ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΠΟΙΚΙΩΝ ΑΝΔΡΟΥ

ΠΥΘΑΡΑ
Η ρεματιά της Πυθάρας βρίσκεται στο χωριό Αποίκια. Αποκαλείται, σύμφωνα με την παράδοση, και «Νεραϊδότοπος». Τα άφθονα και κρυστάλλινα νερά της δημιουργούν έναν εκπληκτικό βιότοπο, σχηματίζοντας μικρούς καταρράκτες και λιμνούλες όπου αφθονεί η υδρόβια ζωή. Το τοπίο είναι καταπράσινο κι εδώ μπορεί κανείς να βρει σπάνια είδη φυτών και αγριολούλουδων, πολλά και διαφορετικά είδη πουλιών, καθώς και αρκετά αμφίβια. Τα νερά πηγάζουν από την περιοχή Ευρουσιές, στο όρος Πέταλο. Από την Πυθάρα αρδεύονται καλλιέργειες, ενώ από το 1863 μέχρι και το 1936 τα νερά της κινούσαν τη «Φάμπρικα», τον μεγαλύτερο νερόμυλο των Βαλκανίων, λίγο πιο κάτω, στο χωριό Στενιές.
Πού βρίσκεται: Στο χωριό Αποίκια, λίγα χιλιόμετρα μετά τη Χώρα, στα δυτικά.
Πώς θα πάτε: Αφήνετε το αυτοκίνητο στον κεντρικό δρόμο και ακολουθείτε το μονοπάτι προς την Πυθάρα. Μετά από πεζοπορία 10 λεπτών, φθάνετε στον προορισμό σας.

Οι πηγές Μαινήτων βρίσκονται στον παραδοσιακό οικισμό που είναι κτισμένος ανάμεσα στις καρυδιές και τα πλατάνια. Τα νερά τρέχουν από τα στόματα μαρμάρινων λεόντων, στη μικρή σκιερή πλατεία με τις ταβέρνες και τα καφενεία. Το όνομα του χωριού έλκει την καταγωγή του από τις μαινάδες τις νύμφες του θεού Διόνυσου, όμως ο ιστορικός  Δημήτριος Πασχάλης, υποστηρίζει, ότι το όνομα Μαίνητες προέρχεται από τη λέξη «amoenitas», που σημαίνει χαριτωμένος, ευχάριστος τόπος. Όπως να έχει είναι ένα από τα πιο όμορφα, καταπράσινα χωριά της ΄Ανδρου. Βρίσκονται πολύ κοντά στη Χώρα. Από το χωριό ξεκινά η κοιλάδα της Μεσαριάς που καταλήγει στην παραλία του Νημποργειού.

Πηγές Μαινήτων, ο ήχος του νερού στα χείλη των Μαινάδων
Οι πηγές Μαινήτων βρίσκονται κάτω από το ιερό της Παναγίας της Κουμούλου. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η εκκλησία είναι κτισμένη στη θέση αρχαίου ναού. Τα νερά τους ποτίζουν πολλά κτήματα των Μαινήτων, της Μεσσαριάς αλλά φτάνουν και μέχρι το Μέσα Χωριό στα Λειβάδια! Λένε πως είναι οι αρχαίες πηγές του ναού του Διονύσου. Δίπλα από την Κουμούλο βρίσκεται η πηγή «Φουντάνα», (fontana: πηγή, συντριβάνι) πολύ κοντά η πηγή της Μολυβαριάς, η πηγή του Ζαννάκη (Ανω Μαίνητες), ο Κούμαρος, κ.ά. Μέχρι τον πόλεμο και αργότερα λειτουργούσαν πολλά ελαιοτριβεία (βίδες) και νερόμυλοι.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΙΑΣ 
Ένα από τα καλύτερα σωζόμενα προβιομηχανικά λιοτρίβια στις Κυκλάδες, είναι το ζωοκίνητο ελαιοτριβείο του Δημήτρη Χέλμη, στον Άνω Πιτροφό. Ολόκληρο το κτίριο, που χρονολογείται πριν το 1823, επισκευάστηκε σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Το λιοτρίβι που διατηρεί όλον τον αυθεντικό εξοπλισμό του, λειτουργεί ως επισκέψιμος μουσειακός χώρος, δείχνοντας την διαδικασία παραγωγής του ελαιολάδου στην προβιομηχανική εποχή στις Κυκλάδες, με ξενάγηση από τον ιδιοκτήτη του και προβολή σχετικού βίντεο. Αποτελεί θαυμάσιο δείγμα αγροτικής κληρονομιάς, προβιομηχανικής τεχνολογίας και αρχιτεκτονικής παράδοσης.
Που βρίσκεται: Στον Άνω Πιτροφό, ένα χωριό 7 χλμ πριν τη Χώρα.
Πώς πάτε: Ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο Σταυροπέδας – Χώρας, στα 5 περίπου χιλιόμετρα συναντάτε το χωριό Πιτροφός. Ακολουθείτε τον δρόμο αριστερά προς Άνω Πιτροφό, που θα σας οδηγήσει στην είσοδο του μουσείου.

Για τις ημέρες και ώρες λειτουργίας, επισκεφθείτε το web site του μουσείου: www.musioelias.gr