Παραλία

H Αστυπάλαια (ή Αστροπαλιά ή Αστουπαλιά όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι) είναι το τέταρτο σε μέγεθος και το δυτικότερο νησί των Δωδεκανήσων. Βρίσκεται δυτικά της Νισύρου και ανατολικά της Ανάφης (Κυκλάδες). Η Αστυπάλαια λειτουργεί ως “γέφυρα” που ενώνει τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα αφού ανήκει διοικητικά στα Δωδεκάνησα αλλά γεωγραφικά και πολιτισμικά στέκει ανάμεσα στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες, συνδυάζοντας στοιχεία και από τα δύο νησιώτικα συμπλέγματα.
Έχει έκταση 97 τ.χλμ., ακτογραμμή 110 χλμ. και 1.334 κατοίκους. Απέχει 23 ναυτικά μίλια από την Κω, 96 ν.μ. από τη Ρόδο και 117 ν. μ. από τον Πειραιά. Γεμάτη ψηλούς βράχους και λόφους, η υψηλότερη κορυφή είναι 482μ., με πανέμορφες ακρογιαλιές και γραφικά χωριά, προσκαλεί τον επισκέπτη σε ένα μαγικό ταξίδι στο γαλάζιο του Αιγαίου και το λευκό των σπιτιών της. Μια μικρή λωρίδα γης περίπου 100 μέτρων, το Στενό, χωρίζει το νησί σε δύο τμήματα το μέσα και το έξω νησί. Στα νοτιοανατολικά υπάρχουν διάφορα μικρά νησιά, όπως η Αγία Κυριακή, ο Χονδρός, το Κουνούπι και ο Κουτσομύτης. Στα Δυτικά βρίσκονται οι νησίδες Οφιδούσα, Χτένια, Ποντικούσα και άλλες. Η πρωτεύουσα του νησιού είναι ο ομώνυμος οικισμός, ή αλλιώς Χώρα και συνδέεται με το λιμάνι (Πέρα Γιαλό). Εκτός από τη Χώρα που είναι η πρωτεύουσα, υπάρχουν τα χωριά Ανάληψη (παλιά ονομασία Μαλτεζάνα ή Μαρτιζάνα) όπου βρίσκεται και το αεροδρόμιο του νησιού, το Λιβάδι που κατοικείται τους καλοκαιρινούς μήνες και στα ΒΑ του νησιού το Βαθύ.
Ολόκληρο το νησί έχει χαρακτηριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και δύο οικισμοί του ως Παραδοσιακοί.
Το ανάγλυφο του νησιού είναι ημιορεινό με δύο διακριτές πεδινές εκτάσεις στο νοτιοδυτικό και βορειοανατολικό τμήμα του νησιού (Λιβάδι και Βαθύ, αντίστοιχα) και με υψηλότερες κορφές τη «Βάρδια» (482μ) και «Καστελλάνο» (366μ). Η πολυσχιδής ακτογραμμή μήκους 110χλμ., σχηματίζει πολλούς μικρούς κόλπους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα υψώματα επεκτείνονται περιμετρικά μέχρι τη θάλασσα δημιουργώντας απόκρημνες ακτές.

Το νησί της Αστυπάλαιας έχει πολλά ιστορικά μνημεία ενώ χαρακτηριστικό είναι το Ενετικό κάστρο. Αξιοπρόσεκτη είναι μια συστάδα από 8 ανεμόμυλους που βρίσκονται στην κορυφογραμμή στη Χώρα. Έχουν σχήμα κυλίνδρου και ανήκουν στην κατηγορία του ξετροχάρη μύλου, του οποίου η σκεπή γυρίζει ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου. Αξιόλογα δείγματα της ιστορίας του τόπου είναι επίσης ένας τετραώροφος πύργος ο επονομαζόμενος Σεράι, τα Λουτρά του Ταλλαρά (υστερορωμαϊκό μνημείο με εξαιρετικά ψηφιδωτά), το Κάστρο του ΄Αη Γιάννη, το φρούριο Καστελλάνο, η αρχαία νεκρόπολη, ένας μινωικός οικισμός στο Βαθύ. Στη θέση Κυλίντρα βρέθηκε εκτεταμένο νεκροταφείο βρεφών και νηπίων, που χαρακτηρίζεται μοναδικό παγκοσμίως. Στην πλατεία της Χώρας βρίσκεται η Ναρκίσσειος Δημοτική Βιβλιοθήκη με πολλά βιβλία και σπάνιες εκδόσεις.

Το θρησκευτικό κέντρο και το πιο σημαντικό προσκύνημα του νησιού βρίσκεται στις ρίζες του ενετικού κάστρου των Querini και είναι αφιερωμένο στην Παναγία την Πορταΐτισσα της Μονής Ιβήρων. Άλλα επίσης αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία είναι : 

- Η εκκλησία της Μεγάλης Παναγιάς στη Χώρα, με βοτσαλωτό δάπεδο στην αυλή.

- Η εκκλησία της Παναγιάς της Πουλαριανής βρίσκεται στον Πούλαρη, στο δρόμο για το Βαθύ. Σύμφωνα με τους ντόπιους, ο βράχος σχηματίζει την Παναγία με το βρέφος στην αγκαλιά της.

- Οι πέντε παλαιοχριστιανικές βασιλικές εκκλησίες, της Αγίας Βαρβάρας και του Καρέκλη στην Ανάληψη, των Αγίων Αναργύρων στη Χώρα και του Αγίου Βασιλείου και τα Άγια των Αγίων στο Λιβάδι.

Κάθε καλοκαίρι διοργανώνεται στην Αστυπάλαια το Πολιτιστικό Φεστιβάλ Αστυπάλαιας. Συναυλίες, εκθέσεις, καθώς και η αναβίωση τοπικών εθίμων και παλαιών παιχνιδιών περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων που διαρκούν από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο.

Στην Αστυπάλαια υπάρχουν τα εξής Μουσεία: 

- Στη Χώρα « Το Εκκλησιαστικό Μουσείο», το οποίο είναι ενταγμένο στο μοναστηριακό συγκρότημα της Παναγίας της Πορταΐτισσας και

- Στον Πέρα Γυαλό « Το Aρχαιολογικό Μουσείο», το οποίο περιλαμβάνει εκθέματα από την προϊστορική εποχή μέχρι και τη μεσαιωνική περίοδο

Λ/Σ Αστυπάλαιας (Λ/Χ Καλύμνου)

ΔΗΜΟΣ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ

Δημοτικό Γραφείο Τουρισμού Τηλ: 22430-61412, Χώρα

Ναρκίσσειος Δημοτική Βιβλιοθήκη 22430-61083 Πέρα Γιαλός