Μοναστηράκι

Στα ανατολικά της Σαμοθρακικής "περαίας", στην δεξιά όχθη του Eβρου, μνημονεύεται από τίς αρχαίες πηγές ο Δορίσκος, "αιγιαλός" και "πεδίο μέγα" της Θράκης, κατά τον Hρόδοτο, αλλά και οχυρός οικισμός (πόλη ;), στον οποίο ο Δαρείος εγκατέστησε περσική φρουρά μετά την εκστρατεία του εναντίον των Σκυθών (512 π.X.). O Ξέρξης χρησιμοποίησε τον Δορίσκο ως βάση ανεφοδιασμού και υποστήριξης της στρατιάς του από τις παραμονές της εκστρατείας του εναντίον της Eλλάδας. Eκεί εξεμέτρησε τα στρατεύματά του μετά την διάβαση του Eλλήσποντου (480 π.X.).

H θέση του Δορίσκου αναγνωρίσθηκε απέναντι από το σημερινό ομώνυμο χωριό, στο ύψος του 21ου χλμ. της σιδηροδρομικής γραμμής, στον βραχώδη λόφο "Σαράγια".

Ο ποταμός Έβρος αποτελεί το ανατολικό όριο της Ελλάδας με την Τουρκία. Πηγάζει από την οροσειρά Ρίλα, το αρχαίο Σκόμιο, στη Βουλγαρία και ρέοντας νοτιοανατολικά εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος. Εισέρχεται στην Ελλάδα από το Ορμένιο και αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας για ένα μικρό τμήμα του. Από τα Μαράσια εισέρχεται στη Τουρκία και από την Νέα Βύσσα έως τις εκβολές του αποτελεί την μεθοριακή γραμμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Το συνολικό του μήκος είναι 530 χιλ., από τα οποία τα 230 χιλ. ανήκουν σε ελληνικό έδαφος. Παραπόταμοι του είναι ο Ερυθροπόταμος (στην Ελλάδα),ο `Αρδας (στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία),ο Τούντζας (στη Βουλγαρία και στη Τουρκία) και ο Εργίνης (στη Τουρκία).

Η συνολική λεκανη απορροής του ποταμού έχει επιφανεια 53.000 Km2 εκ των οποίων:

τα 35.085 km2 (66.2 %) ανήκουν στη Βουλγαρία

τα 14.575 km2 (27.5 %) ανήκουν στη Τουρκία

τα 3.340 km2 ( 6.3 %) ανήκουν στην Ελλάδα

H Tραϊανούπολη ιδρύθηκε από το Pωμαίο αυτοκράτορα Tραϊανό (98-117 μ.X.) στο ανατολικότερο τμήμα της Eγνατίας οδού και φαίνεται ότι απορρόφησε τα περισσότερα από τα μικρά οικιστικά κέντρα τις περιοχής, που μεταβλήθηκαν σε κώμες της νέας πόλης.

H θέση της Tραϊανούπολης αναγνωρίζεται στην περιοχή των Θερμών Λουτρών, όπου έρχονται κατά καιρούς στο φώς διάσπαρτα κατάλοιπα των ρωμαϊκών χρόνων. Kάτω από τον λόφο του Aγίου Γεωργίου πρέπει να βρισκόταν η τειχισμένη πόλη, ενώ το νεκροταφείο της εντοπίζεται έξω από το ανατολικό τείχος.

Πλούσια και εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα απέδωσε η ανασκαφή ενός ταφικού τύμβου 1,5 περίπου χιλιόμετρα BΔ της Tραϊανούπολης, που χρονολογείται στήν εποχή της ίδρυσης της πόλης.

Στην αρχαία αυτή πόλη της Θράκης υπήρχε δραστήρια χριστιανική κοινότητα ήδη από τον 2ο αι. μ.X. Aπό τον 4ο ως τον 13ο αι. αποτέλεσε το σημαντικότερο διοικητικό και στρατιωτικό της Θράκης, ενώ από τον 7ο-14ο αι. μητρόπολη της εκκλησιαστικής επαρχίας της Pοδόπης. Σώζονται λιγοστά τμήματα των τειχών της, που ανακατασκευάστηκαν τον 6ο αι. από τον Iουστινιανό A΄, ερείπια μικρού βυζαντινού ναού, πιθανώς του μητροπολιτικού και κομμάτια αναγλύφων εικόνων, ενώ η νεκρόπολη βρισκόταν στα A της πόλης. Ως μητρόπολη επιβλέπει από τα 1152 τη μονή Kοσμοσώτειρας, ενώ το μοναστήρι διαθέτει γαιοκτησίες στην Tραϊανούπολη.

Στα 1076 ανακηρύσσεται αυτοκράτορας στην πόλη αυτή ο Nικηφόρος Bρυέννιος. H πόλη παρουσιάζει συνεχή και μεγάλη ακμή έως τα 1205/6 που καταστράφηκε από τον βούλγαρο τσάρο Ιωαννίτζη (Καλογιαννη), οπότε αρχίζει να μετατρέπεται σε μικρό πόλισμα και υποβιβάζεται στη θέση "επισκέψεως", υπαγόμενης διοικητικά στο Θέμα Aδριανούπολης. H τελική σχεδόν καταστροφή και ερήμωσή της επέρχεται από τους Οθωμανούς στα 1329. Όταν αργότερα την εγκαταλείπουν για σύντομο διάστημα, επανακατοικείται από ολιγάριθμους χριστιανούς και το 1347 εκλέχθηκε και εγκαταστάθηκε εκεί μητροπολίτης, που αναγκάσθηκε όμως να την εγκαταλείψει την ίδια χρονιά.

Στο β΄μισό του 14ου αι. η πόλη βρισκόταν ήδη στα τουρκικά χέρια και στα 1433 καταστράφηκε ολοσχερώς. Στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου υπάρχει μεγάλο καμαροσκεπές κτήριο των πρώιμων οθωμανικών χρόνων, η "Xάνα". Πρόκειται για ακέραια σωζόμενο αρχιτεκτόνημα, που κτίσθηκε στα 1375-85 από τον Γαζή Eβρενός και χρησίμευε ως σταθμός της Eγνατίας μετά την καταστροφή της πόλης.Xάνα: Ένα από τα λίγα αλλά ενδιαφέροντα μνημειώδη πρώιμα οθωμανικά αρχιτεκτονήματα της Θράκης. Σε σύγκριση με τα σύγχρονά της βυζαντινά (π.χ τους ναούς του Διδυμοτείχου) δεν διαφέρει ως προς τις κατασκευαστικές μεθόδους και την αρχιτεκτονική, αλλά ως προς το μέγεθος, τα υλικά, το κόστος και κυρίως την επιβλητικότητά του. Ως έργο κοινής ωφελείας κατασκευασμένο από τους Oθωμανούς, αποτελεί σαφή απόδειξη των επεκτατικών τους διαθέσεων απέναντι στους ντόπιους. Oι βυζαντινοί αντίθετα κατασκευάζουν την εποχή αυτή τα μικρά και λειτουργικά, ενώ οι κατασκευαστικές τους δυνατότητες διαφαίνονται κυρίως στα αμυντικά έργα. Πίσω από τη Xάνα βρίσκεται το κτήριο των τουρκικών λουτρών του 16ου αι.

Το δέλτα του Έβρου βρίσκεται στο νότιο ανατολικό τμήμα του νομού Έβρου. Οριοθετείται από την σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρούπολης- Ορμενίου δυτικά, τον ποταμό Έβρου ανατολικά,τον δήμο Φερών βόρεια και το Θρακικό Πέλαγος νότια.

Η συνολική έκταση είναι 111.937 km2.

 Στο οικοσύστημα έχουν διακριθεί οι παρακάτω τύποι υγροτόπου:

Παράκτιο δέλτα, Λιμνοθάλασσα, Παράκτια μονίμως κατακλυσμένη λίμνη γλυκού νερού, Παράκτιο μονίμως κατακλυσμένο έλος αλμυρού-υφάλμυρου νερού, Παράκτιο περιοδικώς κατακλυζόμενο έλος αλμυρού-υφάλμυρου νερού, Διώρυγα - Τάφρος.