Αφέντης Χριστός

Πινές
Σε πολύ μικρή απόσταση από το Σκίσμα βρίσκεται ο οικισμός Πινές, ένα χωριό που διατηρώντας τον παραδοσιακό αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα σε γαληνεύει και σε ταξιδεύει στο παρελθόν.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΛΟΥΝΤΑΣ

Πινές
Σε πολύ μικρή απόσταση από το Σκίσμα βρίσκεται ο οικισμός Πινές, ένα χωριό που διατηρώντας τον παραδοσιακό αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα σε γαληνεύει και σε ταξιδεύει στο παρελθόν.

Σκουράς
Η περιοχή βορειοανατολικά της Φουρνής με μέσο υψόμετρο γύρω στα 300 μέτρα, βόρεια του δρόμου που οδηγεί από τη Φουρνή στην Ελούντα, ονομάζεται σήμερα Σκουράς και αποτελεί τη νοτιοδυτική είσοδο στο ειδυλλιακό φαράγγι του Χαυγά.
Την ευρύτερη περιοχή του ναού του Αγίου Παντελεήμονος στο Σκουρά περιτρέχουν καλντερίμια, ενώ σε ακτίνα 50 μέτρων υπάρχουν διάφορα κτίσματα, ίχνη τοίχων και μεγάλες καμαροσκέπαστες δεξαμενές. Δεν αποκλείεται, σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, στην περιοχή αυτή να ήταν ανεπτυγμένος ένας οικισμός, χωριό ή μετόχι.
Στην περιοχή εντοπίζονται ακόμη δύο τμήματα του λιθόστρωτου δρόμου που οδηγούσε στο σημείο διαπεραίωσης για τη Σπιναλόγκα και αποτελούσε μέρος του κύριου οδικού άξονα της Βενετοκρατίας. Το νοτιότερο έχει αφετηρία τη Φουρνή και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου, από το σημείο που διακόπτεται, συναντάται το δεύτερο με αφετηρία κοντά στον Άγιο Παντελεήμονα και κατεύθυνση βορειοανατολική, προς την Πλάκα.
Για τον οικισμό Scorea γίνεται αναφορά στον κατάλογο των χωριών της βενετικής τούρμας το 13ο και 14ο αιώνα και στο κατάστιχο του σεξτέριου ανάμεσα στα έτη 1227-1418.
Επίσης για την τοποθεσία με το όνομα Σκουράς γίνεται μνεία το 1575, όταν ο Πέτρος Αμπράμος παραχωρεί χωράφι που έχει εκεί στο μοναχό Αρσένιο Πεδιώτη. Έκτοτε, σε έγγραφα του 16ου και 17ου αιώνα αναφέρεται το μετόχι του Σκουρά, τα μοναστήρια του Αγίου Ιωάννου και του Αγίου Παντελεήμονος, ενώ συμβόλαια των ετών 1580, 1590, 1618, 1621, 1623, 1634 κ.ά. διαπραγματεύονται περιουσίες κατοίκων της Φουρνής στο Σκουρά και κτηματικές συναλλαγές της μονής Αρετίου στην περιοχή. Στην απογραφή των μονών και των εκκλησιών του 1635 καταγράφεται και ο ναός του Σωτήρος – Αφέντη Χριστού στο Σκουρά.

Σκουράς, Μονή Αγίου Παντελεήμονoς
Το μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος βρίσκεται στο Σκουρά, περιφέρεια της Φουρνής, σε υψόμετρο 300 μ. και με μικρή κλίση προς τα βόρεια. Ένας αγροτικός δρόμος, στα βόρεια του σημερινού οδικού άξονα Φουρνής – Ελούντας, οδηγεί στο μνημείο. Στη γύρω περιοχή απλώνονται ελαιώνες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ενώ το πλησιέστερο μνημείο της Βενετοκρατίας είναι η μονή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Την περιοχή παλαιότερα διέσχιζε ο λιθόστρωτος δρόμος που περνά από το φαράγγι του Χαυγά και οδηγεί από τη Φουρνή στην Πλάκα. Στον περιβάλλοντα χώρο του ερειπωμένου μοναστηριού διακρίνονται σήμερα κι άλλα καλντερίμια και μονοπάτια.
Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονος ανακαινίστηκε πρόσφατα και εορτάζει στις 27 Ιουλίου. Είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος, μικρών διαστάσεων και ελαφρώς βυθισμένος σε σχέση με την επιφάνεια του εδάφους. Έχει νότια είσοδο με παραλληλόγραμμο θύρωμα και ένα νότιο παράθυρο.
Κοντά στο ναό σώζονται ερείπια κελιών, καθώς και μία κλειστή δεξαμενή. Νότια και ανατολικά του μικρού πλατώματος, όπου υψώνεται ο ναός, σε ακτίνα 50 μέτρων υπάρχουν διάφορα κτίσματα και μεγάλες καμαροσκέπαστες στέρνες. Το μέγεθος της μονής και τα όρια ανάμεσα στο μοναστηριακό συγκρότημα της Βενετοκρατίας και τον υπόλοιπο οικισμό του Σκουρά δεν είναι διακριτά.
Η μονή αναφέρεται στις γραπτές πηγές το 17ο αιώνα και η ίδρυσή της τοποθετείται πριν το 1613. Γραπτή μνεία σε αυτή γίνεται στα συμβόλαια που συνάπτουν μοναχοί της, μέλη της οικογένειας Μεγαλωνά, τα έτη 1613, 1623, 1628, 1629 και σε κάποια από αυτά δηλώνονται σχέσεις και συναλλαγές με τη μονή Καρδαμούτσας.