Συλαμος

Το δάσος Φουρνί είναι ένα μικρό τεχνητό δασάκι στο λόφο "Κεφάλα" δίπλα στο χωριό Κάτω Αρχάνες. Το όνομα του το παίρνει από το ομώνυμο προμινωικό νεκροταφείο που έχει βρεθεί στη νότια πλευρά του λόφου.

Το δάσος παρά το μικρό του μέγεθος είναι κατάφυτο με πεύκα και κυπαρίσσια και  προσφέρει αρκετά μονοπάτια, ιδανικά για πεζοπορία αλλά και ποδήλατο βουνού. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για μια Κυριακάτικη βόλτα στη φύση αφού απέχει περίπου 17 χιλιόμετρα από τη πόλη του Ηρακλείου. Στα βορειοδυτικά στην έναρξη σχεδόν του κυρίως μονοπατιού βρίσκεται ένα μικρό πέτρινο θεατράκι από όπου μπορείτε να απολαύσετε τη θέα προς τις Αρχάνες. 

Το υδραγωγείο Morosini, δηλαδή το υδραγωγείο που υδροδοτούσε τη κρήνη της κεντρικής πλατείας του Χάνδακα με απόφαση και μέριμνα του Γενικού Προνοητή Francesco Morosini, κατασκευάστηκε το 1627-28. 

Το υδραγωγείο ένωνε τις Αρχάνες με το Ηράκλειο. Ξεκινούσε από την κυριότερη πηγή, τα Πελεκητά, τροφοδοτούνταν από την πηγή του Αγίου Ιωάννη Μυριστή, προχωρούσε στην αριστερή πλευρά του ποταμού Κατσαμπά. Από τη μονή Καρυδάκι, οπού υπάρχει πηγή νερού, ξεκινούσε υδατογέφυρα που ενωνόταν με τον κεντρικό αγωγό. Υδατογέφυρες υπήρχαν στη Σίλαμο και τη Φορτέτσα και έτσι το νερό έφθανε στην τάφρο του φρουρίου. Περνούσε τρία χαμηλά τόξα και έμπαινε από την Πύλη του Ιησού (Καινούρια Πόρτα), προχωρούσε από το εσωτερικό του τείχους προς τον προμαχώνα Βιτούρι και από εκεί στην πύλη του Αγίου Γεωργίου (Λαζαρέτο). Συνέχιζε υπογείως προς τη Μονή του Αγίου Φραγκίσκου (σήμερα Aρχαιολογικό Μουσείο). Μέσω αλλης μια τρίτοξης υδατογέφυρας (Τρεις Καμάρες) συνέχιζε και περνούσε και το παλιό τείχος, μέχρι τη πύλη Voltone. Από εκεί έφτανε υπογείως στην κρήνη μέσω μολύβδινου αγωγού.

Το υδραγωγείο στη θέση Καρυδάκι, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Πρόκειται για υδατογέφυρα μήκους περίπου 65 μέτρων, με ένα μεγάλο τόξο και δύο μικρότερα. Πάνω στη γέφυρα, υπάρχει ενθετη πλάκα με ιδρυτική επιγραφή: Ad Principis| et Crete Nobilitatem| Franciscus Maurocenus| Proconsul| anno Dni MDCXXVII. Στο Ηράκλειο, στην οδό Ερυθραίας ανάμεσα στην οδό Απολλοδώρου και την Αγίου Στεφάνου-στο Ηράκλειο- σώζεται και είναι ορατό ένα μικρό τμήμα του υδαταγωγού.

Το υδραγωγείο Morosini, δηλαδή το υδραγωγείο που υδροδοτούσε τη κρήνη της κεντρικής πλατείας του Χάνδακα με απόφαση και μέριμνα του Γενικού Προνοητή Francesco Morosini, κατασκευάστηκε το 1627-28. 

Το υδραγωγείο ένωνε τις Αρχάνες με το Ηράκλειο. Ξεκινούσε από την κυριότερη πηγή, τα Πελεκητά, τροφοδοτούνταν από την πηγή του Αγίου Ιωάννη Μυριστή, προχωρούσε στην αριστερή πλευρά του ποταμού Κατσαμπά. Από τη μονή Καρυδάκι, οπού υπάρχει πηγή νερού, ξεκινούσε υδατογέφυρα που ενωνόταν με τον κεντρικό αγωγό. Υδατογέφυρες υπήρχαν στη Σίλαμο και τη Φορτέτσα και έτσι το νερό έφθανε στην τάφρο του φρουρίου. Περνούσε τρία χαμηλά τόξα και έμπαινε από την Πύλη του Ιησού (Καινούρια Πόρτα), προχωρούσε από το εσωτερικό του τείχους προς τον προμαχώνα Βιτούρι και από εκεί στην πύλη του Αγίου Γεωργίου (Λαζαρέτο). Συνέχιζε υπογείως προς τη Μονή του Αγίου Φραγκίσκου (σήμερα Aρχαιολογικό Μουσείο). Μέσω αλλης μια τρίτοξης υδατογέφυρας (Τρεις Καμάρες) συνέχιζε και περνούσε και το παλιό τείχος, μέχρι τη πύλη Voltone. Από εκεί έφτανε υπογείως στην κρήνη μέσω μολύβδινου αγωγού.

Το υδραγωγείο στη θέση Καρυδάκι, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Πρόκειται για υδατογέφυρα μήκους περίπου 65 μέτρων, με ένα μεγάλο τόξο και δύο μικρότερα. Πάνω στη γέφυρα, υπάρχει ενθετη πλάκα με ιδρυτική επιγραφή: Ad Principis| et Crete Nobilitatem| Franciscus Maurocenus| Proconsul| anno Dni MDCXXVII. Στο Ηράκλειο, στην οδό Ερυθραίας ανάμεσα στην οδό Απολλοδώρου και την Αγίου Στεφάνου-στο Ηράκλειο- σώζεται και είναι ορατό ένα μικρό τμήμα του υδαταγωγού.