Νησί

Μία άλλη όμορφη παραλία πριν την Αγία Μαρίνα είναι στον κόλπο του Γαρύφαλου, πίσω από τον οικισμό Πιτυούσσα. Μικρή βοτσαλωτή παραλία με κολπάκια και βραχώδη βυθό.
Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και άρα ο επισκέπτης θα πρέπει να προμηθευτεί τα απαραίτητα πριν να πάει στην παραλία.

Η παραλία της πόλης των Σπετσών. Την προτιμούν κυρίως οι ντόπιοι και τα παιδιά. Αρκετά μεγάλη με άμμο και βότσαλο. Στα δεξιά της έχει κατασκευασθεί τσιμεντοβραχίονας. Εύκολα προσβάσιμη, αποτελεί την εύκολη λύση για ένα γρήγορο μπάνιο.
Το καλοκαίρι του 2015 τοποθετήθηκε με την μέριμνα του Δήμου Σπετσών ειδική ράμπα διευκόλυνσης λουομένων ΑΜΕΑ. 
Κοντά στην παραλία υπάρχουν καφέ.

Μεγάλος σύγχρονος Ναός στην μνήμη των Τριών Σπετσιωτών που μαρτύρησαν στην Χίο. Στην θέση του παλιά βρίσκονταν οι επιχειρήσεις του Χατζηγιάννη Μέξη (αποθήκες, ελαιοτριβείο, σιδηρουργείο και, μπροστά, το καρνάγιο που έχτιζε τα πλοία του).
Εορτάζει στις 3 Φεβρουαρίου.

Στις Σπέτσες λειτουργεί το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Σπετσών το οποίο βρίσκεται στην Ντάπια (πίσω από τον Άγιο Θεοδόσιο).
Τηλέφωνο Επικοινωνίας: 22980 72472

Το Ιατρείο λειτουργεί καθημερινά από τις 07:00 – 15:00
Ωράριο ιατρών: 08:00 – 14:00

Η εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου, στα Κοκκινάρια, βρίσκεται στον δρόμο που ανηφορίζει προς την Μονή των Αγίων Πάντων.

Εορτάζει στις 9 Νοεμβρίου.

Ενοριακός ναός που έχτισε η οικογένεια Μανούσου, η οποία και κατοικούσε δίπλα από αυτήν στο μπλε σπίτι. Παλιά μπροστά στην εκκλησία γίνονταν και οι πολιτικές εκδηλώσεις. 
Εορτάζει της Αναλήψεως (κινητή εορτή). 
Στην Ανάσταση είναι φημισμένο το κάψιμο της βάρκας όπου και συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου.

Η Καποδιστριακή Στέγη Σπετσών βρίσκεται κοντά στον Άγιο Νικόλαο. Τα πρώτα χρήματα για την ανέγερση της Καποδιστριακής Αλληλοδιδακτικής Σχολής εισέφεραν οι Σπετσιώτες. Έκαναν μια γενική συνέλευση το 1829 όπου μάζεψαν 7-8 χιλιάδες γρόσια (τα μισά από εφτά προύχοντες) και ζητούν από την κυβέρνηση του Καποδίστρια να συμπληρώσει το ποσό, ώστε να χτιστεί το σχολείο.

Η Αλληλοδιδακτική Σχολή Σπετσών ήταν ένα από τα 120 δημοτικά σχολεία που ίδρυσε ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος και έβαλε ως στόχο την ίδρυση ενός τουλάχιστον σχολείου σε κάθε χωριό και κωμόπολη και στο οποίο οι μεγαλύτεροι μαθητές έκαναν μαθήματα στους μικρότερους.

Το κτίριο λειτούργησε ως σχολείο «Καποδιστριακή Αλληλοδιδακτική Σχολή» από το 1831 ως το 1934. 
Το 1986 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σπετσών ξεκίνησε εκστρατεία για την ανακαίνισή του, που ολοκληρώθηκε το 2001 με δαπάνη του Ιδρύματος Νιάρχου, του Δήμου Σπετσών και του Κράτους.

Η Καποδιστριακή Στέγη Σπετσών έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την ΥΑ ΥΠΠΕ/63313/2414/17-11-1979 - ΦΕΚ 52/Β/21-1-1980 με το εξής σκεπτικό «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία τα κατωτέρω Αρχοντικά Ναούς και λοιπά κτίσματα των Σπετσών, επειδή συγκεντρώνουν αρχιτεκτονικά και μορφολογικά γνωρίσματα που αποτελούν πολύτιμη μαρτυρία για την πολιτιστική ζωή της Νήσου των Σπετσών κατά τα τέλη του 18ου αιώνα και για το χριστιανικό παρελθόν της.»

Σήμερα, η Καποδιστριακή Στέγη Σπετσών φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνελεύσεις σχολείων και σωματείων καθώς και συνεδρίων.

Η εκκλησία του Αγίου Θεοδοσίου βρίσκεται λίγα μέτρα πάνω από την παραλία του Αγίου Μάμα.
Ήταν μία από τις 16 ενορίες των Σπετσών.
Εορτάζει στις 11 Ιανουαρίου.

Μικρή παραλία με άμμο και ψιλό βότσαλο στον ορμίσκο κάτω από τον Άγιο Νικόλαο. Υπάρχει και τσιμεντοβραχίονας. Την προτιμούν οι ντόπιοι γιατί είναι εύκολα προσβάσιμη με τα πόδια και είναι πιο ήσυχη από αυτήν του Αγίου Μάμα.
Σημείωση: Στον τοίχο προς τη μεριά του δρόμου θα δείτε «κρεμάστρες» για τα ρούχα και τις τσάντες. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε περίπτωση που κάποιο μεγάλο σκάφος περάσει και κάνει απόνερα (στιγμιαία η παραλία μπορεί να εξαφανιστεί!!)
Σε μικρή απόσταση από την παραλία (Παλιό Λιμάνι ή Ντάπια) ο επισκέπτης μπορεί να προμηθευτεί τα απαραίτητα για την παραλία.

Ακριβώς στην μύτη της προκυμαίας στον Άγιο Μάμμα, και δεξιά μας, σχηματίζεται μία πολύ μικρή παραλία απ' όπου μπορούμε να βουτήξουμε και ν' ανοιχτούμε στον κόλπο του Σαρωνικού.
Η παραλία δεν είναι οργανωμένη.

Πάνω στον κάβο του Φαναριού, σε θέση περίοπτη και κεντρική, που δεσπόζει στον χώρο του Παλιού Λιμανιού, στη θέση που βρισκόταν το ισχυρότεροκανονιοστάσιο των Σπετσών, “ο Προμαχώνας”, βρίσκεται η Ορθόδοξη εκκλησία της Παναγίας της Αρμάτας. Κτίστηκε την περίοδο 1826-1830 από την ιστορική οικογένεια των Σπετσών του Ιωάννη Κούτση προς τιμήν των γενεθλίων της Θεοτόκου.
Η Παναγία της Αρμάτας γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου (ημέρα Γέννησης της Θεοτόκου) επέτειο της ναυμαχίας των Σπετσών, όταν τα Σπετσιώτικα πλοία έδιωξαν τον Τουρκικό στόλο βοηθώντας στην άλωση του Ναυπλίου.

Μεγαλόπρεπη εκκλησία του νησιού με εντυπωσιακό τεράστιο βοτσαλωτό προαύλιο που βρίσκεται πάνω από το Παλιό Λιμάνι στην περιοχή Μπίτιζα. Ξεκίνησε ως μοναστήρι το 1700 και από το 1800 λειτούργησε ως μητροπολιτικός ναός. Εδώ στις 3 Απριλίου του 1821 ξεκίνησε η εξέγερση των Σπετσιωτών κατά των Τούρκων.
Η βασική εκκλησία της μονής φιλοξενεί εικόνες του Αγίου Νικολάου ο οποίος είναι ο προστάτης του νησιού αλλά και των ψαράδων και των ναυτικών. 
Κατά τα προεπαναστατικά έτη το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου ήταν μετόχι της τότε μητροπόλεως των Σπετσών, Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Καστέλλι.

Η Μονή και ο Επαναστατικός Αγώνας
Στην αυλή της Μονής του Αγίου Νικολάου συγκεντρώθηκαν το βράδυ της 2ας Απριλίου 1821 όλοι οι πρόκριτοι των Σπετσών, μαζί με τους ιερείς του νησιού και μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Λίγες μέρες νωρίτερα σε πόλεις της Πελοποννήσου είχε κηρυχτεί η Επανάσταση και οι Σπέτσες καλούντο να λάβουν και αυτές μέρος, όπως είχαν κάνει σε κάθε ξεσηκωμό εναντίον των Τούρκων στο παρελθόν.
Τα ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων, 3ης Απριλίου 1821, κήρυξαν, πρώτοι από όλα τα νησιά, την Επανάσταση στις Σπέτσες, και στον Άγιο Νικόλαο υψώθηκε η επαναστατική σημαία του νησιού.

Paul Marie Bonaparte
Ο πρίγκιπας Paul Marie Bonaparte, γιος του Lycien Bonaparte, μικρού αδερφού του Ναπολέοντα, το 1827 και ενώ φοιτούσε στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια το σκάει και χρησιμοποιώντας ξένο όνομα περνάει στην Ελλάδα μέσω Αγκώνας. Έρχεται να πολεμήσει στο πλάι της Ελλάδος και εντάσσεται στις διαταγές του Άγγλου ναυάρχου Κόχραν, επιτετραμμένου του ελληνικού στόλου από τα τέλη Μαρτίου του 1827 και υπηρετεί στη ναυαρχίδα «Ελλάς».
Όταν ο στολίσκος του Κόχραν ήταν αγκυροβολημένος στο στενό έξω από τις Σπέτσες, στις 25 Αυγούστου/ 6 Σεπτεμβρίου 1827, ο άτυχος Paul Marie Bonaparte, αυτοτραυματίστηκε θανάσιμα την ώρα που καθάριζε το όπλο του. Το άψυχο σώμα του νεαρού πρίγκιπα μεταφέρθηκε από τους ναύτες απέναντι στις Σπέτσες στη μονή Αγίου Νικολάου και εκεί οι μοναχοί της Μονής φυλάξανε τη σορό του επί μία πενταετία μέσα σε ένα βαρέλι με ρούμι. Το 1832, η σορός παραδόθηκε στο γαλλικό ναυτικό. Μεταφέρθηκε στη Σφακτηρία – το μικρό νησάκι που κλείνει τον κόλπο του Ναυαρίνου – όπου και ετάφη κοντά στον τάφο του επίσης φιλέλληνα Σανταρόζα και κοντά στα μαυσωλεία των πεσόντων της ναυμαχίας του Ναυαρίνου.

Αρχιτεκτονική
Αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης έχει γίνει το καμπαναριό του Αγίου Νικολάου, που έχει χαρακτηριστεί ως αριστουργηματικής τέχνης. Κατασκευάστηκε από τηνιακό μάρμαρο και Τηνιακούς τεχνίτες το 1805. Αντίστοιχα καμπαναριά κατασκευάστηκαν την ίδια εποχή στην Ύδρα και την Τήνο. Το καμπαναριό του Αγίου Νικολάου έχει ύψος 10 μέτρα και μαζί με τη βάση του φθάνει τα 16 μέτρα.
Στο θαυμάσιο βοτσαλωτό προαύλιο μπροστά από την Μονή του Αγίου Νικολάου υπάρχει μνημείο πεσόντων – χάλκινο έργο του γλύπτη Β. Κεσσέ, πλαισιωμένο από δύο κανόνια της εποχής της Επαναστάσεως. 
Εορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου και είναι τοπική αργία.

Οργανωμένη παραλία των Σχολών, ακριβώς απέναντι από την είσοδο της Σχολής, με το Καΐκι σύμβολο. Ο βυθός είναι βραχώδης και η πρόσβαση στην θάλασσα είναι ευκολότερη από τα αριστερά της παραλίας.
Η παραλία είναι οργανωμένη και λειτουργούν εστιατόριο, μπαρ, καφέ και θαλάσσια σπορ.

Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι η παλαιότερη του Καστελιού και η πρώτη μητρόπολη των Σπετσών. Την έκαψαν οι Τουρκαλβανοί στα Ορλωφικά το 1769.
Η Εκκλησία γιορτάζει λαμπρά τον δεκαπενταύγουστο και όλο το νησί ανεβαίνει να την τιμήσει.

Στον δρόμο από Βρέλλο προς Λιγονέρι θα συναντήσουμε στα αριστερά μας πολύ όμορφες μικρές ήσυχες παραλίες με γαλάζια καθαρά νερά και ψιλό βότσαλο. Η πρόσβαση γίνεται από τον δρόμο με σύντομα μονοπάτια.

Tο «Poseidonion Grand Hotel» αποτελεί σημείο αναφοράς του νησιού των Σπετσών εδώ και έναν αιώνα με την ιδιαίτερη του αρχιτεκτονική, η οποία παραπέμπει στα ξενοδοχεία της Côte d'Azur, ανήκει στο ίδρυμα της Αναργυρίου και Κοργιαλενείου Σχολής Σπετσών.

Όραμα του ευπατρίδη ευεργέτη Σωτήριου Ανάργυρου, ο οποίος και συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξη των Σπετσών, το «Poseidonion Grand Hotel» άνοιξε τις πόρτες του για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1914, στα εγκαίνια παρευρέθηκε και ο Ελ. Βενιζέλος, χαρίζοντας στο νησί κοσμοπολίτικη λάμψη. Σύντομα αναδείχθηκε σε σημείο κατατεθέν του νησιού, φιλοξενώντας στους χώρους του μέλη της υψηλής κοινωνίας, της βασιλικής οικογένειας καθώς και πλούσιους Αθηναίους. 

Τη σχεδιαστική γραμμή του κτιρίου εμπνεύστηκε ο Σωτήρης Αναργύρου και εκτέλεσε ο αρχιτέκτονας Παναγιώτης Ζίζηλας το 1911. Το κτίριο ανακαινίστηκε για πρώτη φορά το 1960, μετά τον πόλεμο.

Μετά από μια πορεία εργασιών ανακαίνισης η οποία διήρκεσε 5 χρόνια, δίνοντας έμφαση όχι μόνο στις σύγχρονες υποδομές αλλά και στη διατήρηση του πρωτότυπου αρχιτεκτονικού σχεδίου του κτιρίου, το ανακαινισμένο «Poseidonion Grand Hotel» άνοιξε ξανά τις πόρτες του, το καλοκαίρι του 2009, για να υποδεχτεί νέους επισκέπτες.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο του κτιρίου και ενδεικτικό παράδειγμα του σεβασμού των μελετητών στα αρχικά αρχιτεκτονικά στοιχεία του ξενοδοχείου αποτελεί η λευκή μαρμάρινη σκάλα, της οποίας έχει διατηρηθεί το κάγκελο, αλλά μπροστά από ορισμένα σημεία του έχει στερεωθεί με χαλύβδινες διακριτικές βίδες ένα κομμάτι γυαλιού για περαιτέρω προστασία.

Ο θόλος, ο οποίος διακρίνεται στην κύρια όψη του κτιρίου, είναι διαμορφωμένος σε δύο επίπεδα και φιλοξενεί μία από τις σουίτες του ξενοδοχείου, η οποία ονομάζεται "La Cupola". Εσωτερικά, η ξύλινη οροφή  με τα καμπύλα δοκάρια παραπέμπει σε αναποδογυρισμένο σκαρί πλοίου. 

Στους κοινόχρηστους χώρους έχει διατηρηθεί το αρχικό δάπεδο ή έχει χρησιμοποιηθεί δάπεδο με μοτίβα χαρακτηριστικά της εποχής που πρωτολειτούργησε το ξενοδοχείο.

Ιδιωτικό νήσι που ανήκει στην οικογένεια Νιάρχου

Εκκλησάκι προς τιμή του Αγίου Μάμα που έχτισε καπετάνιος του οποίου το καΐκι που κουβαλούσε μούστο έπεσε σε ξέρα 100μ. έξω από την ακτή, την μέρα που γιόρταζε ο Άγιος. Όταν σώθηκε έκτισε την εκκλησία προς τιμήν του χρησιμοποιώντας μούστο αντί για νερό.
Κατά την τέλεση του εσπερινού παιδιά όλων των ηλικιών αφήνουν καραβάκια με αναμμένα κεράκια προς τιμήν του Αγίου, ενώ οι αμαξάδες του νησιού φέρνουν τα άλογά τους με τα αμαξάκια για να αγιασθούν, όπως και όλα τα οικόσιτα ζώα. Είναι προστάτης των οικόσιτων ζώων και κυρίως των μικρών παιδιών.
Εορτάζει στις 2 Σεπτεμβρίου.

Πεντακόσια μέτρα μετά το κτήμα Χαρά και φτάνοντας στον λόφο της Έλωνας, βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας της Έλωνας και τα ερειπωμένα σπίτια της οικογένειας Μιμηκόπουλου. Εδώ βρίσκεται και ο τάφος του μοναχού Ακάκιου Κούτση.
Εορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής (κινητή εορτή).

Η Εκκλησία των οικογενειών Μέξη και Κούτση.
Εορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου.

Η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται σε υψωματάκι στο αριστερό άκρο της παραλίας της Αγίας Μαρίνας. Εδώ υπήρχε πρωτοελλαδικός οικισμός της 3ης χιλιετίας π.χ. και τα ευρήματα που βρέθηκαν βρίσκονται στο Μουσείο των Σπετσών.
Εορτάζει στις 17 Ιουλίου.

Η Παραλία στο Λιγονέρι βρίσκεται κάτω από τον οικισμό των Μηχανικών. Η παραλία χωρίζει σε δύο μεριές και είναι αρκετά μεγάλη. Βότσαλο και λίγη άμμος, βραχώδης βυθός. Πάνω από την παραλία κάνει στάση το λεωφορείο της γραμμής, και κατεβαίνουμε με τα πόδια.
Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και άρα ο επισκέπτης θα πρέπει να προμηθευτεί τα απαραίτητα πριν να πάει στην παραλία.