων διαστάσεων.
Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Nadia Coutsinas που μελέτησε πρόσφατα τις οχυρώσεις της Κρήτης για την περίοδο που μας απασχολεί –στον κατάλογο των οποίων, ωστόσο, δεν συμπεριλαμβάνει το κτίσμα στον Τρυπητό– τα μεμονωμένα αυτά οχυρά ήλεγχαν την επικράτεια μιας μεγάλης πόλης. Κατά τον Παπαδάκη, στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από τη γειτονική Πραισό. Η τελευταία ανήκε κατά τα κλασικά-ελληνιστικά χρόνια στις ισχυρότερες κρητικές πόλεις και η επικράτειά της κατελάμβανε μεγάλο μέρος της περιοχής της Σητείας. Η Πραισός, πάντως, πέραν ίσως της περιοχής των Ακροπόλεων Α και Β, δεν διέθετε τείχη όπως, εξάλλου, και αρκετές άλλες σημαντικές πόλεις της Κρήτης. Το φρούριο του Τρυπητού, ελέγχοντας την κοιλάδα του ποταμού Παντέλη και το οδικό δίκτυο στα βορειοδυτικά όρια της Πραισού, πιθανώς εντασσόταν σε ένα ευρύτερο σύστημα αμυντικών δομών και παρατηρητηρίων της πόλης. Επιπλέον, η επιμελημένη τοιχοποιία του αντικατόπτριζε σε συμβολικό επίπεδο τον πλούτο και την ισχύ της πόλης που προστάτευε. Πάντως, σύμφωνα πάλι με την Coutsinas, τα μεμονωμένα εξωαστικά φρούρια στο εσωτερικό της Κρήτης είναι περιορισμένα, αν και σε αρκετές περιπτώσεις φαίνεται ότι συνδέονται με ατείχιστες πόλεις. Όπως και να έχει, θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες και τεκμηρίωση για την ένταξη του κτίσματος στον Τρυπητό στα ειδικότερα ιστορικά, χωρικά και αρχιτεκτονικά συγκείμενά του.
Σύνδεση με
Facebook