Άγιος Μάμας

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΒΑΜΟΥ

Τοποθεσία
Το χωριό Βάμος βρίσκεται στο νομό Χανίων, στη Δυτική Κρήτη στους πρόποδες των Λευκών Ορέων, 25 χλμ. από την πανέμορφη πόλη των Χανίων. Η πόλη του Ρεθύμνου είναι μόλις 35 χλμ. και η πρωτεύουσα της Κρήτης, το Ηράκλειο είναι 135 χλμ .Ο Βάμος είναι ένα ημι-ορεινό χωριό, 300 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, που περιβάλλεται από καλλιεργημένη και άγρια φύση. Τα δύο αεροδρόμια του νησιού είναι στα Χανιά (45 χλμ.) και στο Ηράκλειο (135 χλμ.). Η κοντινότερη παραλία απέχει μόλις 7 χιλιόμετρα.

Ιστορία
Η ιστορία του Βάμου πάει πολλούς αιώνες πίσω. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές οι πρώτοι κάτοικοί του ήταν Άραβες πειρατές γύρω στον 8ο αιώνα. Στη γενική απογραφή που πραγματοποιήθηκε από τους Ενετούς το 1573 ο Βάμος αναφέρεται ως «Βάμου» με 271 μόνιμους κατοίκους.

Κατά τη διάρκεια της τουρκικής κυριαρχίας στην Ελλάδα ο Βάμος ήταν το αρχηγείο του τουρκικού στρατού και το 1863 ένας πασάς με το όνομα Σάββας επέλεξε το Βάμο ως έδρα της επαρχίας Σφακίων. Οι άνθρωποι του Βάμου αποδείχθηκαν έντονα πατριώτες παλεύοντας να ελευθερωθούν από την Τουρκική κυριαρχία. Οι νικηφόρες μάχες του 1896 απάλλαξαν το Βάμο από τους Τούρκους.

Την περίοδο που ο Βάμος ήταν η πρωτεύουσα των Σφακίων, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ως περιοχή. Αυτή η ανάπτυξη χαρακτηρίζεται από τα πολυτελή σπίτια και τα δημόσια κτήρια με τα νεοκλασικά στοιχεία. Από αυτήν την περίοδο και μετά υπήρξε μια διάκριση μεταξύ των πολυτελών και μη πολυτελών σπιτιών, ένα γεγονός που υπογραμμίζει το οικονομικό επίπεδο της κοινωνίας και απεικονίζει την αντίθεση μεταξύ των πλουσίων που ζούσαν στα αποκαλούμενα «κονάκια» και των φτωχών που ζούσαν στα «καμαρόσπιτα» (σπίτια ενός δωματίου). Χτισμένα με τοπικά υλικά όπως πέτρα, ξύλο και χώμα, αυτά τα σπίτια εντυπωσιάζουν ακόμα με το αυθεντικό και παραδοσιακό τους χαρακτήρα. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι μέχρι το 19ο αιώνα η αρχιτεκτονική ήταν έντονα επηρεασμένη από την Ενετική κυριαρχία.

Η αρχιτεκτονική κληρονομιά είναι καλοδιατηρημένη και ο Βάμος είναι ένας από τους ελκυστικότερους παραδοσιακούς προορισμούς της περιοχής: ένας διατηρημένος παραδοσιακός πέτρινος δρόμος, η παλαιά γειτονιά, το παρεκκλήσι της Παρθένου Μαρίας(μνημείο του 13ου αιώνα), και το μοναστήρι Καρύδι (13ος-19ος), με το εκπληκτικό ελαιοτριβείο με τις 12 αψίδες.

Α.Τ. ΒΑΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

Γαβαλοχώρι: Ένα όμορφο παραδοσιακό χωριό με πληθυσμό περίπου 400 άτομα το οποίο έχει μερικά πολύ ενδιαφέροντα μέρη να επισκεφτείτε. Ψάξτε για το ελαιοτριβείο του 1360, το παλιό σχολείο και όμορφα παλιά σπίτια, ενώ1,5 χλμ, έξω από το χωριό, στο δρόμο προς Βάμο, υπάρχουν τρεις ρωμαϊκοί τάφοι Στην πλατεία στο μαγαζί του “συνεταιρισμού γυναικών του χωριού” θα βρείτε εργόχειρα ( υφάσματα, δαντέλες, είδη ένδυσης και ένα ευρύ φάσμα διακοσμητικών ειδών σπιτιού). Το “Λαογραφικό Μουσείο Γαβαλοχωρίου” βρίσκεται κοντά στην πλατεία σε ένα παλιό κτίριο με Ενετικό και Τούρκικο διάκοσμο, το οποίο έχει ανακαινιστεί προσεκτικά με δημόσια χρηματοδότηση. Το χωριό έχει ωραία καφενεία και ταβέρνες με καλό φαγητό, δύο μίνι μάρκετ και ένα φούρνο.

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΒΑΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

Παλιό Αρρεναγωγείο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΜΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ

ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΑΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΑΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

Σε κτήριο αντιπροσωπευτικό της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των σπιτιών που είχε χρησιμοποιηθεί ως κατοικία, φιλοξενείται το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Γαβαλοχωρίου (Γαβαλοχώρι Αποκορώνου). Ο σύγχρονος μουσειακός τρόπος έκθεσης του υλικού που υπάρχει εξυπηρετεί την ξενάγηση του επισκέπτη ανάμεσα στα εκθέματα που είναι τοποθετημένα σε επτά αίθουσες.

Οι 7 αίθουσες του, αναπτύσσονται οι εξής ενότητες: "Καμαρόσπιτο", "Μετάξι", "Κεραμεικά", "Κοπανέλι", "Πετράδες-Λιθοξόοι", "Εκκλησία, Ξυλογλυπτική". Στο ιστορικό τμήμα του Μουσείου εκτίθενται όπλα και σπαθιά, ζωγραφικοί πινάκες και λιθογραφίες, νομίσματα και μετάλλια Γαβαλοχωριανών.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΒΑΜΟΥ