Άγιος Μηνάς

Οι Φούρνοι, σύμπλεγμα νησιών ανάμεσα στην Ικαρία και τη Σάμο, βρίσκονται με μικρό λιμάνι, όπου προσεγγίζουν πλοία της γραμμής και εκδρομικά σκάφη. Κοινή ονομασία με το νησί έχει και η πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού, που απλώνονται γύρω από τον κλειστό όρμο. Το νησιωτικό σύμπλεγμα αποτελείται από είκοσι μικρά νησιά, τους Φούρνους, τη Θύμαινα (η οποία καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα του συμπλέγματος), ενώ πολλές βραχονησίδες είναι τριγύρω, οι οποίες κάνουν το ήδη μοναδικό τοπίο ακόμα πιο μαγευτικό. Οι πιο γνωστές από αυτές είναι ο Άγιος Μηνάς, το Αλατονήσι, ο Μικρός και Μεγάλος Ανθρωποφάς, το Θυμαινάκι, η Κισηριά, το Μακρονήσι, το Πετροκάραβο, το Πλακάκι και το Στρογγυλό.

 

Το σύμπλεγμα των Φούρνων, κατακερματισμένο σε αμέτρητους όρμους κολπίσκους και φιόρδ με τα γαλάζια νερά του, συνθέτει ένα κόσμο απόλυτα μαγικό, ιδανικό αραξοβόλι πλοίων και σκαφών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ήταν ορμητήριο πειρατών από τα αρχαία χρόνια. Η περίμετρος των νησιών, που φτάνει τα 120 χλμ., μας δείχνει ότι τα μικρά αυτά σε έκταση νησιά δεν στερούνται ομορφιάς στο παραμικρό, αφού εντυπωσιακές παραλίες, πάμπολλοι μικρότεροι ή μεγαλύτεροι κολπίσκοι, γραφικοί όρμοι και φιόρδ, που αποτελούν το αραξοβόλι τοπικών καϊκιών ή επισκεπτών, και αμέτρητα αντίστοιχα ακρωτήρια σχηματίζονται στην ακτογραμμή τους, αποζημιώνοντας τον επισκέπτη με την πρώτη ματιά. 

 

Οι Φούρνοι είναι ένα σύμπλεγμα είκοσι μικρών νησιών ανάμεσα στη Σάμο και την Ικαρία. Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Κοράσιοι Νήσοι, το όνομα έχει διατηρηθεί στη Βραχονησίδα Κορασίδα). Ο Πορφύριος, φιλόσοφος των ελληνιστικών χρόνων (1ος αι. μ.Χ.), τους αναφέρει ως Κορσέας, ονομασία την οποία διατηρούν μέχρι και σήμερα.

 

Oι Μηλίσιοι (Ίωνες) ήταν οι πρώτοι που αποίκησαν το νησί λόγω λατομείων και μετακινούνταν για να μεταφέρουν τα πετρώματα απέναντι στη Μίλητο, απ’ τα οποία και χτίστηκε. Οι πειρατές κατά την εποχή του Βυζαντίου και του Μεσαίωνα αργότερα τη χρησιμοποίησαν ως ορμητήριό τους. Μύθοι αναφέρουν θησαυρούς. 

 

Εκείνη την εποχή πάντως οι κάτοικοι το εγκατέλειψαν και το 1770 επανακατοικήθηκε για να φτάσουμε στη σημερινή του δομή και μορφή. Τα πρώτα σπίτια ήταν καλύβες. Καθεμιά ήταν μακρόστενη, χτισμένη από σχιστολιθικές πέτρες και οι οροφές ήταν σκεπασμένες με δοκάρια και φίδες (είδος ξύλου του νησιού). Ο τρόπος αυτός κατασκευής ονομάζεται «δώρα». Τα σπίτια είχαν επιπλέον τζάκι, εσοχές στους τοίχους με δοχεία που έβαζαν τα προϊόντα που παρήγαγαν, ειδικά κατασκευασμένο κρεβάτι για να είναι αδιάβροχο και ήταν εξοπλισμένα με ξύλινα έπιπλα (σοφράδες και σκαμνάκια). Το 1885 χτίστηκε το πρώτο σπίτι στον κάμπο, το οποίο σώζεται ως σήμερα. Σήμερα, η χώρα έχει στενά όμορφα σοκάκια, παραδοσιακά ταβερνάκια και όμορφα μοντέρνα σπίτια, όλα όμως με επιρροές από το παρελθόν.

 

Την μακραίωνη ιστορία του νησιού μαρτυρούν δεκάδες μνημεία:

 

Ακρόπολη: Στο λόφο του Αϊ-Γιώργη, πάνω απ’ τον οικισμό των Φούρνων βρέθηκαν αρχαία τμήματα, μοναδικά τεκμήρια της παράδοσης του νησιού. Τα μεγαλύτερα σωζόμενα τμήματα της ακρόπολης έχουν πλάτος 2 μέτρα. Η θέα από ψηλά είναι μαγευτική με τα κατάλοιπα του παρελθόντος, όπως αυτά είναι σκαλισμένα και αποτυπωμένα στα ερείπια, να καθιστούν το μνημείο μοναδικό.

Σαρκοφάγος: Βρέθηκε σε οικόπεδο στη χώρα των Φούρνων και σήμερα βρίσκεται στημένη στην πλατεία του χωριού σε άψογο παραλληλεπίπεδο σχήμα με ανάγλυφες διακοσμήσεις και επιγραφή.

Λατομείο: Σημαντικό αξιοθέατο, στον όρμο του Πετροκοπιού, πολύ κοντά στους Φούρνους. Πρόκειται για ημιτελή αρχαιολογικά μέλη κατάσπαρτα στην περιοχή του όρμου. Ανάμεσά τους διακρίνουμε σπόνδυλους κιόνων, ένα ιωνικού ρυθμού κιονόκρανο καθώς και ορθογώνια παραλληλεπίπεδα σε τέλεια σχήματα.

Καμάρι: Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας των Ταξιαρχών υπάρχουν ραβδωτοί κίονες από γρανίτη και ορθογώνιες μαρμάρινες πλάκες και παραλιακά, ερείπια του αρχαίου οικισμού.