


Μέρη κοντινά με 57ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ


Είναι η κεντρική πλατεία στο Ηράκλειο. Εκεί βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Νομαρχεία και η πύλη του Αγίου Γεωργίου. Ο ελεύθερος χώρος στον οποίο σήμερα έχει διαμορφωθεί η πλατεία, επί Ενετοκρατίας χρησίμευε για την άσκηση του στρατού των Βενετών. Αργότερα όταν χτίστηκε η πύλη του Αγίου Γεωργίου η πλατεία μετονομάστηκε σε πλατεία Αγίου Γεωργίου. Επίσης στο χώρο αυτό υπήρχαν υπόγειες κυκλικές σιταποθήκες των Ενετών, όπου αποθηκεύονταν σιτηρά για καταστάσεις ανάγκης καθώς και μια μεγάλη υπόγεια λιθόκτιστη δεξαμενή νερού. Το 1628 στα πλαίσια υδροδότησης του Ηρακλείου με την κρήνη Λιονταριών, χτίστηκε απέναντι από το σημερινό ξενοδοχείο Αστόρια μια υδατογέφυρα στηριζόμενη σε τρία τόξα, πάνω στην οποία περνούσε αγωγός νερού για την κρήνη. Από τότε η πλατεία αυτή ονομάστηκε «Τρεις Καμάρες» , ονομασία που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και σήμερα από τους Ηρακλειώτες. Οι καμάρες αυτές γκρεμίστηκαν από τους Τούρκους το 19ο μ.Χ αιώνα. Η πλατεία σήμερα, μοναδική από άποψη έκτασης, είναι ο κυριότερος τόπος αναψυχής των Ηρακλειωτών, συγκεντρώσεων και γενικά κοινωνικών εκδηλώσεων. Τις βραδινές ώρες και τις γιορτές η κυκλοφορία οχημάτων διακόπτεται στην περιοχή αυτή, γιατί γεμίζει από κόσμο.

Ο Ναός του Αγίου Τίτιου (πρώτου επισκόπου Κρήτης) είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θρησκευτικά μνημεία στο κέντρο της πόλης. Στο ναό φυλάσσεται η Κάρα του Αποστόλου Αγ. Τίτου.
Στη διάρκεια της Β Βυζαντινής περιόδου ο ναός, ο επισημότερος και μεγαλύτερος στο Χάνδακα, γίνεται η μητρόπολη της νέας επισκοπής της Κρήτης. Αργότερα οι Βενετοί τον μετατρέπουν σε Επισκοπή Λατίνων. Στη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου μετατράπηκε σε τζαμί (Βεζίρ τζαμί) και το κωδονοστάσιο σε μιναρέ. Ο ναός καταστράφηκε επανειλημένως από σεισμούς και πυρκαγιές. Ωστόσο, οι εκάστοτε κυρίαρχοι φρόντιζαν άμεσα για την αποκατάσταση του, καθώς αποτελούσε το σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο της πόλης. Το 1925, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, ο ναός πέρασε στη δικαιοδοσία της Εκκλησίας της Κρήτης.
Χτίστηκε όταν ο Νικηφόρος Φωκάς έδιωξε τους Άραβες από την Κρήτη και η έδρα της επισκοπής μεταφέρθηκε από τη Γόρτυνα στο Χάνδακα που έγινε και πρωτεύουσα του νησιού. Ο νέος μητροπολιτικός ναός ήταν και ο επισημότερος και μεγαλύτερος της πόλης και αφιερώθηκε στον Άγιο Τίτο. Ο Άγιος Τίτος ήταν μαθητής του Αποστόλου Παύλου και πρώτος επίσκοπος της Κρήτης. Στο νέο ναό μετέφεραν την κάρα του Αγίου Τίτου, τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μεσοπαντίτισσας και άλλα ιερά κειμήλια από το ναό της Γόρτυνας. Όλα αυτά με την πτώση του Ηρακλείου στους Τούρκους μεταφέρθηκαν στη Βενετία, όπου υπάρχουν και σήμερα, με εξαίρεση την κάρα του Αγίου Τίτου που επιστράφηκε στο Ηράκλειο και βρίσκεται σήμερα στο ναό. Ο μεγάλος σεισμός του 1856 κατάστρεψε το ναό ο οποίος χτίστηκε πάλι από την αρχή. Την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης, ο ναός παραχωρήθηκε στο βεζίρη, ο οποίος το μετέτρεψε σε τζαμί , γνωστό με το όνομα Βεζίρ τζαμί.

Το Φρούριο κτίστηκε από τους Ενετούς, κατά τα πρώτα χρόνια της κυριαρχίας τους στο Χάνδακα, για την καλύτερη προστασία του λιμένα της πόλης, που είχε εξέχουσα στρατηγική και εμπορική σημασία. Το αρχικό κτίσμα, που ήταν χαμηλό και χωρίς σκάρπα, καταστράφηκε από το σεισμό του 1303 και επισκευάστηκε.
Στις αρχές του 16ου αι., μέσα στα πλαίσια του γενικότερου επανασχεδιασμού των οχυρώσεων της πόλης, το παλαιό φρούριο κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε το φρούριο που σώζεται μέχρι σήμερα στο διάστημα από το 1523 (χρονολογία που αναφέρεται σε επιγραφή πάνω από τη βορεινή πύλη) ως το 1540. Οι ογκώδεις δόμοι του μεταφέρθηκαν από τα Φρασκιά και την Ντία. To φρούριο είναι διώροφο και στην τελική του μορφή κάλυπτε επιφάνεια περίπου 3.600 τ.μ. Το ισόγειο χωρίζεται με τοίχους μεγάλου πάχους σε 26 διαμερίσματα που χρησίμευαν ως αποθήκες τροφίμων και πολεμοφοδίων, αλλά και ως κελλιά φυλακής, στα οποία βασανίστηκαν πολλοί Κρήτες επαναστάτες. Στον όροφο είχαν διαμορφωθεί καταλύματα για τον καστελλάνο και τους αξιωματικούς της φρουράς. Υπήρχαν ένας φούρνος, ένας μύλος και μια μικρή εκκλησία. Στις τρεις πλευρές που έβλεπαν προς τη θάλασσα ανοίγονταν θυρίδες για τα πυροβόλα που προστάτευαν το λιμάνι. Στα 1630 υπήρχαν 18 πυροβόλα στο ισόγειο και 25 στον όροφο. Μια κεκλιμένη δίοδος που χρησίμευε στη μεταφορά των πολυβόλων οδηγούσε ως το δώμα. Στη ΒΑ, Δ και Ν πλευρά εξωτερικά ήταν εντοιχισμένες μαρμάρινες ανάγλυφες παραστάσεις του φτερωτού λέοντα της Βενετίας που σήμερα σώζονται ακρωτηριασμένες. Οι επάλξεις του φρουρίου έχουν αναστηλωθεί.

ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΜΗΤΡΩΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Εισαγγελίες Πρωτοδικών Εισαγγελία Πρωτοδικών Ηρακλείου ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ, Τ.Κ. 71110, ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Τηλ.: 2810 306607
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - Τηλ.: 2810 306644 - Fax.: 2810 282270
ΠΟΙΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ - Τηλ.: 2810 306640 - Fax.: 2810 220181
ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ - Τηλ.: 2810 306607
ΤΜΗΜΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ - Τηλ.: 2810 306611 - Fax.: 2810 222143

The Museum of the Battle of Crete and National Resistance (1941-1945) was founded by the Municipality of Heraklion in May 1994.

Το κτηριακό συγκρότημα το οποίο απαρτίζεται σημερα από τρία επί μέρους κτήρια, όπου στεγάζονται η Περιφέρεια Κρήτης, τα Δικαστήρια και η Διεύθυνση της Αστυνομίας, είναι αποτέλεσμα της μετασκευής τούρκικου κτίσματος του τέλους του 19ου αι. Το συγκρότημα δεσπόζει στην πλατεία Ελευθερίας και αναπτύσσεται κατά μήκος της νότιας παρειάς της λεωφόρου Δικαιοσύνης.
Το πρώτο κτίσμα που κατασκευάσθηκε στη θέση αυτή ήταν βενετικό. Οι Βενετοί την έβδομη δεκαετία του 16ου αι. κατασκεύασαν τους στρατώνες του Αγίου Γεωργίου, που είχαν δυνατότητα στέγασης 700 στρατιωτών. Το κτήριο, μετά από τις προσθήκες που έγιναν σε αυτό τον 17ο αι. έφτασε να έχει μήκος 261 μ., διέθετε 200 δωμάτια και είχε ένα μεγάλο επίμηκες στεγασμένο προστώο κατά μήκος της βόρειας πλευράς του. Μετά την πτώση του Χάνδακα στους Τούρκους οι βενετικοί στρατώνες χρησιμοποιήθηκαν από τους νέους κατακτητές. Καταστράφηκαν όμως κατά τον μεγάλο σεισμό του 1856. Στην ίδια θέση οι Τούρκοι αποφάσισαν να κατασκευάσουν νέους στρατώνες. Τα σχέδια εκπονήθηκαν από τον Αθανάσιο Μούση, στον οποίο οφείλεται ο σχεδιασμός και άλλων λαμπρών κτιρίων της πόλης, με κορυφαία ανάμεσά τους τον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Μηνά και το Βεζίρ Τζαμί, τον σημερινό ναό του Αγίου Τίτου. Ο θεμέλιος λίθος των νέων στρατώνων τέθηκε το 1883. Το κτήριο, που ήταν γνωστό με την τούρκικη ονομασία ''κισλάδες'', ήταν διώροφο, επίμηκες και ενιαίο. Στεγαζόταν με ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Στον μέσον της βόρειας όψης του εντοιχίστηκε το περίφημο μαρμάρινο αναγεννησιακό θύρωμα ενός παρεκκλησίου του καθολικού της ενετικής μονής του Αγίου Φραγκίσκου. Το θύρωμα αυτό, δώρο του Κρητός Πάπα Αλεξάνδρου Ε' προς τη μονή τη δεύτερη δεκαετία του 15ου αι. αφαιρέθηκε από την αρχική του θέση και τοποθετήθηκε στη νέα όταν άρχισαν να κτίζονται οι τούρκικοι στρατώνες. Αυτό έγινε κατά τη διάρκεια του σεισμού του1856.
Μετά την αυτονομία και την αποχώρηση του τουρκικού στρατού, στους παλαιούς στρατώνες στεγάσθηκε το ''Γυμνάσιον Ηρακλείου'' ενώ αργότερα, το 1921, στεγάστηκε και το δεύτερο γυμνάσιο της πόλης. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, με σχέδια του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού, το τούρκικο κτήριο υφίσταται εκτεταμένες τροποποιήσεις ώστε να λειτουργήσει ως σύγχρονο διοικητήριο. Έτσι το ενιαίο κτίσμα χωρίζεται σε τρία επιμέρους τμήματα, ανάμεσα στα οποία δημιουργούνται ευρείες υπαίθριες διαβάσεις. Τα ξύλινα πατώματα και η ξύλινη στέγη αντικαθίστανται με πλάκες από οπλισμένο σκυρόδεμα και οι όψεις του μορφολογούνται σύμφωνα με τις επιταγές του κλασικισμού.

Στην πλατεία Κορνάρου επίσης κατά την Τουρκοκρατία υπήρχε και η Φιλανθρωπική κρήνη (σεμπίλ), που κτίστηκε το 1776 από τον Χατζή Ιμπραχίμ Αγά, ο οποίος μάλιστα αφιέρωσε σχεδόν όλη του την περιουσία για τη συντήρησή της. Είναι το μοναδικό στο είδος του σεμπίλι που διασώζεται σήμερα. Πρόκειται για ένα κυκλικό θολωτό κτίριο με ημικυκλικά καγκελωτά παράθυρα ολόγυρα. Μπροστά από κάθε παράθυρο υπάρχει μια βρύση με μια πέτρινη λεκάνη όπου παλαιότερα συγκεντρωνόταν το νερό. Η πλατεία αυτή αποτελούσε ένα σημαντικό χώρο συνάθροισης των μουσουλμάνων, καθώς υπήρχαν τριγύρω αρκετά καφενεία με ναργιλέδες. Στον ίδιο χώρο γιόρταζαν το Ραμαζάνι και τη μεγάλη τριήμερη γιορτή του μπαϊραμιού. Η κρήνη αυτή κινδύνευσε να κατεδαφιστεί, όπως συνέβη δυστυχώς με το Ναό του Σωτήρος. Σήμερα λειτουργεί ως καφενείο, συνεχίζοντας μια χρήση που είχε ξεκινήσει από την οθωμανική περίοδο.

10ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Επιμενίδου 21, 71202 Ηράκλειο Κρήτης
2810222334

To μέγαρο Λιοπυράκη αποτελεί αναμφισβήτητα το κορυφαίο δείγμα του ρομαντικού νεοκλασικισμού στο Ηράκλειο. Έργο του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού, άρχισε να κτίζεται στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 20ου αι. Υπήρξε ένα από τα μεγαλοπρεπή μέγαρα που κατασκευάσθηκαν την πρώτη εικοσαετία στον σημαντικότερο οδικό άξονα της πόλης, τη λεωφόρο Μαρτύρων 25ης Αυγούστου. Η κατασκευή των μεγάρων αυτών, τα οποία συνέθεσαν ένα γοητευτικό αρχιτεκτονικό σύνολο, προσέδωσε στον δρόμο μια νέα, ευρωπαϊκής υφής, μορφή. Τα εν σειρά κατασκευασμένα μέγαρα έγιναν η αιτία να ονομαστεί σκωπτικά η ενετική Ruga Maistra, που ήταν γνωστή κατά την τουρκοκρατία με την ονομασία Βεζίρ Τσαρσί, «Λεωφόρος της Απάτης? ή της «Πλάνης?, επειδή έδινε εσφαλμένη εντύπωση στον επισκέπτη για την μορφή της πόλης πίσω από αυτή.
Το κτήριο το οποίο σήμερα έχει διαιρεθεί σε δύο ανεξάρτητες ιδιοκτησίες είναι γωνιακό, τριώροφο, με ενδιάμεσα τρία διώροφα τμήματα. Τα τριώροφα τμήματα καλύπτονται με ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη ενώ τα διώροφα με δώμα. Στη γωνία, ευρεία και με ιδιαίτερη προσοχή μορφολογημένη απότμηση, δεσπόζει στο κτίσμα. Στο ισόγειο στεγάζονταν καταστήματα και στους υπερκείμενους ορόφους κατοικία. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η δόμηση του κτίσματος που αποτελεί χαρακτηριστική κατασκευαστική επιλογή των αρχών του 20ου αι. Τα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία είναι τοιχοποιίες, ενώ τα οριζόντια είναι μεταλλικές δοκοί διατομής διπλού Τ, που γεφυρώνονται μεταξύ τους με κτιστούς χαμηλωμένους θολίσκους.
Το οικοδόμημα χαρακτηρίζεται από τις ιδιαίτερες σημαντικές αρχιτεκτονικές λύσεις που επελέγησαν κατά τον σχεδιασμό του. Η κυρίαρχη ρυθμολογική διακόσμηση αναπτύσσεται στον πρώτο όροφο ενώ το ισόγειο αποκτά τη στιβαρότητα βάσης-βάθρου. Ο δεύτερος όροφος διαμορφώνεται ως «αττικόν?, έχει δηλαδή μειωμένο ύψος και απλούστερα μορφολογικά στοιχεία από τον πρώτο όροφο, όπου αναπτύσσεται η ζώνη του ρυθμού. Ο δεύτερος όροφος δεν αναπτύσσεται ενιαίος αλλά διακόπτεται σε τρία σημεία. Τα δωμάτια που παρεμβάλλονται έχουν ως αποτέλεσμα να προκύπτουν πολύ ενδιαφέρουσες κατασκευαστικές και μορφολογικές λύσεις.

Τα Νεώρια είναι στεγασμένοι στενόμακροι χώροι για την κατασκευή και επισκευή των καραβιών του βενετσιάνικου στόλου. Ο στόλος των Ενετών ήταν κυρίαρχος της Μεσογείου. Οι Ενετοί με τα Νεώρια που έχτιζαν σε κάθε λιμάνι είχαν τα πλοία τους, εμπορικά και πολεμικά, έτοιμα να ταξιδέψουν. Συνολικά χτίστηκαν 19 Νεώρια στο Ηράκλειο, σε 3 οικοδομικά συγκροτήματα. Μεταξύ τους επικοινωνούσαν από τοξωτά ανοίγματα και η οροφή τους ήταν ανοιχτή για να μπαίνει αέρας και φως. Είχαν μήκος 50μ., πλάτος 9μ.,και ύψος 10μ. Σήμερα διατηρούνται 5 με 6 Νεώρια από τα 19. Μεγάλο μέρος τους κατεδαφίστηκε για να φτιαχτεί η παραλιακή λεωφόρος. Ανάμεσα στα Νεώρια υπήρχε αποθήκη άλατος και μια μεγάλη δεξαμενή νερού που χωρούσε 20.000 βαρέλια. Αρχικά ήταν ανοιχτά προς τη μεριά της Θάλασσας, η ποία έμπαινε στο εσωτερικό τους έως ένα σημείο, ώστε να ήταν εύκολο το τράβηγμα του πλοίου στη θάλασσα.

Κατασκευασμένη από τον Giovanni Sagredo μεταξύ 1602-1604, τμήμα της έχει εντοιχιστεί στη βορειοδυτική γωνία της σημερινής Λότζια και διακοσμείται με λαξευμένο γυναικείο άγαλμα που, σύμφωνα με την περιγραφή του Gerola, πιθανώς με το αριστερό χέρι να κρατούσε ασπίδα, ενώ με το δεξί ένα είδος βαρειάς (μεγάλου σφυριού) για επίδειξη και αναπαρίστανε, ίσως, την προσωποποίηση της Κρήτης.

Η πύλη του Ιησού, (γνωστή και ως Καινούρια Πόρτα), ήταν μια από τις κεντρικές πύλες του Χάνδακα της Ενετικής περιόδου. Οδηγούσε προς τις νότιες επαρχίες και σε αυτήν κατέληγε ο νότιος οδικός άξονας της πόλης, η σημερινή οδός Έβανς.
Η πύλη, έργο του Μικέλε Σανμικέλι, αποτελεί ένα από ωραιότερα δείγματα αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής της πόλης και ξεχωρίζει ιδιαίτερα για τη μνημειακή πρόσοψη της. Εκατέρωθεν του κεντρικού καμαρόσχημου θυρώματος υπάρχουν άλλα ανοίγματα που αντιστοιχούν σε παράθυρα και δευτερεύουσες εισόδους προς τους βοηθητικούς χώρους εντός της στοάς, που χρησίμευαν για την αποθήκευση όπλων και για την παραμονή της φρουράς που έλεγχε την πύλη. Ο χώρος αναστηλωμένος και ειδικά διαμορφωμένος θα λειτουργήσει ως μουσείο για τη ζωή και το έργο του μεγάλου Κρητικού λογοτέχνη Νίκου Καζαντζάκη.
Στις αρχές του 20ού αιώνα με την εμφάνιση του αυτοκινήτου, δημιουργήθηκς ρήγμα στο τμήμα του τείχους ανατολικά της ενετικής πύλης, γνωστό ως Καινούρια Πόρτα, που γεφυρώθηκε τη δεκαετία του 1970.
Από εδώ επίσης έμπαινε στο Ηράκλειο, ο αγωγός που τροφοδοτούσε με νερό την πόλη. Το όνομά της οφείλεται στην εκκλησία του Ιησού Χριστού που βρισκόταν προς την εξωτερική πλευρά της οχύρωσης. Πάνω από την έξοδο της πύλης έχει εντοιχιστεί πλάκα με χαραγμένη τη χρονολογία αποπεράτωσης , καθώς και ανάγλυφες πλάκες με το φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα της παντοκρατορίας των Ενετών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, έγινε μελέτη για τη γεφύρωση του ρήγματος της Καινούριας Πόρτας, ανατολικά της πύλης του Ιησού. Τα επόμενα χρόνια η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε και κατασκευάστηκε διπλή συνεχόμενη γέφυρα, τα τμήματα της οποίας επικοινωνούν με τοξωτά ανοίγματα. Στα ακριανά σημεία του εσωτερικού της γέφυρας φτιάχτηκαν μαγαζιά.

Ένα μέρος της τάφρου είχε μεταβληθεί από τους Γερμανούς σε κινηματογράφο, που μετά τον πόλεμο έγινε ιδιοκτησία του Δήμου και είναι γνωστός σήμερα με το όνομα “Οασις”.