Νομός: Λασιθίου
Διεύθυνση: Σκινιάς
Τηλέφωνο:
Γυαλού Κεφάλι
Η σκοπιά Γιαλού το Κεφάλι βρίσκεται σε λόφο στην περιοχή του Σκινιά, λίγα μέτρα βορειοδυτικά του Προφήτη Ηλία, που πιθανόν ήταν μοναστήρι στα χρόνια της Βενετοκρατίας και εξαιτίας του οποίου αποκαλείται και βίγλα Προφήτη Ηλία. Η θέση έχει οπτική επαφή με τον Άγιο Παντελεήμονα του Κάλυβος, τη σκοπιά Συκιά, και το ακρωτήρι του Αφορεσμένου, ενώ έχει τον οπτικό έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής βόρεια του Σκινιά. Η σκοπιά ανήκε στο δίκτυο φρούρησης του έτους 1590. Η βίγλα σώζεται στην βόρεια πλευρά του λόφου και έχει αναστηλωθεί υπό την επίβλεψη της 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αποτελεί ένα δείγμα της αρχιτεκτονικής μορφολογίας των απλών σκοπιών της Βενετοκρατίας. Θεμελιώνεται σε μία συμπαγή βάση και έχει κυκλική κάτοψη. Η εσωτερική διάμετρος είναι 2,00-2,50 μ. και η τοιχοδομία έχει πάχος από 0,50 έως 1,00 μ. Ο τοίχος εσωτερικά έχει ύψος 2,00 μ. από το επίπεδο του δαπέδου ως το σημείο γέννησης του θόλου τον οποίο και στηρίζει. Εκτός από την είσοδο στην ανατολική πλευρά, περιμετρικά στη βίγλα ανοίγονταν αρκετές μικρές θυρίδες.
Μέρη κοντινά με Γυαλού Κεφάλι
Ο Άγιος Γεώργιος στον ομώνυμο σύγχρονο οικισμό, 300 μέτρα βόρεια του Σκινιά είναι ναός μονόχωρος, καμαροσκέπαστος, με τρία τυφλά αψιδώματα σε κάθε πλευρά, συμμετρικά τοποθετημένα ως προς τον κεντρικό εγκάρσιο άξονα. Την οξυκόρυφη καμάρα του θόλου στηρίζουν δύο ενισχυτικά τόξα που απολήγουν σε κιλλίβαντες (ανάγλυφης διακόσμησης λίθινα στηρίγματα). Ο βόρειος τοίχος και η αψίδα του ιερού ανήκουν σε κάποιο προγενέστερο ναό του 12ου-13ου αιώνα. Ο δυτικός, ο νότιος τοίχος και η στέγαση χρονολογούνται την περίοδο της Βενετοκρατίας. Η είσοδος ανοίγεται στη δυτική όψη του ναού και το λίθινο πλαίσιό της στέφεται από οξυκόρυφο τόξο διπλής καμπυλότητας. Ο ναός είναι κατάγραφος και οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στα μέσα του 14ου αιώνα.
Στο καμπαναριό του υπήρχε η επιγραφή "ΕΙΣ ΑΧΙΑ (1611) ΜΑΡΤΙΩ ΚΓ. ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΜΠΑΝΟΣΤΑΣΙΟ ΠΕΠΙΕΙΤΑΙ ΔΙ΄ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΑΛΕΞΙΟΥ ΤΟΥ ΑΜΑΡΓΙΑΝΙΤΟΥ ΠΟΤΕ ΑΓΓΕΛΗ". Στην απογραφή των εκκλησιών και των μονών του 1635 ο Άγιος Γεώργιος στο Σκινιά δηλώνεται στην περιουσία της μονής Καρδαμούτσας.
Access from Agios Nikolaos is possible by rented or private car and motorbikes. There are 2-3 kilometers of dirt track, from the village Skinias to the beach. We will say it is not worth driving up to here only for the beaches. However, you could combine a visit to the beautiful Mirabello with its picturesque villages, the old monasteries and the rare natural beauties with swimming in Vlichadia.
Σκινιάς
Στην βορειοδυτική άκρη της περιφέρειας του Δήμου βρίσκεται ο Σκινιάς, που περιλαμβάνει τους οικισμούς Άγιος Γεώργιος, Βάλτος, Βλυχάδια και Χοντροβολάκοι (εγκαταλελειμμένος μεγάλος οικισμός κοντά στη Μονή Αρετίου). Οι βοτσαλωτές παραλίες στα Βλιχάδια και στον Άγιο Αντώνιο το «Σφουγγαρά» είναι ιδανικές για κολύμπι και για ψάρεμα.
Σκινιάς: Το όνομα ίσως να προέρχεται από ένα μεγάλο σκίνο και γενικά δηλώνει τόπο με πολλούς σκίνους. Το όνομα αναφέρεται από το 16ο αιώνα στα συμβόλαια της Μονής Αρετίου. Το 1834 απογράφεται από την Πάσλεϋ σαν Skoinia με 30 χριστιανικές οικογένειες. Το 1881 γίνεται Σκινάς , το 1900 Σκινιάς και το 1920 Σκοινιάς. Μέχρι το 1920 ανήκε στο Δήμο Φουρνής και μετά έγινε ανεξάρτητος αγροτικός Δήμος. Στο χωριό σώζεται ο τοιχογραφημένος ναός του Αγίου Γεωργίου (16ου αιώνα) καθώς και παλιό καθολικό μοναστήρι που ανήκε στη Μονή Καρδαμούτσας (βρίσκεται κοντά στο Καρύδι)
Βόρεια του οικισμού Σκινιά, δίπλα στη βίγλα της Βενετοκρατίας 'Γιαλού Κεφάλι’, σε ένα πλάτωμα βρίσκεται ο Προφήτης Ηλίας. Στη θέση αυτή λειτούργησε κάποτε ένα μικρό μοναστήρι, που σήμερα δεν κατοικείται.
Ο ναΐσκος είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος, με την είσοδο και μια αντηρίδα στα νότια. Η δίρριχτη κλιμακωτή επικάλυψη του θόλου με πλάκες συνηθιζόταν σε ναούς του Μεραμπέλλου στα χρόνια της Βενετοκρατίας και πιθανότατα και της οθωμανικής κυριαρχίας. Δυτικά του ναού σώζεται το συγκρότημα της μονής, μερικώς αναστηλωμένο. Το ερειπωμένο τμήμα ίσως είχε και δεύτερο όροφο. Στο σύνολο είναι προσαρτημένος ένας, ερειπωμένος σήμερα, φούρνος, ενώ κοντά στο συγκρότημα υπάρχουν δύο κυκλικές δεξαμενές. Πάντως, ο ναός και τα κτίσματα γύρω από αυτόν υποδηλώνουν ότι το μοναστήρι θα φιλοξενούσε λίγους μοναχούς.