Στάση Λεωφορείου

Σε κομβικό σήμείο πάνω στο στενότερο σημείο της Κρήτης βρίσκεται η κοινότητα του Κάτω Χωριού, που περιλαμβάνει εκτός απ’ το ομώνυμο χωρίο, την Επισκοπή, το Πάνω Χωριό, τα Παπαδιανά και την μαγευτική Θρυπτή πάνω στα λασιθιώτικα βουνά. Η στρατηγική τους θέση τους σε συνδυασμόμε το κλίμα, τα άφθονα νερά, και κατά συνέπεια τα ιδιαίτερα παραγωγικά εδάφη, μαρτυρούν τους λόγους για τους οποίους η περιοχή κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή, πάνω από εφτά χιλιάδες πίσω στο παρελθόν.

Ένα πήλινο ειδώλιο που η ηλικία του εκτιμάται μεταξύ εφτά και όχτω χιλιάδων χρόνων, σπουδαίο εύρημα Νεολιθικής μικροπλαστικής φανερώνει την ιστορία και τη σημασία του οικισμού του Κάτω Χωριού. Τις περασμένες δεκαετίες ήταν ένα απ’ τα πιο πλούσια χωριά της Ιεράπετρας ενώ τα μόλις εφτά χιλιόμετρα που το χωρίζουν απ΄την πόλη έκανε πολλούς να το χαρακτηρίζουν ως ένα ιδανικό προάστιο.

Τόπος συγκέντρωσης των Κατοχωριτών, η χαρακτηριστικά μεγάλη πλατεία, με τα πελώρια πλατάνια, τους ευκάλυπτους, τα πεύκα, και βέβαια τις ταβέρνες που λειτουργούν.

Αξιοθέατα:

- Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος στη θέση Αρχοντικά, χτίστηκε το 1831 και έχει σπουδαία ξυλόγλυπτα τέμπλα διαφορετικής τεχνοτροπίας.
- Ο ναός της Αγίας Τριάδας στο νότιο άκρο του χωριού, μονόκλιτος, ρυθμού βασιλικής, χτισμένος στα τέλη του 17 ου αι. Διαθέτει ένα θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο, δεσποτικό θρόνο και προσκυνητάρι του 19 ου αι.
- Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μεγαλοπρεπής τρίκλιτος ναός, ρυθμού βασιλικής με τρούλο. Φυλάσσονται εκεί παλαιές εικόνες και εκκλησιαστικά βιβλία.
- Το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία δεσπόζει σε όλη την περιοχή, χτισμένο σε λόφο πάνω απ΄το χωριό, με θέα και στα δύο πελάγη

Ὁ Ἱ­ε­ρὸς Να­ὸς Κοι­μή­σε­ως τῆς Θε­ο­τό­κου, ἡ Πα­να­γί­α, ὅ­πως τὴν λέ­νε οἱ χω­ρι­α­νοί, εἶναι ἔ­νας με­γά­λος καὶ λαμπρός Να­ός, χτι­σμέ­νος πά­νω ἀ­πὸ τὴν πλα­τεῖ­α τοῦ Χω­ρί­ου. Εἴ­να­ι ὁ νέ­ος Ἐ­νο­ρι­α­κὸς μας Να­ὸς. Ἐ­δῶ τε­λοῦν­ται ὄ­λες οἱ τε­λε­τὲς καὶ οἱ ἀ­κο­λου­θί­ες τοῦ ἔ­τους, ἐ­κτὸς ἀ­πὸ τὴν τε­λε­τὴ τῆς Ἀ­να­στά­σε­ως. Χτί­στη­κε στή θέ­ση πα­λαι­ο­τε­ρου Να­οῦ, πού τὸν γκρέμισε κά­ποι­ος γεί­το­νας, πιθανόν Τοῦρκος, ἐ­πει­δὴ τοῦ ἔ­κο­βε τή θέ­α. Ἀ­πὸ τὸ Να­ὸ ἐ­κεῖ­νον σώζε­ται ἡ εἰ­κό­να της­Πα­να­γι­ας τῆς «Ὁ­δη­γή­τρι­ας», πού φυ­λάσ­σε­ται στόν νέ­ο Να­ὸ καὶ τι­μᾶ­ται ἰ­δι­αί­τε­ρα ἀ­πὸ τοὺς πι­στούς.

Ὁ ση­με­ρι­νὸς Να­ὸς ἐγ­και­νι­ά­στη­κε στις 26 Ἰ­ου­λί­ου 1964. Εἲ­ναι τρί­κλη­τη Βα­σι­λι­κὴ Βυ­ζαν­τι­νοῦ ῥυθ­μοῦ (Σταυ­ρο­ει­δοῦς μὲ τροῦ­λο). Τὸ κεν­τρι­κὸ κλῖτος τι­μᾶ­ται στην Κοί­μη­ση τῆς Θε­ο­τό­κου ἐ­νῶ τὰ ἄλ­λα δύ­ο εἲ­ναι ἀ­φι­ε­ρω­μέ­να στον Ἅ­γι­ο Γε­ωρ­γι­ο, καὶ τὸν Ἅ­γι­ο Τί­το καὶ εἶ­ναι ἀ­νεγ­και­νί­α­στα.

Ὁ Να­ὸς εἲ­ναι κα­τά­γρα­φος ἀ­πὸ τοι­χο­γρα­φί­ες βυ­ζαν­τι­νῆς τε­χνο­τρο­πί­ας, ἀ­πὸ τοὺς ἁ­γι­ο­γρά­φους Ἐμμ. Μπε­τει­νά­κη καὶ Μιχ. Σταυ­ρου­λά­κη, ἐ­νῶ οἱ εἰ­κό­νες τοῦ τέμ­πλου εἶ­ναι ἔρ­γα τοῦ μα­κα­ρι­στοῦ Δημ. Σα­ρι­δά­κη.

http://cato-horio.blogspot.gr

Ὁ Να­ὸς τῆς Ἁ­γί­ας Τρι­ά­δας εἶ­ναι ἡ πα­λιό­τε­ρη ἐκ­κλη­σί­α τοῦ χω­ριοῦ. Βρί­σκε­ται μέ­σα στὸ χω­ριό. Κατά τον κ. Γεώργιο Ψαρουδάκη (Ἐκκλήσίες και μοναστήρια τῆς Ἱεράπετρας) χτί­στη­κε στὰ τέ­λη τοῦ 17ου αἰ­ώ­να,ὅπως μαρτυρεί μαρ­μά­ρ­νη πλά­κα μὲ λα­τι­νι­κοὺς χα­ρα­κτῆ­ρες, ἡ ὁ­ποί­α ὅμως, πιθανῶς μεταφέρθηκε ἐδῶ ἀπό ἀλλοῦ και σήμερα βρίσκεται στην πρόθεση. Εἶ­ναι μο­νοόκλη­τος να­ός, ρυθ­μοῦ Βα­σι­λι­κῆς μὲ μι­κρὲς κα­μα­ρω­τὲς προ­ε­ξο­χὲς στὶς θέ­σεις τῶν ψαλ­τῶν. Χρη­σηιμο­ποι­ή­θη­κε σὰν Ἐ­νο­ρι­α­κὸς Να­ὸς μέ­χρι τὸ 1900. Ἐ­δῶ γί­νε­ται ἡ τε­λε­τὴ τῆς Ἀ­να­στά­σε­ως.

Ἔχει θαυμάσιες λιθόγλυπτες παραστάσεις πάνω ἀπό τις θύρες, ὅπως ὁ Εὐαγγελισμός πού βρίσκεται στη δυτική πόρτα εἰσόδου

Το 2011 ἔγινε γενική ἀνακαίνηση τοῦ Ναοῦ, ἀντιμετωπίστηκε το πρόβλημα στατικότητας, καθαρίστηκαν οἱ παραστάσεις καί στρώθηκε νέο δάπεδο.

Ὁ Ναός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου (Ἀφέντης Χριστός), εἶναι δικλητη Βασιλική. Το κλίτος τῆς Μεταμορφώσεως χτίστηκε το 1831. Το 1895 προστέθηκε το κλίτος τοῦ Ἁγ. Χαραλάμπους. Ἀπό το 1900 μέχρι το 1964 χρησιμοποιήθηκε ὡς Ἐνοριακός.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟΥ

Ναός μονόκλιτος ρυθμοῦ Βασιλικῆς. Βρίσκεται Β.Δ. τοῦ χωριοῦ μέσα σε περιβόλια χτίστηκε τὸν 18° αἰώνα ὅπως μαρτυρεῖ λίθινη ἐπιγραφὴ καὶ ἀνακαινίσθηκε τὸ 1960.Εἶναι μονόκλιτη Βασιλική Ὁ δρόμος πού ὀδηγεί στο Ναό περνᾶ μέσα ἀπό το χωριό και στη συνέχεια εἶναι βατός χωματόδρομος.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟΥ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ

Βρίσκεται στὴν κορυφὴ τοῦ βουνοῦ Ἀνατολικά του χωριοῦ. Ὁ Ναὸς ποὺ εἶναι σταυροειδὴς μετὰ τρούλου χτίστηκε τὸ 1950 στὴν θέση μικροῦ Ναοῦ. Ἐκεῖ ὑπῆρχε κελὶ ὅπου διέμενε παλιὰ ἀσκητής με το ὄνομα Ἀνανίας, τά λείψανά τοῦ ὁποίου βρίσκονται στον αὔλειο χῶρο τοῦ ναοῦ σε ὀστεοφυλάκιο. Ἔχει δύο Θυσιαστήρια. Το ἕνα τιμᾶται στον προφήτη Ἠλία και το δεύτερο στην ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ἡ Θ. Λειτοργία στό κλίτος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ γίνεται την 1η Αὐγούστου. Ὁ δρόμος πού ὀδηγεί στο ναό περνάει μπροστά ἀπό τον ναό τῆς Κοιμήσεως, και ἀκολουθεί χωματόδρομος. Τό Πανηγύρι τοῦ Προφήτη Ἠλία εἶναι τό μεγαλύτερο τῆς Ἐνορίας μας καί τό βάδυ τῆς ἐορτῆς γίνεται κρητικό γλέντι στήν πλατεία τοῦ χωριοῦ.

Βρίσκεται Ν.Α. τοῦ χωριοῦ πάνω στὸ βουνὸ στὸ ὁμώνυμο μετόχι, λίγο κάτω ἀπό τον Προφήτη Ἠλία. Χτίστηκε στὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰώνα. Κατά την πανήγυρι της 17ης Ἰανουαρίου οἱ ἐορτάζοντες προσφέρουν γεῦμα σούς πιστούς.

Βρίσκεται Ν.Α. του Κάτω Χωριού Ιεράπετρας στοὺς πρόποδες του βουνού καὶ χτίστηκε τὸ 1955 στὴ θέση παλαιού ναού που ήταν χτισμένος σὲ σπηλαιώδες κοίλωμα.

Είναι μονόκλητη Βασιλική. Ο δρόμος περνά ἀπό το στενά του χωριού και είναι χωματόδρομος.

1ο ΓΡΑΦΕΙΟ Π.Ε. ΛΑΣΙΘΙΟΥ

ΕΙΔΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ