Fourni

Το υδραγωγείο Morosini, δηλαδή το υδραγωγείο που υδροδοτούσε τη κρήνη της κεντρικής πλατείας του Χάνδακα με απόφαση και μέριμνα του Γενικού Προνοητή Francesco Morosini, κατασκευάστηκε το 1627-28. 

Το υδραγωγείο ένωνε τις Αρχάνες με το Ηράκλειο. Ξεκινούσε από την κυριότερη πηγή, τα Πελεκητά, τροφοδοτούνταν από την πηγή του Αγίου Ιωάννη Μυριστή, προχωρούσε στην αριστερή πλευρά του ποταμού Κατσαμπά. Από τη μονή Καρυδάκι, οπού υπάρχει πηγή νερού, ξεκινούσε υδατογέφυρα που ενωνόταν με τον κεντρικό αγωγό. Υδατογέφυρες υπήρχαν στη Σίλαμο και τη Φορτέτσα και έτσι το νερό έφθανε στην τάφρο του φρουρίου. Περνούσε τρία χαμηλά τόξα και έμπαινε από την Πύλη του Ιησού (Καινούρια Πόρτα), προχωρούσε από το εσωτερικό του τείχους προς τον προμαχώνα Βιτούρι και από εκεί στην πύλη του Αγίου Γεωργίου (Λαζαρέτο). Συνέχιζε υπογείως προς τη Μονή του Αγίου Φραγκίσκου (σήμερα Aρχαιολογικό Μουσείο). Μέσω αλλης μια τρίτοξης υδατογέφυρας (Τρεις Καμάρες) συνέχιζε και περνούσε και το παλιό τείχος, μέχρι τη πύλη Voltone. Από εκεί έφτανε υπογείως στην κρήνη μέσω μολύβδινου αγωγού.

Το υδραγωγείο στη θέση Καρυδάκι, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Πρόκειται για υδατογέφυρα μήκους περίπου 65 μέτρων, με ένα μεγάλο τόξο και δύο μικρότερα. Πάνω στη γέφυρα, υπάρχει ενθετη πλάκα με ιδρυτική επιγραφή: Ad Principis| et Crete Nobilitatem| Franciscus Maurocenus| Proconsul| anno Dni MDCXXVII. Στο Ηράκλειο, στην οδό Ερυθραίας ανάμεσα στην οδό Απολλοδώρου και την Αγίου Στεφάνου-στο Ηράκλειο- σώζεται και είναι ορατό ένα μικρό τμήμα του υδαταγωγού.

Το χωριό Κάτω Αρχάνες βρίσκεται 14 χιλιόμετρα νότια της πόλης του Ηρακλείου σε υψόμετρο 360 μέτρων, στην εύφορη πεδιάδα με τους αμπελώνες κάτω από το όρος Γιούχτα.

Το χωριό στην ουσία έχεις σχηματιστεί από 4 τέσσερις παλαιότερους οικισμούς, τις Κάτω Αρχάνες, τα Αμπελά, την Κερά Ελαιούσα, και τις Πατσίδες. Για πρώτη φορά αναφέρεται σε ενετικά έγγραφα με τα ονόματα δύο εκ των οικισμών, Arcanes Catto, Pacidhes Apano και Pacidhes Catto.

Ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σύμφωνα με την απογραφή του 2011 σε 610 κατοίκους. Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων του χωριού είναι η αμπελοκομία και η παραγωγή σταφίδας.

Το υδραγωγείο Morosini, δηλαδή το υδραγωγείο που υδροδοτούσε τη κρήνη της κεντρικής πλατείας του Χάνδακα με απόφαση και μέριμνα του Γενικού Προνοητή Francesco Morosini, κατασκευάστηκε το 1627-28. 

Το υδραγωγείο ένωνε τις Αρχάνες με το Ηράκλειο. Ξεκινούσε από την κυριότερη πηγή, τα Πελεκητά, τροφοδοτούνταν από την πηγή του Αγίου Ιωάννη Μυριστή, προχωρούσε στην αριστερή πλευρά του ποταμού Κατσαμπά. Από τη μονή Καρυδάκι, οπού υπάρχει πηγή νερού, ξεκινούσε υδατογέφυρα που ενωνόταν με τον κεντρικό αγωγό. Υδατογέφυρες υπήρχαν στη Σίλαμο και τη Φορτέτσα και έτσι το νερό έφθανε στην τάφρο του φρουρίου. Περνούσε τρία χαμηλά τόξα και έμπαινε από την Πύλη του Ιησού (Καινούρια Πόρτα), προχωρούσε από το εσωτερικό του τείχους προς τον προμαχώνα Βιτούρι και από εκεί στην πύλη του Αγίου Γεωργίου (Λαζαρέτο). Συνέχιζε υπογείως προς τη Μονή του Αγίου Φραγκίσκου (σήμερα Aρχαιολογικό Μουσείο). Μέσω αλλης μια τρίτοξης υδατογέφυρας (Τρεις Καμάρες) συνέχιζε και περνούσε και το παλιό τείχος, μέχρι τη πύλη Voltone. Από εκεί έφτανε υπογείως στην κρήνη μέσω μολύβδινου αγωγού.

Το υδραγωγείο στη θέση Καρυδάκι, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Πρόκειται για υδατογέφυρα μήκους περίπου 65 μέτρων, με ένα μεγάλο τόξο και δύο μικρότερα. Πάνω στη γέφυρα, υπάρχει ενθετη πλάκα με ιδρυτική επιγραφή: Ad Principis| et Crete Nobilitatem| Franciscus Maurocenus| Proconsul| anno Dni MDCXXVII. Στο Ηράκλειο, στην οδό Ερυθραίας ανάμεσα στην οδό Απολλοδώρου και την Αγίου Στεφάνου-στο Ηράκλειο- σώζεται και είναι ορατό ένα μικρό τμήμα του υδαταγωγού.