Ανεβάστε φωτογραφίες από
Παναγία Γούντα και μοιραστείτε τις μαζί μας!
Νομός: Λασιθίου
Διεύθυνση:
Λεύκη, Ελλάδα 
Τηλέφωνο:
Παναγία Γούντα
Μέρη κοντινά με Παναγία Γούντα
Ο ναός της Αγίας Ειρήνης στη Ζήρο που δηλώνεται στην απογραφή των ορθόδοξων εκκλησιών του 1637 ως ιδιοκτησία του papa Fraggia Cornaro, βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του οικισμού και λίγο ψηλότερα από τον Άγιο Νικόλαο. Ο ναός είναι μονόχωρος, λιθόκτιστος με επιχρισμένες επιφάνειες και στεγάζεται με ελαφρώς οξυκόρυφο θόλο. Το ανατολικό άκρο του νότιου τοίχου στέφεται με απλό κτιστό κωδωνοστάσιο. Στην ημικυκλική αψίδα του ιερού ανοίγεται μικρό, ακόσμητο, ορθογώνιο αγιοθύριδο. Η είσοδος του ναού βρίσκεται στη νότια όψη, έχει διακοσμημένο περίθυρο και ελαφρώς οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο. Την ίδια διακόσμηση και καμπυλότητα τόξου φέρει το μονόλοβο παράθυρο του νότιου τοίχου.
Nothing remains for the visitor to see today, except piles of ruins, of this once flourishing village situated between Handras and Sitanos. In 1583 census for the Venetians is mentioned as Cattegliona of Sitia with 428 (!!) inhabitants; the population however, slowly diminished until in 1881 there were only 26 living there, and now it is completely deserted. Certain researchers believe that the ancient city of Dragmos must have been sited here. According to the inscription of the Arbitration of the Magnesians this was situated between Itanos and Pressos. Certainly,funerary inscriptions, larnakes and innumerable potsherdssupport the theory that there was some ancient settlement here. Katellionas Katellionas Despite this it is thought by some that Katellionas was originally a pure Venetian village. In any case it must once have been fortified as we can see from the name which is derived from a Latin-based word meaning «fortified place». The Greek equivalent is Kastello, also from the Latin root. Katellionas Katellionas From the book "Sitia", N.Papadakis, Arcaeologist,1983
Στον ακμαιότατο επί Βενετοκρατίας και ερειπωμένο πλέον οικισμό του Κατελιώνα βρίσκεται ο ναός της Αγίας Τριάδας, που δηλώνεται στην απογραφή των ορθοδόξων εκκλησιών του 1637. Πρόκειται για μικρό μονόκλιτο λιθόκτιστο θολοσκεπή ναό, ανακαινισμένο από την ενορία Σιτάνου στην οποία σήμερα υπάγεται. Στη νότια όψη του μνημείου ανοίγεται είσοδος με ακόσμητο χαμηλό οξυκόρυφo τόξο και ένα παράθυρο, ενώ η κόγχη του ιερού φωτίζεται από δίλοβο αγιοθύριδο.
Ένας από τους πέντε ναούς του Κατελιώνα που δηλώνεται στην απογραφή των ορθοδόξων εκκλησιών του 1637 είναι ο Άγιος Δημήτριος που βρίσκεται κοντά στο ναό της Αγίας Τριάδας, στο κέντρο του σημαντικού επί Βενετοκρατίας και ερειπωμένου πλέον οικισμού. Πρόκειται για μονόκλιτο ναό που στεγάζεται με οξυκόρυφο θόλο, ο οποίος στηρίζεται σε ένα σφενδόνιο στήριξης. Εχει υπερυψωμένα αετώματα και φέρει λίθινο κωδωνοστάσιο στο νότιο γείσο της στέγης. Η είσοδος με το ελαφρώς οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο βρίσκεται στη νότια όψη, όπου ανοίγεται κι ένα λιτό παράθυρο. Το μικρό αγιοθύριδο του ιερού είναι απλό μονόλοβο. Σύμφωνα με τον Gerola ο ναός ήταν ιστοριογραφημένος και οι τοιχογραφίες συνέχιζαν και στο πέτρινο τέμπλο του. Σήμερα, ο εικονογραφικός διάκοσμος δε σώζεται, ενώ ο ναός έχει ανακαινιστεί από την ενορία της Ζήρου στην οποία υπάγεται. Ο σύγχρονος κατασκευαστής του τέμπλου φαίνεται πως μιμήθηκε το γλυπτό διάκοσμο που έφερε το παλαιό, από το οποίο το μόνο που σώζεται είναι δύο ημικιονίσκοι με περίτεχνο λαξευτό διάκοσμο που θα περιέβαλαν τις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου.
Βορειοδυτικά από το Λαμνώνι, στην τοποθεσία Μακρύ Λιβάδι, σε χαμηλό λοφίσκο και δίπλα σε ένα μικρο σύνολο αγροτικών εγκαταστάσεων βρίσκεται ο ναός της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής. Ο μονόχωρος λιθόκτιστος ναός στεγάζεται με οξυκόρυφο θόλο. Στη νότια όψη του ανοίγεται η είσοδος με το λαξευτό περίθυρο και το οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο καθώς και ένα ορθογώνιο παράθυρο, ενώ της τοιχοδομίας εξέχει το λιτό κτιστό κωδωνοστάσιο. Το ορθογώνιο φωτιστικό άνοιγμα της κόγχης του ιερού κλείεται από λίθινο σταυρό. Στο εσωτερικό του ναού, στο δυτικό τμήμα του βόρειου τοίχου, διατηρούνται κατάλοιπα αρκοσολίου. Στο πάχος της τοιχοδομίας υπάρχει κόγχη με ημικυκλικό τόξο, ενώ στη θέση της σαρκοφάγου, μήκους 2 μέτρων, έχουν εντοιχιστεί σήμερα ντουλάπια. Οι επεμβάσεις στην αψίδα του ιερού, στο αρκοσόλιο και σε άλλα τμήματα του μνημείου έχουν γίνει τον 20ο αιώνα. Στην απογραφή των ορθοδόξων εκκλησιών της Σητείας του 1637 δηλώνεται ανώνυμος ναός στο Μακρύ Λιβάδι. Εάν είναι ορθή η ταύτιση του οικισμού Μακρύ Λιβάδι με το σημερινό μετόχι στην ομώνυμη τοποθεσία, δεν αποκλείεται ο εν λόγω ναός να ταυτίζεται με την Παναγία που η κατασκευή της ανάγεται στα χρόνια της Βενετοκρατίας. Μικρότερη είναι η πιθανότητα ταύτισης με το ναό της Παναγίας που δηλώνεται στο Λαμνώνι, στην ίδια απογραφή, και στηρίζεται στο γεγονός ότι το Μακρύ Λιβάδι βρίσκεται στους πρόποδες του Αγιαννιού το Κεφάλι, περιφέρεια Λαμνωνίου.
Νότια του Κατελιώνα και του επαρχιακού δρόμου Σιτάνου – Χανδρά, σε ένα μικρό αγροτικό συνοικισμό βρίσκεται ο εγκαταλελειμμένος λιθόκτιστος ναός του Αγίου Κωνσταντίνου που χρησιμοποιείται περιστασιακά ως αποθήκη ή στάβλος. Πρόκειται για μονόχωρο, καμαροσκεπή ναό που στεγάζεται με οξυκόρυφο θόλο. Η είσοδος βρίσκεται στη νότια όψη και φέρει ογκώδες υπέρθυρο και ελαφρώς οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο. Ο ναός έχει ένα βορινό ορθογώνιο παράθυρο κατασκευασμένο από λαξευτούς λίθους, του οποίου το άνοιγμα έχει κτιστεί, όπως και αυτό του αγιοθύριδου της κόγχης. Το ίχνος του αγιθύριδου στην τοιχοδομία δηλώνει πως ήταν μάλλον μονόλοβο. Ξερολιθικές προεκτάσεις των τοίχων καθ’ ύψος μέχρι τη διαμόρφωση οριζόντιου επιπέδου στέγασης του ναού σε συνδυασμό με τα κλειστά ανοίγματα δηλώνουν την πρόθεση αλλοίωσης της μορφολογίας του ναού σε βαθμό εξομοίωσής της με τις γειτονικές αγροτικές εγκαταστάσεις.
Σύνδεση με
Facebook