Άγιος Γεώργιος

Παλιό, ιστορικό χωριό της επαρχίας Σφακίων. Αυτόε ίναι ενα απο τα ορεινότερα χωριά της επαρχίας και οι κάτοικοί του παραχείµαζαν στηΧώρα Σφακίων και γι’αυτό ήταν πάντα τµήµα της κοινότητος και της ενορίας της Χώρας. Η απόσταση από το δρόµο, µέσω Ανώπολης, είναι σχεδόν 25 χιλιόµετρα και η κατάσταση του δρόµου µετά την Ανώπολη είναι δύσκολος χωµατόδροµος. Το υψηλότερο µέρος του εγκαταλειµµένου χωριού είναι σε ένα υψόµετρο περίπου 1.000 µέτρα. Σε αυτή την περιοχή υπάρχουν τέσσερις ναοί, δυο παλαιοί, ένας που ανεγέρθηκε πρόσφατα στην περιοχή του χωριού και ένας τέταρτος, κάτω από το χωριό, µέσα στο φαράγγι του Καβή που είναι στα δυτικά του χωριού.

Ναός του Χριστού και της Παναγίας (Γέννηση της Θεοτόκου)

Δίκλιτος ναός του Χριστού και της Παναγίας τον οποίο συναντούµε στο µέσον του ερειπωµένου χωριού, περίπου ένα χιλιόµετρο πριν από το τέλος του χωµατένιου δρόµου.

Ακολουθώντας το καλντερίµι, σε βόρεια κατεύθυνση από την Αγία Παρασκευή, σε πε-ρίπου εκατό µέτρα, βρίσκουµε τον επόµενό µας ναό, της Παναγίας.Είναι ναός του 16ου ή 17ου αιώνα, ανακαινισµένος, για τον οποίο δεν έχουµε καµιάπληροφορία. 

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Μερικά µέτρα κάτωαπό το ναό τηςΑγίας Παρασκευήςείναι τα ερείπια του ναού του Αγίου Νι-κολάου. Πιθανώςαυτός να ανεγέρ-θηκε µετά το ναότης Αγίας Παρα-σευής, κατά τα τέλητου 17ου αιώνα.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Πάνω στηναπότοµη πλαγιά του βουνού, υπάρχει ένα σπήλαιο µέσα στο οποίο υπήρχε ένας ναός της Αγίας Παρασκευής. Μπροστά στο σπήλαιο τοποθετούνται µελίσσια, και γι’ αυτό έχει κτιστεί εκεί ένας πέτρινος τοίχος, ξερολιθιά, για να προστατεύει τα µελίσσια από τον άνεµο. ∆υστυχώς δεν έχουμε  πληροφορίες γι’αυτό το ναό.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Παλαιός ναός του 15ου αιώνα, που βρίσκεται µέσα στο Σφακιανό φαράγγι σε υψόµετρο περίπου 800 µέτρων, ενάµισι χιλιόµετρο νότια από το παλιό χωριό Καλοί Λάκκοι, δυτικά από το χωριό Ίµπρος, κοντά σε ένα εγκαταλειµµένο οικισµό που ονοµαζόταν ∆ιχαλώµατα (το Σφακιανό φαράγγι χωρίζεται σε δυο παρακλάδια σε αυτή την τοποθεσία). Ο επισκέπτης µπορεί να επισκεφτεί το ναό είτε ανεβαίνοντας το Σφακιανό φαράγγι είτε πηγαίνοντας από την Ίµπρο.

Ο ναός αναφέρεται στη συµφωνία του 1435 µεταξύ των οικογενειών Σκορδίληδων και των Βαλεριανών. Το ίδιο έγγραφο µας λέει ότι ο ναός ανεγέρθηκε από τους αδελφούς Βαλεριανούς. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1965 από τονΑνδρέα Μπαµπιολάκη, της Σφακιανής οικογενείας από τη Χώρα, η οποία είχε καλοκαιρινή διαµονή στους ΚαλούςΛάκκους. Η οξυκόρυφη στέγη του ναού έχει επιδιορθωθεί µε µια πλάκα από σκυρόδεµα (µπετό) κατά τρόπο που έχει αλλοιώσει τελείως την παραδοσιακή όψη του ναού.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Παίρνοντας το δρόµο προς τηνΑνώπολη, πριν από τη στροφή στο φαράγγι του Ίλλιγκα,παίρνουµε το δρόµο στα δεξιά µας που ανεβαίνει προς το βουνό. Ανεβαίνοντας συνα ντούµε ό,τι έχει µείνει από το παλιό καλντερίµι που πήγαινε στηνΑνώπολη, προτού ανοιχτεί ο δρόµος πριν από πενήντα χρόνια περίπου. Σε απόσταση περίπου δυο χιλιοµέτρων από το χωριό, σε υψόµετρο περίπου 180 µέτρων, βρίσκουµε το ναό της Αγίας Τριάδος. Μπροστά στο ναό είναι πολλά µελίσσια και η θέα προς τη Χώρα Σφακίων είναι µαγική. Πιθανώς να είναι κτίσµα του 17ου αιώνα.∆ύο από τις χαλκογραφίες που έχουµε από τον17ο αιώνα δείχνουν ένα ναό ψηλά στο βουνό, πιθανώς σε αυτή την τοποθεσία. Επίσης στη βενετική απογραφή του1637 ο παπα-Γιωργίλας Σκορδίλης δήλωσε ένα ναό της Αγίας Τριάδος ως δική του ιδιοκτησία αλλά χωρίς λεπτοµέρειες της τοποθεσίας του ναού.

 Στον εσωτερικό βόρειο τοίχο του ναού υπάρχει µια τρύπα µέσα στο βράχο που σχετίζε-ται µε µια άλλη τοπική παράδοση. Αυτή λέγεται η τρύπα του∆ασκαλογιάννη και η πα-ράδοση λέει ότι συγκοινωνούσε µε τη σπηλιά του ∆ασκαλογιάννη, κάτω στη θάλασσα,όπου λειτουργούσε το νοµισµατοκοπείο της επανάστασης του 1770.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Πάνω στο δρόµο προς το Γεωργίτσι, βρίσκεται ο ναός του Τιµίου Σταυρού.Είναι ναός του 17ου αιώνα, ανακαινισµένος, δεξιά στο χωµατόδροµο προς το Γεωργίτσι. Αναφέρεται στη βενετική απογραφή του 1637 ως ιδιοκτησία της οικογένειας των Μαυροπάτερων.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Ναός στην  τοποθεσία Κατσούρα, ένας σχετικά νέος ναός που ανεγέρθηκε από τον Ανδρέα Μπραουδάκη το 1968.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Ναός του Τιµίου Σταυρού στο Μουρί, βρίσκεται µέσα στο φαράγγι, δυτικά του χωριού. Κάποιος µπορεί να πάει εκεί ή από το χωριό, από ένα µονοπάτι σε απόσταση περίπου ενός χιλιοµέτρου, ή από µια διακλάδωση στα δεξιά του δρόµου που ανεβαίνει στο χωριό, από µια διασταύρωση περίπου 8 χιλιόµετρα από τηνΑνώπολη. Ο ναός είναι στη δυτική πλευρά του φαραγγιού.

Ο ναός κτίστηκε πριν από το 1400 και σηµαντικά έργα για την προστασία του έγιναν το 1978. Έχει καλυφθεί από πάνω και από δύο πλευρές µε πλάκες απο σκυρόδεµα(µπετό) για την προστασία του από τα νερά του φαραγγιού κατά τρόπο που έχει αλλάξει τελείως η παλαιά όψη του. Οι παλαιές τοιχογραφίες έχουν υποστεί σοβαρή ζηµιά από τα νερά που έχουν µπει κατά καιρούς µέσα στον ναό. Ο ναός σήµερα είναι βυθισµένος σχε-δόν δυο µέτρα µέσα στην κοίτη του φαραγγιού. Πριν από 5 χρόνια είχε σχεδόν καλυφθεί από πέτρες και λάσπη από τα νερά του φαραγγιού και χρειάστηκε να τον ξεθάψουν.

 Η παράδοση λέει ότι ο ναός κτίσθηκε από έναν Σφακιανό καραβοκύρη που είχε πάει για κυνήγι στα βουνά, έχασε το δρόµο του µέσα στο φαράγγι, και διψώντας έκανε τάµα στον Τίµιο Σταυρό ότι αν έβρισκε νερό θα έκτιζε ένα εκκλησάκι. Εκείνη τη στιγµή είδε ένα αγρίµι το οποίο το σκότωσε µε το τόξο του, αλλά είδε ότι το αγρίµι είχε το µούσι του βρεγµένο και σύντοµα βρήκε την πηγή µε το νερό εκεί κοντά. Ο κυνηγός σύντοµα έχτισε τον µικρό ναό µέσα στο φαράγγι και εκεί κοντά, πάνω από το φαράγγι, έχτισε και σπίτι για να ζήσει και έτσι κτίστηκε εκεί το χωριό Μουρί.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Nαός από τον οποίο η εγκαταλελειμμένη σήμερα συνοικία "Γεωργίτσι" πήρε το όνοµά της, ο ναός τουΑγίου Γεωργίου είναι του 15ου αιώνα, ανακαινισµένος και αναφέρεται στη βενετική απογραφή του 1637 ως ναός όπου λειτουργούσε ο Πρωτόπαπας Μανόλης ∆ηµητρόπουλος.

Ο ναός έχει διακοσµητικούς σκύφους πάνω από την είσοδο καθώς και ίχνη από σκύφουςστην ανατολική πλευρά του ναού πάνω από το αγιοθύριδο.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Κτίσµα του 15ου αιώνα. Μόνο ο βόρειος τοίχος του ναού στέκεται σήµερα µε µερικές ωραίες παλαιές τοιχογραφίες.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης

Ο ναός της εποχής του 15ου αιώνα αναφέρεται στη βενετική απογραφή του 1637 ως ναός του Σωτήρος, όπου ο Πρωτόπαπας Μανόλης ∆ηµητρόπουλος δήλωσε ότι λειτουργούσε.

Μερικοί διακοσµητικοί σκύφοι έχουν διασωθεί πάνω από την είσοδο και ένας στηνπίσω µεριά του ναού. Στα αριστερά της εισόδου του ναού υπάρχει ένας παλαιός, σχεδόν καταστραµµένος, τάφος µε ίχνη αρκοσόλιου στο βόρειο τοίχο.

Με πληροφορίες από το βιβλίο "Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων", Γιώργος Κ.∆αλιδάκης