Περγούσα

1. ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Πρωτολειτούργησε το 1890, όταν η περιοχή ήταν υπό την κατοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εντάχθηκε στο Ελληνικό Φαρικό Δίκτυο το 1947. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός και στα πλαίσια ανασυγκρότησης του Φαρικού Δικτύου, επαναλειτούργησε το 1949 με την τοποθέτηση προσωρινού αυτομάτου πυρσού ασετυλίνης μέχρι το 1957 όπου τοποθετήθηκαν νέα φωτιστικά μηχανήματα και λειτούργησε ως επιτηρούμενος με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο. Το 1982 αντικαταστάθηκαν τα μηχανήματα πετρελαίου και λειτούργησε ως αυτόματος ηλιακός, με χαρακτηριστικό μία λευκή αναλαμπή ανά 10 δλ. και φωτοβολία 17 ν.μ.

2.ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ
Ισόγειος οικία αποτελούμενη από 1 διάδρομο, 3 υπνοδωμάτια, κουζίνα. Στην αυλή υπάρχουν 2 αποθήκες και 1 κλίβανος. Ο πύργος είναι λιθόκτιστος εξωτερικά και εσωτερικά στρογγυλός ύψους 10 μ. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική άκρη της ομώνυμης νήσου και σε εστιακό ύψος 55 μ.

http://www.hellenicnavy.gr/

κάτω από το μοναστήρι της Παναγιάς Σπηλιανής) η οποία είναι προσβάσιμη με μονοπάτι.

Τα Δωδεκάνησα αποτελούν νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου που βρίσκεται κοντά στα μικρασιατικά παράλια. Κατά την αρχαιότητα ονομάζονται και Νότιες Σποράδες – σε αντιδιαστολή με τις Βόρειες Σποράδες και τις Κυκλάδες. Ανάμεσα στα Δωδεκάνησα, που περιλαμβάνουν μεγάλα νησιά όπως η Ρόδος αλλά και μικρά όπως η Σύμη και η Χάλκη, ιδιαίτερη θέση κατέχει η Νίσυρος, λόγω του ηφαιστείου της. Η Νίσυρος βρίσκεται ανάμεσα σε Κω, Τήλο και Αστυπάλαια. Το νησί είναι στην ουσία ένα ηφαίστειο, το σχήμα του είναι σχεδόν σφαιρικό, ενώ στη μέση βρίσκεται ο ηφαιστειακός κώνος. Η Νίσυρος αποτελεί κομμάτι του ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου, που περιλαμβάνει επίσης τη Σαντορίνη, τη Μήλο και τα Μέθανα.

Το λιμάνι της Νισύρου που βρίσκεται στο Μανδράκι συνδέεται ακτοπλοϊκώς με τον Πειραιά, ενώ το ταξίδι διαρκεί περίπου 11 ώρες. Συνδέεται επίσης με συχνότερα δρομολόγια με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα μέσω τοπικής ναυτιλιακής εταιρείας, αλλά και με τα μικρασιατικά παράλια. Εναλλακτικά, μπορεί κανείς να μεταβεί στην Κω (ακτοπλοϊκώς ή αεροπορικώς) και να πάρει τα τουριστικά καραβάκια που έχουν καθημερινά δρομολόγια από Κω – Καρδάμαινα προς Μανδράκι ή το φέρι Παναγιά Σπηλιανή που παίρνει και αυτοκίνητα. Το κόστος της μίας διαδρομής είναι περίπου 7-8 ευρώ.

Η Νίσυρος δεν είναι μεγάλο νησί. Εντούτοις, για να πάει κανείς στις λοιπές παραλίες, πλην αυτές που είναι κοντά στο Μανδράκι, αλλά και στο ηφαίστειο, χρειάζεται μεταφορικό μέσο. Από το Μανδράκι μπορεί κανείς να νοικιάσει αυτοκίνητο, μηχανάκι, γουρούνα ή ποδήλατο. Χαρακτηριστικό είναι ότι για να γυρίσει κανείς όλο το νησί δε χρειάζεται πάνω από 6-7 λίτρα βενζίνης. Παρεμπιπτόντως στο νησί η τιμή της βενζίνης είναι ιδιαίτερα τσιμπημένη.

Το νησί διαθέτει και λεωφορεία, το πρόγραμμά τους όμως είναι πολύ κακό και δεν βολεύει ιδιαίτερα τον επισκέπτη. Τα δρομολόγια είναι περιορισμένα, ξεκινούν αρκετά νωρίς και ολοκληρώνονται εξίσου νωρίς. Αυτό γίνεται πιθανότατα γιατί τις υπόλοιπες ώρες τα λεωφορεία εκτελούν δρομολόγια από και προς το ηφαίστειο για τους τουρίστες που έρχονται ημερήσια εκδρομή από την Κω. Ομολογουμένως, καθημερινά εκατοντάδες ξένοι, κυρίως, τουρίστες, έρχονται από την Κω με τα τουριστικά καραβάκια, πάνε βόλτα στο ηφαίστειο και κάνουν βόλτες στο Μανδράκι. Στο νησί υπάρχουν και 2 ταξί, αλλά είναι λίγο δυσεύρετα, οπότε αν θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε, κανονίστε το εγκαίρως. Τέλος, το νησί διαθέτει αρκετές περιπατητικές – πεζοπορικές διαδρομές και μονοπάτια για τους λάτρεις της πεζοπορίας.

Τα περισσότερα καταλύματα του νησιού είναι στην πρωτεύουσα, το Μανδράκι. Είναι το πιο βολικό μέρος για να μένει κανείς, καθώς τα περισσότερα καταστήματα, εστιατόρια, καφέ κτλ αλλά και το λιμάνι βρίσκονται εκεί. Καταλύματα υπάρχουν και στους άλλους οικισμούς του νησιού, ενώ η παραλία Παχιά Άμμος προτιμάται από κόσμο που κάνει ελεύθερο κάμπινγκ.

Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού 2 χλμ ανατολικά του Μανδρακίου, στο δρόμο προς τους Πάλους.
Κάποτε το χρώμα της άμμου ήταν λευκό, λόγω μιας εταιρίας εξόρυξης ελαφρόπετρας που υπήρχε στην περιοχή και έτσι ήταν γνωστή και με την ονομασία «λευκή ακτή». Τώρα πλέον έχει αποκτήσει και πάλι τη σκούρα άμμο της.

Η Νίσυρος είναι το νεότερο από τα μεγάλα ηφαιστειακά κέντρα της Ελλάδας και περιλαμβάνεται μαζί με τα Μέθανα, τη Μήλο και τη Σαντορίνη
στα ενεργά ηφαίστεια της χώρας μας. Τα παλαιότερα πετρώματα έχουν ηλικία 160.000 ετών, ενώ τα νεότερα (προϊστορικά) 15.000 ετών, καλύπτοντας ολόκληρο το νησί. Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού της Νισύρου είναι ορεινό, ηφαιστειογενές και πολύ εύφορο. Αποτελείται από ηφαιστειακά πετρώματα, με εξάρσεις όγκων που δημιουργήθηκαν από παλαιές δράσεις του ηφαιστείου. Τα διάφορα είδη πετρωμάτων (βασάλτες, ανδεσίτες, δακίτες, ρυόλιθοι κλπ.) έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή διαφόρων κτισμάτων όπως το Παλαιόκαστρο και Καμπαναριό του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου έξω από τα Νικιά. Η βάση του νησιού έχει σχηματισθεί από υαλοκλαστική ροή λάβας και λατυποπαγές πέτρωμα. Τα βράχια είναι καλυμμένα από πυροκλαστικές εναποθέσεις και ηφαιστειακούς θόλους. Δύο πιθανές εκρήξεις έγιναν αρκετές χιλιετηρίδες, περίπου 25.000 χρόνια πριν. Μια μεγάλη κατάθλιψη σημειώθηκε στο ανατολικό μέρος στο μέσον του νησιού. Η δυτική στεφάνη από αυτή την κατάθλιψη είναι το υψηλότερο τμήμα του νησιού. Το βουνό Αγ. Ιωάννης είναι στην ανατολική πλευρά της κατάθλιψης, η οποία είναι περίπου 100 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το 1956, παρατηρήθηκαν ρωγμές εδάφους που έβγαζαν καπνούς παραπλεύρως των δυτικών και νοτίων πλευρών του Ράμμου. Είναι πιθανόν ότι το ηφαίστειο εξερράγη το 1422. Το 1872, έγινε μια έκρηξη συνοδευόμενη από σεισμούς, εκπυρσοκροτήσεις και κόκκινες και κίτρινες φλόγες. Τέφρα και άλλα υλικά εξερράγησαν και κάλυψαν το έδαφος του Ράμμου. Κατά την έκρηξη το 1873, δημιουργήθηκε ένας κρατήρας περίπου 6 – 7 μέτρων και τέφρα και λάσπη βγήκε έξω. Το έδαφος των περιοχών Λακκοί και Ράμμος είχε μεταμορφωθεί σε μια λίμνη με ζεστό αλμυρό νερό, αυτό που ξεχείλισε από τον κρατήρα. Η πιο πρόσφατη ισχυρή έκρηξη ήταν το 1888 που σχημάτισε έναν κυλινδρικό αγωγό από ηφαιστειακά στοιχεία με διάμετρο τουλάχιστον 25 μέτρων. Ο μεγαλύτερος κρατήρας του ηφαιστείου, με το γενικό όνομα «Πολυβώτης», έχει διάμετρο 260μ και βάθος 30μ. Στην περιοχή βρίσκονται άλλοι πέντε νεότεροι κρατήρες, ο μεγαλύτερος των οποίων είναι ο «Στέφανος», με διάμετρο 30μ και βάθος 30μ. Επίσης, το ηφαίστειο περιβάλλει κοιλάδα (καλντέρα), με μήκος 2.400μ και πλάτος 950μ.

Είναι η ακρόπολη, κλασσικής περιόδου, της αρχαίας πόλης. Σε πολύ καλή κατάσταση λόγω της υψηλής ποιότητας κατασκευής του αποτελεί
για τους ειδικούς ένα από τα αρτιότερα οχυρωματικά έργα της αρχαιότητας, βασαλτικό ανδεσίτη, ένα από τα πιο σκληρά πετρώματα στον κόσμο. Η κύρια πύλη αποτελείται από άρτια λαξευμένους ογκόλιθους με απόλυτη εφαρμογή των εφαπτόμενων επιφανειών. Το συνολικό μήκος της οχύρωσης είναι πολύ μεγάλο, αφού περικλείει όλο το στεριανό τμήμα του βραχώδους λόφου, πάνω από το νότιο άκρο του Μανδρακίου. Το συνολικό μήκος της οχύρωσης είναι πολύ μεγάλο. Το τείχος και ο γκρεμός, οριοθετούν μια έκταση συνολικού εμβαδού 130 περίπου στρεμμάτων, με συνολική περίμετρο, σχεδόν 2 χιλιόμετρα, ενώ το βάρος κάποιων από τις πέτρες που αποτελούν το τείχος, φθάνει τους 3,5 τόνους.

Το Λαογραφικό Μουσείο περιλαμβάνει αντικείμενα λαϊκής τέχνης, κυρίως χρηστικά, φωτογραφίες, ενθύμια Νισυρίων, κεντήματα και μία
παραδοσιακή νισυριακή κουζίνα. Τα τελευταία χρόνια ενοποιήθηκε με το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης του νησιού και στεγάζεται στην οικία Ειρήνης Πατρίκη απέναντι από το ναό της Ποταμίτισσας, τον καθεδρικό ναό του Μανδρακίου.

Η παραλία Πάλοι βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Νισύρου, δίπλα στο ομώνυμο χωριό. Βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το Μανδράκι, μόλις 5 χιλιομέτρων και αποτελεί το επίνειο, την παραλία δηλαδή, του Εμπορειού.

Οι Πάλοι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες παρουσιάζουν έντονη τουριστική δραστηριότητα και αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες του νησιού. Είναι αρκετά μεγάλη παραλία, με το μήκος της να φτάνει τα 400 μέτρα, και καλύπτεται από σκούρα ψιλή άμμο ενώ στην αρχή της θάλασσας υπάρχουν μεγάλα βότσαλα που συγκρατούν τα νερά ρηχά. Κατά μήκος της ακτής υπάρχουν αρμυρίκια στα οποία μπορείτε να αναζητήσετε την σκιά. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη, επομένως δεν υπάρχουν υποδομές όπως ξαπλώστρες και ομπρέλες.Νίσυρος - Πάλοι 4 Ωστόσο σε πολύ μικρή απόσταση υπάρχουν αρκετά καταστήματα, όπως ταβέρνες και αναψυκτήρια για τις αναγκαίες προμήθειες αλλά και για να γευματίσετε μετά το μπάνιο σας. Από το σημείο αυτό υπάρχει πρόσβαση και σε άλλες παραλίες όπως το Γιαλισκάρι και οι Λιές. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς με το αυτοκίνητο σας ή εναλλακτικά με το λεωφορείο από το Μανδράκι.

Το Κάστρο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται στο Μανδράκι, χτισμένο ψηλά σε ένα βράχο σε υψόμετρο 150 μέτρα.
Το κάστρο αυτό αποτελεί ενθύμιο του περάσματος από το νησί των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, οι οποίοι το 1315 δημιούργησαν και εδώ ένα υπέροχο κάστρο που ορθώνεται μέχρι σήμερα αρχοντικό και μνημειώδες. Μέσα στο κάστρο βρίσκεται η Μονή της Παναγίας της Σπηλιανής που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι η πολιούχος του νησιού. Η Μονή γιορτάζει στις 15 Αυγούστου οπότε γίνεται και μεγάλο πανηγύρι.

Παραθαλάσσιος οικισμός με ορισμένα καταλύματα, καφετέριες και εστιατόρια, ενώ διαθέτει λιμάνι για σκάφη, γιοτ κτλ. Η παραλία είναι κατάλληλη για μικρά παιδιά, καθώς είναι σχετικά αβαθής.

Το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής βρίσκεται χτισμένο στην κορυφή υψώματος, στα βορειοδυτικά του Μανδρακίου.
Γύρω από το μοναστήρι διατηρούνται τμήματα τείχους του Παλαιοκάστρου, ενώ το ίδιο προστατεύεται από το «Κάστρο των Ιπποτών της Ρόδου» που οικοδομήθηκε από του Ιωαννίτες ιππότες στις αρχές του 14ου αιώνα. Το μεγαλύτερο μέρος του μοναστηριού φιλοξενείται σε φυσική σπηλαιώδη κοιλότητα. Το σπήλαιο χωρίζεται σε δύο ναούς. Ο βόρειος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ο νότιος στον Άγιο Χαράλαμπο. Αξιόλογο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, που σε κάποια σημεία του σώζεται η αρχική επιχρύσωση. Εδώ διαβάζουμε την επιγραφή «ΑΨΚΕ΄-1725», χρονολογία της κατασκευής του. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν ενσωματωμένα πολλά μέλη παλαιότερων ναών. Η Αγία Τράπεζα στηρίζεται σε ρωμαϊκό βωμό, διακοσμημένο με βουκράνια και γιρλάντες. Η πλάκα της Αγίας Τράπεζας είναι τμήμα από αρχαίο μαρμάρινο κίονα με επιγραφή «ΑΡΙΣΤΩΝ … ΤΕΥΚΛΕΥΣ» Σώζεται τμήμα από παλαιό μαρμάρινο τέμπλο, πιθανώς του 10ου-12ου αιώνα.

Στο τέμπλο υπάρχουν οι εικόνες:
1.Του Ιησού Χριστού, με ασημένια επένδυση, του β’ μισού του 18ου αιώνα.
2.Της Θεοτόκου βρεφοκρατούσας οδηγήτριας, η οποία διαβάζομε ότι ανακαινίσθηκε το 1798. Το δεξί χέρι της Παναγίας είναι πιο φουσκωτό από το αριστερό και σύμφωνα με την παράδοση μέσα του βρίσκεται τοποθετημένη η μικρή εικόνα της Παναγίας που βρέθηκε στην περιοχή «Βρετού» και εικάζεται ως έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Η εικόνα είναι αμφιπρόσωπη και πίσω της εικονίζεται ο Άγιος Νικόλαος.
3.Η κοίμηση της Θεοτόκου, με αργυρή επένδυση
4.Ο Άγιος Χαράλαμπος, του 18ου αιώνα, με αργυρή επένδυση