ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΥΘΗΡΩΝ

Δίπλα ακριβώς από το λιμάνι και την παραλία του Καψαλιού βρίσκεται μια κρυμμένη παραλία, το Σπαραγαρίο. Κατάληξη της ρεματιάς που έρχεται από την Χώρα η παραλία του Σπαραγαρίου βρίσκεται ανάμεσα από δύο απότομες πλαγιές, σαν μικρό φαράγγι.

 Μπορείς να την επισκεφτείς περπατώντας είτε να νοικιάσεις θαλάσσιο ποδήλατο από την παραλία του Καψαλιού. Μετά από το Σπαραγαρίο ακολουθεί μια ένας μικρός όρμος, ο άγιος Παύλος και είναι προσβάσιμος από ένα χωματόδρομο κάτω ακριβώς από το κάστρο.

Στα γραφικά μονοπάτια του Μέσα Βούργου στη Χώρα κάτω ακριβώς από την βόρεια πλευρά του κάστρου παρατηρούμε μια συστάδα από εκκλησάκια. Τρία από αυτά είναι ο άγιος Γιώργος, ο άγιος Δημήτριος και η αγία Τριάδα. Και οι τρεις ναοί είναι μονόχωροι και καμαροσκέπαστοι. Περιέχουν βυζαντινές τοιχογραφίες από τον 15ο αιώνα και μεταβυζαντινές του 18ου. Αξίζει ένας μικρός περίπατος!

προσβάσιμος από ένα χωματόδρομο κάτω ακριβώς από το κάστρο.

Κάστρο Χώρας Κυθήρων
Θεμελιώθηκε πάνω σε ένα φυσικό οχυρό κατά τον 13ο αιώνα, την περίοδο της κυριαρχίας των Βενετών. Χτίστηκε σε διάφορες φάσεις της ιστορίας του νησιού. Το μεγαλύτερο και κυριότερο τμήμα με την πρόσοψη χτίστηκε το 1503 από τους Βενετούς, οι οποίοι τοεπισκεύασαν και το ανασυγκρότησαν διότι έδιναν ιδιαίτερη σημασία στη στρατηγική θέση του. Δεδομένου οτι δεσπόζει ανάμεσα σε 3 πελάγη (Ιόνιο, Κρητικό και Αιγαίο) ήταν ανέκαθεν "το μάτι της Κρήτης", διότι η φρουρά μπορούσε να παρακολουθεί τις κινήσεις των καραβιών.
Η είσοδος του φρουρίου ήταν από τη σήραγγα (φόσσα). Στο μπροστινό τοίχο ήταν το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα των Βενετών, το οποίο καταστράφηκε από τους Γάλλους το 1797 μαζί με τη Βίβλο των Ευγενών (libro d ‘oro) και τα οικόσημα. Μετά την είσοδο του φρουρίου αριστερά είναι οι φυλακές. Δεξιά προς την νοτιοδυτική ντάπια είναι η πελώρια στέρνα της Βενετικής περιόδου με θόλους και τόξα. Καθώς ανεβαίνουμε αριστερά είχε διώροφα σπίτια που κάποτεκατοικούνταν. Πριν 200 χρόνια το κάστρο ή "Φορτέτσα" είχε περίπου 200 κατοίκους. Ο τελευταίος κάτοικος του κάστρου έφυγε στην Κατοχή, οπότε οι κατακτητές επιτάξανε όσα κτίρια τους χρειάζονταν και εγκαταστάθηκαν. Δεξιά καθώς ανεβαίνουμε ένα κτίριο με τοίχους πάχους ενός μέτρου ήταν μπαρουταποθήκη και δίπλα ακριβώς είναι ο ναός του Παντοκράτρα με όμορφες τοιχογραφίες. Το κτίριο που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό αρχείο Κυθήρων ήταν το διοικητήριο, η έδρα του Βενετού προνοητή και αργότερα του Άγγλου τοποτηρητή.
Στην πλατεία του διοικητηρίου είναι μια μεγάλη εκκλησία του 16ου αιώνα που αρχικά ήταν καθολική "η Παναγιά των Λατίνων". Αργότερα το 1806 εγκαινιάσθηκε σαν ορθόδοξη επ' ονόματι της Μυρτιδιωτίσσης. Δίπλα είναι η "Παναγία ορφανή" της οικογένειας Καλλονά, η οποία εκκλησία είχε την εικόνα και τα κειμήλια της μονής Αγκαράθου του Ηρακλείου για 300 χρόνια, αφότου η Κρήτη έπεσε στα χέρια Τούρκων. Στην εκκλησία της Μυρτιδιωτίσσης φυλασσόταν η εικόνα της σε περιόδους έξαρσης των πειρατικών επιδρομών. Από το 1842 η εικόνα επέστρεψε στο προσκύνημα των Μυρτιδίων και στο κάστρο έμεινε ένα αντίγραφο του 1844. Έξω από το φρούριο υπάρχει και δεύτερος καστρότοιχος προς Βορρά που περικλείει το Κλειστό Βούργο με πολλές εκκλησίες και σπίτια. Το κάστρο έχει πολλά κανόνια από την περίοδο των Βενετών, των Ρωσοτούρκων και των Άγγλων.