ΓΡΑΦΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ-ΤΑΠΙΤ

Είναι η κεντρική πλατεία στο Ηράκλειο. Εκεί βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Νομαρχεία και η πύλη του Αγίου Γεωργίου. Ο ελεύθερος χώρος στον οποίο σήμερα έχει διαμορφωθεί η πλατεία, επί Ενετοκρατίας χρησίμευε για την άσκηση του στρατού των Βενετών. Αργότερα όταν χτίστηκε η πύλη του Αγίου Γεωργίου η πλατεία μετονομάστηκε σε πλατεία Αγίου Γεωργίου. Επίσης στο χώρο αυτό υπήρχαν υπόγειες κυκλικές σιταποθήκες των Ενετών, όπου αποθηκεύονταν σιτηρά για καταστάσεις ανάγκης καθώς και μια μεγάλη υπόγεια λιθόκτιστη δεξαμενή νερού. Το 1628 στα πλαίσια υδροδότησης του Ηρακλείου με την κρήνη Λιονταριών, χτίστηκε απέναντι από το σημερινό ξενοδοχείο Αστόρια μια υδατογέφυρα στηριζόμενη σε τρία τόξα, πάνω στην οποία περνούσε αγωγός νερού για την κρήνη. Από τότε η πλατεία αυτή ονομάστηκε «Τρεις Καμάρες» , ονομασία που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και σήμερα από τους Ηρακλειώτες. Οι καμάρες αυτές γκρεμίστηκαν από τους Τούρκους το 19ο μ.Χ αιώνα. Η πλατεία σήμερα, μοναδική από άποψη έκτασης, είναι ο κυριότερος τόπος αναψυχής των Ηρακλειωτών, συγκεντρώσεων και γενικά κοινωνικών εκδηλώσεων. Τις βραδινές ώρες και τις γιορτές η κυκλοφορία οχημάτων διακόπτεται στην περιοχή αυτή, γιατί γεμίζει από κόσμο.

Το κτηριακό συγκρότημα το οποίο απαρτίζεται σημερα από τρία επί μέρους κτήρια, όπου στεγάζονται η Περιφέρεια Κρήτης, τα Δικαστήρια και η Διεύθυνση της Αστυνομίας, είναι αποτέλεσμα της μετασκευής τούρκικου κτίσματος του τέλους του 19ου αι. Το συγκρότημα δεσπόζει στην πλατεία Ελευθερίας και αναπτύσσεται κατά μήκος της νότιας παρειάς της λεωφόρου Δικαιοσύνης.

Το πρώτο κτίσμα που κατασκευάσθηκε στη θέση αυτή ήταν βενετικό. Οι Βενετοί την έβδομη δεκαετία του 16ου αι. κατασκεύασαν τους στρατώνες του Αγίου Γεωργίου, που είχαν δυνατότητα στέγασης 700 στρατιωτών. Το κτήριο, μετά από τις προσθήκες που έγιναν σε αυτό τον 17ο αι. έφτασε να έχει μήκος 261 μ., διέθετε 200 δωμάτια και είχε ένα μεγάλο επίμηκες στεγασμένο προστώο κατά μήκος της βόρειας πλευράς του. Μετά την πτώση του Χάνδακα στους Τούρκους οι βενετικοί στρατώνες χρησιμοποιήθηκαν από τους νέους κατακτητές. Καταστράφηκαν όμως κατά τον μεγάλο σεισμό του 1856. Στην ίδια θέση οι Τούρκοι αποφάσισαν να κατασκευάσουν νέους στρατώνες. Τα σχέδια εκπονήθηκαν από τον Αθανάσιο Μούση, στον οποίο οφείλεται ο σχεδιασμός και άλλων λαμπρών κτιρίων της πόλης, με κορυφαία ανάμεσά τους τον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Μηνά και το Βεζίρ Τζαμί, τον σημερινό ναό του Αγίου Τίτου. Ο θεμέλιος λίθος των νέων στρατώνων τέθηκε το 1883. Το κτήριο, που ήταν γνωστό με την τούρκικη ονομασία ''κισλάδες'', ήταν διώροφο, επίμηκες και ενιαίο. Στεγαζόταν με ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Στον μέσον της βόρειας όψης του εντοιχίστηκε το περίφημο μαρμάρινο αναγεννησιακό θύρωμα ενός παρεκκλησίου του καθολικού της ενετικής μονής του Αγίου Φραγκίσκου. Το θύρωμα αυτό, δώρο του Κρητός Πάπα Αλεξάνδρου Ε' προς τη μονή τη δεύτερη δεκαετία του 15ου αι. αφαιρέθηκε από την αρχική του θέση και τοποθετήθηκε στη νέα όταν άρχισαν να κτίζονται οι τούρκικοι στρατώνες. Αυτό έγινε κατά τη διάρκεια του σεισμού του1856.

Μετά την αυτονομία και την αποχώρηση του τουρκικού στρατού, στους παλαιούς στρατώνες στεγάσθηκε το ''Γυμνάσιον Ηρακλείου'' ενώ αργότερα, το 1921, στεγάστηκε και το δεύτερο γυμνάσιο της πόλης. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, με σχέδια του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού, το τούρκικο κτήριο υφίσταται εκτεταμένες τροποποιήσεις ώστε να λειτουργήσει ως σύγχρονο διοικητήριο. Έτσι το ενιαίο κτίσμα χωρίζεται σε τρία επιμέρους τμήματα, ανάμεσα στα οποία δημιουργούνται ευρείες υπαίθριες διαβάσεις. Τα ξύλινα πατώματα και η ξύλινη στέγη αντικαθίστανται με πλάκες από οπλισμένο σκυρόδεμα και οι όψεις του μορφολογούνται σύμφωνα με τις επιταγές του κλασικισμού.

Ένα μυθικό λιμάνι της Κνωσού, βρέθηκε στη θέση Κατσαμπάς στα δυτικά όρια του Δήμου Ν. Αλικαρνασσού. Το μείζον αυτό ανασκαφικό γεγονός με διαστάσεις παγκόσμιας σημασίας πραγματοποιήθηκε ακριβώς στην περιοχή την οποία ο διορατικός Αρθουρ Εβανς είχε προσδιορίσει ως «τη λιμενική πόλη της Κνωσού», χωρίς ο ίδιος να πραγματοποιήσει ανασκαφές.

Συγκεκριμένα, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στην επιφάνεια νεώρια τεραστίων διαστάσεων για την εποχή εκείνη, που ασφαλώς ήταν η βασικότερη υποδομή για την κατασκευή και συντήρηση των πλοίων της μινωικής θαλάσσιας και αργότερα της μυκηναϊκής αυτοκρατορίας, που είχε κυριαρχήσει επί αιώνες στο χώρο της Μεσογείου.

Ειδικότερα, σε οικόπεδο που περικλείεται από τους δρόμους Δημοκρίτου, Οδυσσέως, Βέντρις και μια πολυκατοικία, από τη δυτική του πλευρά και σε τοποθεσία που βρίσκεται δυτικά της κοιλάδας του ιστορικού ποταμού Καίρατου, ο οποίος διέρχεται σχεδόν δίπλα από το ανάκτορο της Κνωσού και εκβάλλει στο λιμάνι του Ηρακλείου και σε απόσταση 100 μέτρων από την κοίτη του ποταμού βρέθηκαν τα νεώρια μετά την αφαίρεση των επιφανειακών επιχώσεων που ήταν σχεδόν καθαρή άμμος θάλασσας πάχους περίπου 1,5 μέτρου με αποτέλεσμα την αποκάλυψη της κάτοψης κτιρίου μνημειακών διαστάσεων.

Αποκαλύφθηκαν έξι παράλληλοι τοίχοι πάχους ενός μέτρου ο καθένας, ισχυρότατης κατασκευής, με άξονα από Βορρά, που βρίσκεται η θάλασσα, προς Νότο, οι οποίοι δημιουργούν έξι παράλληλους ορθογώνιους χώρους σε δύο πτέρυγες. Από τον έκτο χώρο στην ανατολική πλευρά του κτιρίου έχει αποκαλυφθεί μόνο ένα τμήμα του δυτικού τοίχου.

Οι πέντε χώροι έχουν πλάτος έξι μέτρα ο καθένας, μήκος από 21 έως 23 μέτρα μόνο το ορατό μέρος και είναι διαρρυθμισμένοι σε δύο πτέρυγες ή συγκροτήματα, δυτικά και ανατολικά από τον έκτο χώρο, που έχει πλάτος 1,5 μέτρο και πιθανότατα ήταν διάδρομος με κατωφερή κλίση προς Βορρά, ενώ στο νότιο τμήμα του αποτελείται από κλιμακωτά επίπεδα.

Ο εσωτερικός χώρος του κάθε μινωικού νεωρίου υπολογίζεται σε 150 τ.μ. περίπου, ενώ παραμένει άγνωστο προς το παρόν το συνολικό μήκος των μακρών τοίχων, οι οποίοι συνεχίζονται κάτω από τους δρόμους που περικλείεται το οικόπεδο. Σύμφωνα με τον ίδιο αρχαιολόγο όμως ο προσανατολισμός των τοίχων και των άλλων χώρων που βρέθηκαν είναι προς τη θάλασσα και σε απόσταση 150 μέτρων.

Είναι από τα σημαντικότερα ενετικά μνημεία στο Ηράκλειο. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τα Λιοντάρια. Ο Άγιος Μάρκος ήταν ο προστάτης των Βενετών και επομένως άρχισε να χτίζεται ο μητροπολιτικός ναός του από τα πρώτα χρόνια της Βενετοκρατίας, το 1239. . Το κομψό του κτίριο ήταν μία τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική . Στο υψηλό καμπαναριό του, όπου υπήρχε το ρολόι της πόλης, κυμάτιζε η σημαία της Βενετίας με το σύμβολο της κυριαρχίας της Γαληνοτάτης, τον φτερωτό Λέοντα του Αγίου Μάρκου. Στο δάπεδο του ναού ήταν θαμμένοι δούκες και άλλοι σημαντικοί ευγενείς του «Βασιλείου της Κρήτης», που πέθαναν στον Χάνδακα, και σ’ αυτό γίνονταν όλες οι επίσημες τελετές της ενετικής διοίκησης. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί. Οι Τούρκοι γκρέμισαν το κωδωνοστάσιο της Βασιλικής και στη θέση του ύψωσαν μιναρέ. Μετά την απελευθέρωση του νησιού οι κάτοικοι του Ηρακλείου γκρέμισαν το μιναρέ θέλοντας να σβήσουν δυσάρεστες μνήμες και σύμβολα της τουρκικής κατοχής. Σήμερα το μνημείο χρησιμοποιείται ως Δημοτική Πινακοθήκη. Βασιλική Αγίου Μάρκου

Κατασκευασμένη από τον Giovanni Sagredo μεταξύ 1602-1604, τμήμα της έχει εντοιχιστεί στη βορειοδυτική γωνία της σημερινής Λότζια και διακοσμείται με λαξευμένο γυναικείο άγαλμα που, σύμφωνα με την περιγραφή του Gerola, πιθανώς με το αριστερό χέρι να κρατούσε ασπίδα, ενώ με το δεξί ένα είδος βαρειάς (μεγάλου σφυριού) για επίδειξη και αναπαρίστανε, ίσως, την προσωποποίηση της Κρήτης.

10ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Επιμενίδου 21, 71202 Ηράκλειο Κρήτης

2810222334

Η Κρήνη του Ιμπραήμ Μπαμπά βρίσκεται σε άθλια κατάσταση στη σημερινό οδό Αλμυρού. Δυστυχώς άγνωστοι έχουν αφαιρέσει τμήμα του περίτεχνου ανάγλυφου που κοσμούσε την κρήνη. Η κρήνη είναι εντοιχισμένη στον εξωτερικό τοίχο της οικίας του Ιμπραήμ Μπαμπά που σήμερα έχει καταρρεύσει.

1ο ΣΕΚ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Στην πλατεία Κορνάρου επίσης κατά την Τουρκοκρατία υπήρχε και η Φιλανθρωπική κρήνη (σεμπίλ), που κτίστηκε το 1776 από τον Χατζή Ιμπραχίμ Αγά, ο οποίος μάλιστα αφιέρωσε σχεδόν όλη του την περιουσία για τη συντήρησή της. Είναι το μοναδικό στο είδος του σεμπίλι που διασώζεται σήμερα. Πρόκειται για ένα κυκλικό θολωτό κτίριο με ημικυκλικά καγκελωτά παράθυρα ολόγυρα. Μπροστά από κάθε παράθυρο υπάρχει μια βρύση με μια πέτρινη λεκάνη όπου παλαιότερα συγκεντρωνόταν το νερό. Η πλατεία αυτή αποτελούσε ένα σημαντικό χώρο συνάθροισης των μουσουλμάνων, καθώς υπήρχαν τριγύρω αρκετά καφενεία με ναργιλέδες. Στον ίδιο χώρο γιόρταζαν το Ραμαζάνι και τη μεγάλη τριήμερη γιορτή του μπαϊραμιού. Η κρήνη αυτή κινδύνευσε να κατεδαφιστεί, όπως συνέβη δυστυχώς με το Ναό του Σωτήρος. Σήμερα λειτουργεί ως καφενείο, συνεχίζοντας μια χρήση που είχε ξεκινήσει από την οθωμανική περίοδο.

16ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΚΕΠ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Στη σημερινή οδό Ζωγράφου υπήρχε ως τις αρχές του 20ου αιώνα το κονάκι του Χανιαλή, το οποίο εξωτερικά είχε εντοιχισμένη την κρήνη. Σήμερα βρίσκεται δίπλα στην εξωτερική πύλη του Αγ. Γεωργίου, κάτω από το άγαλμα του Ελ. Βενιζέλου. Εντός αψιδωτής κατασκευής που η κορυφή της κοσμείται με φυτική διακόσμηση, βρίσκεται τοποθετημένη πλάκα, ο κρουνός βρίσκεται εντός ανάγλυφου διακοσμημένου πλαισίου. Το νερό συγκεντρωνόταν σε μαρμάρινη λεκάνη με παρόμοια ανάγλυφη διακόσμηση.

44ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Ένα μέρος της τάφρου είχε μεταβληθεί από τους Γερμανούς σε κινηματογράφο, που μετά τον πόλεμο έγινε ιδιοκτησία του Δήμου και είναι γνωστός σήμερα με το όνομα “Οασις”.

53ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ