Ποντικάκι

Η θέση της αρχαίας Φαλάσαρνας εντοπίζεται στο δυτικό άκρο του ακρωτηρίου της Γραμβούσας στη δυτική ακτή της Κρήτης. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Κόρυκος και περιλάμβανε το βραχώδες ακρωτήριο, όπου βρισκόταν η ακρόπολη, με την εκπληκτική θέα στη δυτική θάλασσα της Κρήτης. Το ακρωτήριο κλείνει την περιοχή Κουτρί, χωρισμένη σε πέντε επιμέρους τομείς: αρχικά την περιοχή της ακρόπολης, η οποία προστατεύει τον κόλπο από την πλευρά της θάλασσας, την περιοχή της μικρής κοιλάδας η οποία εκτείνεται στα νοτιοανατολικά της ακρόπολης με πρόσβαση στη θάλασσα στα νότια, τις δύο πλαγιές που περιβάλλουν την κοιλάδα αυτή και υψώνονται στα νότια και ανατολικά, στις οποίες βρίσκονται τα όρια του οικισμού και όπου εντοπίζεται η νεκρόπολη, και τους δύο κόλπους, έναν στα νότια, ο οποίος επιτρέπει την είσοδο στο λιμάνι, και έναν στα βόρεια, ο οποίος είναι βραχώδης και αφιλόξενος. Η Φαλάσαρνα ήταν ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Κρήτης, με κύρια περίοδο ακμής τον 4ο και 3ο αι. π.Χ. και η προέλευση του ονόματος της αποδίδεται στη νύμφη - τοπική ηρωίδα Φαλασάρνη.

Η περιοχή της Φαλάσαρνας κατοικήθηκε από τη Μεσομινωική, όπως μαρτυρούν όστρακα από τις γύρω πλαγιές και τις επιχώσεις του λιμανιού, μέχρι τα μέσα του 1ου αι. π.Χ. Οι πρωιμότερες φάσεις παραμένουν ακόμα άγνωστες, εντούτοις από τον 4ο αι. π.Χ. ο οικισμός άκμασε και είχε τη δυνατότητα να κατέχει ισχυρές οχυρώσεις, κλειστό λιμάνι, υπολογίσιμη ναυτική δύναμη, νομισματοκοπείο, διάφορους ναούς, και τα στοιχεία μιας πλούσιας πόλης με πρόσβαση σε εμπορικούς δρόμους. Η ακμή της πόλης τοποθετείται χρονολογικά στην Ελληνιστική περίοδο, καθώς βρίσκονταν στο ναυτικό δρόμο που ένωνε την Πτολεμαϊκή Αλεξάνδρεια με το Αιγαίο. Οι πηγές της ακμής της πιθανόν να προέρχονταν από την κοινή στη Μεσόγειο πειρατική πρακτική, γεγονός που την έφερε σε διαμάχη με το ρωμαϊκό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό δίκτυο, που εξαπλωνόταν τότε. Η Ρώμη σε μια προσπάθεια να μειώσει τα πειρατικά κέντρα εγκατέστησε γύρω από την Κρήτη ρωμαϊκούς στρατιωτικούς θύλακες οι οποίοι κατέστρεψαν την πόλη το 69 π.Χ. Η πόλη δεν συνήλθε ποτέ, ενώ ένας ρωμαϊκός οικισμός εντοπισμένος νοτιότερα ονομάστηκε πάλι Φαλάσαρνα. Άλλοι παράγοντες, όπως η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης, συνέβαλαν, επίσης, πιθανότατα στην παρακμή της.

Γραπτές επιγραφικές πηγές που αναφέρουν τη Φαλάσαρνα εμφανίζονται γύρω στο 350 π.Χ. και τελειώνουν στα μέσα του 4ου αι. μ.Χ. Ο Σκύλλαξ ο Καρυανδεύς (μέσα 3ου αι. π.Χ.) είναι ο πρώτος που αναφέρει τη Φαλάσαρνα ως εξής: «μίας ημέρας ταξίδι από τη Λακεδαίμονα βρίσκεται το άκρο της Κρήτης, στο οποίο η πρώτη πόλη βρίσκεται εγκαθιδρυμένη προς την πλευρά που δύει ο ήλιος και ονομάζεται Φαλάσαρνα. Έχει κλειστό λιμάνι». Ο Πολύβιος σημειώνει μία συμμαχία μεταξύ της Φαλάσαρνας και της Κυδωνίας, συμμάχων από το 392 π.Χ., με την Κνωσσό και άλλες 28 κρητικές πόλεις εναντίον της Φαιστού και των συμμάχων της, μία από τις οποίες ήταν η παραδοσιακή εχθρός της Φαλάσαρνας, Πολυρρήνια. Το αποτέλεσμα της συμμαχίας ήταν ένας πόλεμος με 100ετή διάρκεια, με νικήτρια την Πολυρρήνια. Ο πόλεμος τελείωσε το 186 π.Χ. όταν ο Άππιος Κλαύδιος διέταξε τις δύο πόλεις να αποσυρθούν και να σταματήσουν οι εχθροπραξίες σε άλλα μέρη του νησιού. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι στο 176 π.Χ. η Φαλάσαρνα έστειλε δύναμη 1500 ανδρών, μαζί με άλλους 1500 από την Κνωσσό, για να βοηθήσουν τον Περσέα της Μακεδονίας εναντίων της Ρώμης.

Παρ' ότι οι ανασκαφικές μαρτυρίες και τα ιστορικά στοιχεία δεν ανεβάζουν την ίδρυσή της πριν από τον 6ο αι. π.Χ., κατά πάσα πιθανότητα πρέπει να οργανώθηκε ήδη από το τέλος της γεωμετρικής περιόδου με την ένωση των διάσπαρτων οικισμών του κάμπου σε ένα συνοικισμό που εξελίχθηκε σε υπολογίσιμη ναυτική δύναμη. Στα μετέπειτα χρόνια η πόλη διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο θαλάσσιο εμπόριο της δυτικής Κρήτης με την κατασκευή του κλειστού λιμένα της και την οχύρωσή του. Σήμερα το λιμάνι και οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται στην ξηρά, μετά την ανύψωση της ακτής 6 - 9 μ., πιθανότατα εξαιτίας του ισχυρού του 365 μ.Χ.

Κατά την ανασκαφέα του χώρου, πρόκειται για πειρατικό ορμητήριο που τελικά κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι στα μέσα του 1ου αι. π.Χ., οπότε σφραγίστηκε και η είσοδος του λιμανιού. Η πόλη ερευνήθηκε ξανά στα μέσα του 19ου αι. από άγγλους περιηγητές, οι οποίοι εντόπισαν τον οικισμό και το κλειστό λιμάνι. Από το 1968 γίνονται διάφορες σωστικές ανασκαφές, ενώ από το 1986 η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων ξεκίνησε συστηματική έρευνα για τον καθορισμό της έκτασης του λιμανιού και των στοιχείων που το περιβάλλουν.

Περιγραφή

Ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Φαλάσαρνας περιλαμβάνει το λιμάνι, την ακρόπολη και τα νεκροταφεία της πόλης. Το λιμάνι της αρχαίας πόλης, διαστάσεων 100 x 75 μ., ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια στην αρχαιότητα και το μοναδικό "κλειστό" στη δυτική Κρήτη, κατασκευάστηκε σε λιμνοθάλασσα που προϋπήρχε και συνδεόταν με τη θάλασσα με τεχνητό κανάλι (μήκους 50 μ., πλάτους 10 μ. και βάθους 2 μ.). Ήταν ενταγμένο στην οχύρωση της πόλης. Οι κατασκευές οι οποίες άλλαξαν δραστικά τη μορφολογία του ξεκίνησαν το 335 π.Χ. λόγω της ανάγκης να διαθέτει η πόλη ένα σύγχρονο λιμάνι, το οποίο ταυτόχρονα μπορούσε να τειχισθεί. Το τεχνητό κανάλι που ένωνε το εσωτερικό λιμάνι με τη θάλασσα δημιουργήθηκε προφανώς στην ίδια περίοδο με το λιμάνι. Η ανασκαφή και η στρωματογραφική ανάλυση έδειξε την ύπαρξη λιθοπλίνθων, οι οποίοι έφραξαν αποτελεσματικά το κανάλι. Οι λιθόπλινθοι αυτοί είχαν σκόπιμα τοποθετηθεί, πιθανότατα από τους Ρωμαίους οι οποίοι κατέστρεψαν τη Φαλάσαρνα το 69 π.Χ., για να εξασφαλίσουν ότι το λιμάνι δεν θα χρησιμοποιόταν ποτέ ξανά από πολεμικά πλοία. Δεν είναι ξεκάθαρο το βάθος του καναλιού στην αρχαιότητα, παρόλο που ένα σκάφος με βύθισμα μέχρι 1,2 μ. θα μπορούσε άνετα να το διασχίσει.

Αποκαλύφθηκε επίσης, ένα δεύτερο αβαθέστερο κανάλι, πιθανόν για υπερχείλιση και ανακύκλωση των ρευμάτων για προστασία από την επίχωση, το οποίο εκβάλει 100 μ. περίπου βόρεια από το κανάλι εισόδου. Ένα, επιπλέον, κανάλι με διαστάσεις 0,5 x 0,5 μ. αποκαλύφθηκε κάτω από το κατώφλι της εισόδου στην εσωτερική λεκάνη, πιθανόν για να διευκολύνει την εναλλαγή νερού ανάμεσα στις δύο λεκάνες. Πίσω από το κυρίως λιμάνι υπήρχε μία δεύτερη, ανεξάρτητη, υφάλμυρη λιμνοθάλασσα που ίσως ήταν χώρος ναυπηγείων. Η συστηματική ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως τους δύο από τους τέσσερις οχυρωματικούς πύργους του λιμανιού, που χρονολογούνται στο β' μισό του 4ου αι. π.Χ. Ο πρώτος είναι κυκλικός και ο δεύτερος τετράπλευρος. Ο κυκλικός σώζεται σε ύψος 4,5 μ. και έχει διάμετρο 9 μ. Επίσης, στη βορειοδυτική πλευρά του λιμανιού αποκαλύφθηκε εργαστηριακός χώρος. Δύο αποβάθρες αποκαλύφθηκαν στο λιμάνι. Η πρώτη είναι κτισμένη από πώρινους λιθόπλινθους, με πλευρά 1,5 μ., με τρεις προεξοχές-σκαλοπάτια στο νερό. Η έρευνα έδειξε ότι η κορυφή της αποβάθρας εξείχε κατά 0,4 μ. από το νερό κατά την κατασκευή της. Η δεύτερη αποβάθρα από ασβεστολιθικούς λιθόπλινθους εξείχε επίσης κατά 0,4 μ. από τη θαλάσσια στάθμη.

Στην κορυφή του ακρωτηρίου Γραμβούσα (αρχαία Κόρυκος) εντοπίζεται η Ακρόπολη, με δύο τουλάχιστον ναούς, δημόσια κτίρια και δεξαμενές. Ολόκληρο το ακρωτήριο ήταν ένα φρούριο που περιβαλλόταν από πύργους και προμαχώνες ενώ στους πρόποδές του υπάρχει διπλός οχυρωματικός τοίχος, μήκους 550 μ., με τρεις αμυντικούς προμαχώνες. Στην ακρόπολη εντοπίστηκαν επίσης διάφορες δεξαμενές και πηγάδια. Άλλα κτήρια της πόλης έχουν βρεθεί κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του ακρωτηρίου και στην πεδιάδα.

Ανατολικά του λιμανιού βρίσκεται το νεκροταφείο της πόλης των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Έχουν ανασκαφεί 43 τάφοι, κιβωτιόσχημοι και εγχυτρισμοί σε πίθους. Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και ο γνωστός "θρόνος" της Φαλάσαρνας που ίσως ήταν απλώς βήμα για ομιλητές, ενώ νότια του "θρόνου" και κατά μήκος της βραχώδους ακτής διακρίνονται λατομεία καθώς και μία δεξαμενή λαξευμένη στο βράχο.

Στη θέση "Μπουρούνι", στο νότιο τμήμα του κάμπου της Φαλάσσαρνας, έχουν εντοπιστεί λείψανα μινωικής εγκατάστασης, η οποία καταλαμβάνει χαμηλό παραλιακό λοφίσκο. Πάνω στο λόφο διακρίνονται τοίχοι χωρίς συνδετικό υλικό, ο σημαντικότερος από τους οποίους έχει μήκος 17,50 μ. Παράλληλα, άλλοι τοίχοι φαίνεται να περιβάλλουν τον λοφίσκο από την πλευρά της θάλασσας, ώστε να σχηματίζουν περίβολο, ο οποίος στην αρχαιότητα θα πρέπει να βρισκόταν σε υψόμετρο περίπου 10 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Από την κεραμική που έχει εντοπιστεί στο χώρο, συμπεραίνεται ότι πρόκειται για οικσμό της Πρωτομινωικής περιόδου. Στο σημείο όπου ολοκληρώνεται ο νότιος μυχός της παραπάνω μικρής χερσονήσου και σε απόσταση περίπου 180 μ. από το πλάτωμα του υψώματος (όπου βρίσκεται το κέντρο της μινωικής εγκατάστασης), σώζεται τμήμα ρωμαϊκού υδραγωγείου σε εντυπωσιακό μήκος (περίπου 210 μ.) και ύψος.

Συντάκτης
Β. Νινιού-Κινδελή, Αρχαιολόγος
Α. Τσίγκου, Αρχαιολόγος

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2615

Η παραλία Κόκκινα Γκρεμνά είναι μια ήσυχη, ερημική παραλία, με άμμο, διάσπαρτα βράχια και βαθιά, πεντακάθαρα νερά, ιδανική για όσους αναζητούν μια παραλία να χαλαρώσουν και να απομονωθούν, αλλά και για τους λάτρεις του ψαροντούφεκου.

Τα Φαλάσσαρνα βρίσκονται 59 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων και 12 χιλιόμετρα δυτικά της Κισάμου. Τα Φαλάσσαρνα αποτελούν σήμερα έναν από τους πιο φημισμένους προορισμούς στην Κρήτη, τόσο για τις παραλίες, όσο και για λόγους οικολογικού ενδιαφέροντος. Τα Φαλάσσαρνα έχουν ενταχθεί στα σχέδια Natura 2000, λόγω της ποικιλίας χλωρίδας και πανίδας στην περιοχή αλλά και λόγω του ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Πανέμορφη, μαγευτική, μοναδική και τα τελευταία χρόνια θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε κοσμοπολίτικη. Ένα μέρος με αρκετά πολύ όμορφα μικρά ξενοδοχεία, πολλές ταβέρνες με πολύ καλή κρητική κουζίνα, πολλά beach bars για καφέ και γρήγορο φαγητό, καφέ μπαρ για να απολαύσεις το ποτό σου το σούρουπο, περιμένοντας τον ήλιο να δύσει, οπότε και το θέαμα είναι πραγματικά εκπληκτικό.

Η παραλία στα Φαλάσσαρνα έχει βραβευτεί σαν η πιο όμορφη παραλία της Κρήτης και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 10 καλύτερες παραλίες της Ευρώπης. Έχει κρυστάλλινα, πεντακάθαρα, διάφανα νερά και υπέροχη, λευκή και ροζ άμμο. Και όταν οι αέρηδες αγριέψουν και τα κύματα υψωθούν, τότε είναι η κατάλληλη ώρα για τους λάτρεις των windsurf να καταφθάσουν. Πραγματική απόλαυση για αυτούς, αλλά και για όσους τους παρακολουθούν να <<παίζουν>> με τον καιρό και την φύση.
Η παραλία των Φαλασσάρνων εκτείνεται σε μια πολύ μεγάλη έκταση (περίπου 3 χιλιόμετρα απ’ άκρη σ’ άκρη). Για πρακτικούς λόγους οι ντόπιοι την έχουν <<χωρίσει>> με ονομασίες σε μικρότερες παραλίες, όπως Μπουρούνι, Καλάμι, Αγ. Παρασκευή κ.τ.λ. Η πιο φημισμένη παραλία των Φαλασσάρνων ονομάζεται Παχιά Άμμος (Μπουρούνι, Αβορατιάς και Γύλισμα) και είναι μια εξωτική φαρδιά αμμουδιά με μήκος 1 χιλιόμετρο. Ακολουθεί μια δεύτερη μεγάλη παραλία μήκους 800 μέτρων, σχεδόν ίδια με την πρώτη (Καλάμι, Καρκατζούλη, Γύλισμα και Ξηρούχη Γύλισμα). Παρακάτω θα δείτε και το ξωκλήσι της Άγιας Παρασκευής δίπλα σε μια πηγή με γλυκό νερό. Κοντά στο γραφικό εκκλησάκι της Αγ. Παρασκευής η παραλία είναι κάπως <<ξέχωρη>>. Η παραλία όπως και οι προηγούμενες είναι με άμμο και έχει μήκος 400 μέτρα. Εκεί η φύση έχει δημιουργήσει κάτι σαν μικρό λιμανάκι (οι ντόπιοι έτσι το ονομάζουν), όπου οι μικροί μας φίλοι μπορούν να περάσουν με ασφάλεια πολλές ώρες παιχνιδιού με την θάλασσα. Όλες οι παραπάνω παραλίες είναι οργανωμένες και μπορείτε να βρείτε όλες τις σύγχρονες ανέσεις. Μπορείτε να περάσετε ευχάριστες ώρες είτε ξαπλωμένοι κάτω από τον ήλιο, είτε να απασχοληθείτε με οποιοδήποτε θαλάσσιο σπορ θελήσετε. Οι παραλίες πληρούν όλες τις προϋποθέσεις και δικαίως υπάρχουν 2 γαλάζιες σημαίες (Παχιά Άμμος). Τέλος, φτάνουμε πια στη βόρεια άκρη της παραλίας, στον αρχαιολογικό χώρο ενός από τα σημαντικότερα λιμάνια της Κρήτης, Αρχαία Φαλάσσαρνα. Ακόμα και αυτά τα αρχαιολογικά ευρήματα πάλι από την αλμύρα και τον ήλιο <<δέρνονται>> …

Και πάμε προς την άλλη κατεύθυνση. Το Λιμενίσκο Πλατάνου. Ήσυχα μικρά κολπάκια χωρίς πολύ βαβούρα και κόσμο. Ιδανικά μέρη για όσους αγαπούν την ησυχία και την ηρεμία. Κοιτάζοντας το Λιμανάκι από αριστερά θα συναντήσετε το <<Κολυμπητό>>, ιδανικό μέρος για οικογένειες με παιδιά. Μικρό κολπάκι με άμμο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είμαστε σε μια ρηχή πισίνα. Εδώ οι γονείς απολαμβάνουν τον ήλιο ήσυχοι, αμέριμνοι και σίγουροι. Συνεχίζοντας αριστερά θα δείτε την παραλία <<Ραπανάς>>. Σχεδόν άγριο τοπίο, βαθιά αλλά κρυστάλλινα καθαρά νερά με βότσαλα. Κοιτάζοντας το Λιμανάκι από δεξιά θα συναντήσετε το <<Καϊκάκι>>. Μικρό, γραφικό κολπάκι με βότσαλα. Ιδανικό για να απολαύσεις τη θάλασσα με ησυχία. Οι παραπάνω παραλίες δεν είναι οργανωμένες. Δεν υπάρχουν ομπρέλες, ξαπλώστρες και άλλες σύγχρονες ανέσεις. Υπάρχουν όμως τριγύρω μέρη για να φας και να πιείς οτιδήποτε. Επίσης, μπορείς και να μείνεις στα λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια που υπάρχουν στην περιοχή. Ακολουθούν οι παραλίες <<Λίμνη>> και <<Λιβάδι>> (το Λιβάδι είναι οργανωμένη παραλία με ομπρέλες και ξαπλώστρες). Εξίσου πολύ όμορφες παραλίες με άμμο και πεντακάθαρα νερά.
Τα Φαλάσσαρνα είναι ιδανικά για όσους θέλουν να περάσουν τις διακοπές τους σε ένα ήσυχο μέρος με όμορφες παραλίες και δυνατότητες για πολλές εκδρομές. Επίσης, είναι ιδανικό μέρος για ερωτευμένα ζευγάρια, γιατί εδώ θα απολαύσετε το ομορφότερο ηλιοβασίλεμα στην Κρήτη.

Ο Μπάλος είναι μία λιμνοθάλασσα στα βορειοδυτικά της πόλης των Χανίων και σε απόσταση περίπου 56 χιλιόμετρα. Πρόκειται, μαζί με το Ελαφονήσι, για την πιο πολυφωτογραφημένη παραλία του νησιού.

Πρόσβαση
Η πρόσβαση γίνεται με τρεις τρόπους. Ο πρώτος και ο πιο εύκολος είναι με το καραβάκι από την Κίσσαμο. Η διαδρομή είναι όμορφη καθώς περνάει από την Ήμερη Γραμβούσα (η νησίδα που φαίνεται από τη λιμνοθάλασσα).

Ο επόμενος και αρκετά δημοφιλής, είναι οδικώς μέχρι ενός σημείου και από εκεί και έπειτα, αφού αφήσετε το αυτοκίνητό σας, παίρνετε το λεωφορείο, το οποίο μέσα από ένα χωματόδρομο περίπου 10 χιλιομέτρων σας αφήνει στην κορυφή του βουνού. Από εκεί, περπατάτε περίπου 20 λεπτά, μέσα από ένα μονοπάτι. Η θέα πλησιάζοντας την λιμνοθάλασσα θα σας κόψει την ανάσα. Καθώς το περπάτημα είναι αρκετό και μέσα από μονοπάτι σε βουνό με πέτρες κλπ., σας προτείνουμε κλειστό παπούτσι. Γίνεται φυσικά και με ανοικτό, αλλά θέλει πιο πολύ προσοχή.

Μπορείτε τέλος να περπατήσετε όλη τη διαδρομή, από την Καλυβιανή μέχρι την παραλία, κάτι το οποίο όμως προτείνεται σε πιο έμπειρους ταξιδιώτες.

Η λιμνοθάλασα
Η παραλία έχει άσπρη άμμο και σε κάποια σημεία είναι ροζ από τα σπασμένα κοχύλια. Τα ανοικτά νερά έχουν ομαλή μετάβαση από τα ρηχά στα βαθιά και η θερμοκρασία του νερού είναι καλή. Τα λιμνάζοντα ωστόσο νερά είναι αρκετά ζεστά και ρηχά ιδανικά για παιχνίδι και μικρά παιδιά. Η παραλία έχει τις βασικές παροχές και ξαπλώστρες για όσους το επιθυμούν.

Δυστυχώς λόγω της μορφολογίας της περιοχής και του τρόπου που σχηματίζεται η λιμνοθάλασσα, υπάρχει περίπτωση κάποιες μέρες του καλοκαιριού να υπάρχει μία δυσοσμία και τα νερά να μην είναι τόσο καθαρά. Σε καμία περίπτωση όμως αυτό δεν είναι αποτρεπτικό για την επίσκεψή σας στον Μπάλο.

Σε περίπτωση που έχετε επιλέξει τον 2ο και 3ο τρόπο πρόσβασης στην περιοχή, στην επιστροφή σταθείτε στο σημείο που είδατε για πρώτη φορά τον Μπάλο στην κατάβασή σας και απολαύστε για μία ακόμη φορά την πανοραμική θέα. Κλειδώστε τις όμορφες εικόνες στο μυαλό σας και υποσχεθείτε στον εαυτό σας ότι θα επισκεφθείτε το μέρος αυτό ξανά και ξανά…

Μικρή εκκλησία που λέγεται ότι έχει κτιστεί από τον 16ο αιώνα. Ήταν αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και ονομάστηκε Κλεπταποδόχα ή Κλεφτρίνα, επειδή πήγαιναν εκεί πειρατές και έκαναν τάματα ζητώντας να μην τους τιμωρήσει η Παναγία για τις πειρατικές επιδρομές τους.