Λάψαρνα

Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Υψηλού

Η Ιερά Μονή Υψηλού, εν ενεργεία ανδρώα μονή, είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο και βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Λέσβου, στην κορυφή του όρους Όρδυμνος, σε υψόμετρο 634 μ. και σε απόσταση 81 χλμ. από τη Μυτιλήνη. Η παράδοση τοποθετεί την ίδρυση της μονής κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, πριν το 800 μ.Χ., και την αναφέρει ως "Μονή Κόρακος", επωνυμία που τροποποιήθηκε κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας σε "Μονή Ζήσυρα".

Από τη βυζαντινή φάση της μονής δεν σώζονται πολλά στοιχεία και θεωρείται ότι κατά τους ύστερους βυζαντινούς χρόνους είχε εγκαταλειφθεί και ερημώσει. Η μονή ακμάζει ξανά κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους, αλλά καταστρέφεται από φωτιά. Το υπάρχον καθολικό της κτίστηκε το 1832 και είναι ενταγμένο σε τυπικό μοναστηριακό συγκρότημα, που αναπτύσσεται περιμετρικά του καθολικού.

Στη μονή υπάρχει ιδιαίτερα ενδιαφέρον σκευοφυλάκιο και βιβλιοθήκη χειρογράφων.