Αγριόμαντρα

Μεταλλουργικό εργαστήριο πρώιμης μινωικής περιόδου στη θέση Χρυσοκάμινο

Η Αγριόμαντρα είναι ένα μικρό φαράγγι με κατακόρυφα τοιχώματα που καταλήγει σε παραλία μέσα στον όμορφο κόλπο του Μεραμπέλλου. Τόπος για αυτούς που αναζητούν τη μοναξιά στην όμορφη αγριάδα του τοπίου.

Το φυσικό λιμάνι της Αγριόμαντρας προσέγγιζαν μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο καραβάκια από το λιμάνι του Πειραιά και τα άλλα λιμάνια της Κρήτης, φορτώνοντας όλα τα καλά του χωριού όπως λάδι, πυρήνα και χαρούπια και ξεφόρτωναν εμπορεύματα και υλικά που μετέφεραν οι Καβουσανοί με αραμπά από το φαρδύ και στέρεο καλντερίμι που διατηρείται και σήμερα, χορταριασμένο στη νότια πλευρά.

Στη βόρεια βραχώδη πλευρά του φαραγγιού ο επισκέπτης συναντά τον σπηλαιώδη ναό του Αγίου Ιωάννου που δημιουργήθηκε από ασκητή που εγκατέλειψε τα εγκόσμια, αναζήτησε ένα έρημο και μεγαλοπρεπή τόπο για να επικοινωνήσει με το Θεό και να παλεψει με το κακό. Δίπλα από τον σπηλαιώδη ναό υπάρχει δεύτερο σπήλαιο που χρησίμευε ως χώρος διαμονής του ασκητή.

Ο σπηλαιώδης ναός καταχωρείται στον κατάλογο του Γάλλου καθηγητή της Ελληνικής Γλώσσας και πολιτισμού, Πωλ Φωρ "Εκκλησίες σε σπηλαιώδεις κοιλότητες" με μοναδική ένδειξη ότι φέρει υπολείματα τοιχογραφιών.

Στην επιφανειακή έρευνα που δεξήγαγε ο αρχαιολόγος Donald Haggis (1988-1996) εντόπισε στο νότιο άκρο της θέσης Αγριόμαντρα κατάλοιπα αγροικίας MMI-II χρόνων.

Η Μινωική αγροικία στο Χρυσοκάμινο-Χωματά

Η Μινωική αγροικία στο νότιο πέρας του λόφου Χωματά, κατοικήθηκε αρχικά κατά την Ύστερη Μινωική ΙΒ περίοδο και έπειτα ξαναχτίστηκε και επεκτάθηκε στην Ύστερη Μινωική ΙΙΙΑ-ΙΙΙΒ περίοδο (περ. 1500-1300 πΧ). Το αρχικό κτήριο αποτελούνταν από 5 δωμάτια. Κατά την ύστερη φάση της, η οικία αποτελούνταν από 15 δωμάτια και μια μεγάλη, ανοικτή αυλή. Τα ευρήματα από το κτήριο υποδεικνύουν τη χρήση της οικίας για τις καθημερινές , οικιακές αλλά και για τις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες καθώς και για την επεξεργασία τροφίμων. Επιπλέον βρέθηκαν αντικείμενα που υποδηλώνουν τη χρήση της αγροικίας για υφαντικές και τελετουργικές δραστηριότητες. Σε ένα από τα δωμάτια, το οποίο χρονολογείται στην ύστερη φάση της οικίας, βρέθηκαν ένα κωνικό κκύπελο, μια κουτάλα, ένα κέλυφος τρίτωνος και δύο ζεύγη κεράτων αίγας τοποθετημένα σε μια ρωγμή πάνω στην υπερυψωμένη επιφάνεια ενός βράχου, γεγονός που υποδηλωνει την ύπαρξη ενός μικρού, οικιακού βωμού. Η οικία στο Χωματά, η οποία ανασκάφτηκε το 1996 και το 1997, είναι από τα πολλά Μινωικά αγροκτήματα και αγροτικές οικίες που υπήρχαν κάποτε στην πεδιάδα του Κάμπου στο Καβούσι. Το συγκεκριμένο κτήριο, μας παρέχει πλούσιες πληροφορίες κια την καθημερινή ζωή των κατοίκων μιας αγροικίας κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, όπως επίσης και σημαντικά στοιχεία σχετικά με την αγροτική οικονομία της Μινωικής Κρήτης.

Σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες

Σπηλαιώδης ναό του Αγίου Ιωάννου που δημιουργήθηκε από ασκητή που εγκατέλειψε τα εγκόσμια, αναζήτησε ένα έρημο και μεγαλοπρεπή τόπο για να επικοινωνήσει με το Θεό και να παλεψει με το κακό. Δίπλα από τον σπηλαιώδη ναό υπάρχει δεύτερο σπήλαιο που χρησίμευε ως χώρος διαμονής του ασκητή.

Ο σπηλαιώδης ναός καταχωρείται στον κατάλογο του Γάλλου καθηγητή της Ελληνικής Γλώσσας και πολιτισμού, Πωλ Φωρ "Εκκλησίες σε σπηλαιώδεις κοιλότητες" με μοναδική ένδειξη ότι φέρει υπολείματα τοιχογραφιών.