Δωδωνούπολη

«Τη γη με τα καλά λιβάδια, τα πολλά πρόβατα και γελάδια» λέει ο αρχαίος ποιητής Ησίοδος «την αγάπησε πολύ ο Δίας και την όρισε για δικό του μαντείο». Έγινε έτσι η Δωδώνη επίγεια κατοικία του μεγάλου θεού, η δεύτερη μετά το παλάτι του στον Όλυμπο. Η λατρεία του Δία εδώ ήταν συνδεδεμένη με τη μαντική. Οι ιερείς του «αποκρυπτογραφούσαν» το θρόισμα της ιερής βελανιδιάς και έδιναν απαντήσεις στους θνητούς, στα κάθε λογής ερωτήματά τους.

Σε όλα τα μεγάλα ιερά, για να τιμήσουν οι θνητοί τους θεούς διοργάνωναν αγώνες. Τα Νάια, οι αγώνες προς τιμήν του Δία, τελούνταν ίσως στη Δωδώνη από παλιά, όμως χρειάστηκε ο πιο επιφανής αρχαίος Ηπειρώτης ηγέτης για να αποκτήσουν την αίγλη που τους άρμοζε. Ο Πύρρος, από τη γενιά των Μολοσσών της Ηπείρου, συγγενής και θαυμαστής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ανανέωσε ή καθιέρωσε κατά άλλη εκδοχή τους αγώνες, στις αρχές του 3ου αι. π.Χ., και «όπλισε» το ιερό με οικοδομήματα απαραίτητα για τη διεξαγωγή τους, ανάμεσά τους ένα Θέατρο.

Το Θέατρο της Δωδώνης φτιάχτηκε μεγαλόπρεπο, ανάλογο των φιλοδοξιών του βασιλιά Πύρρου. Έπρεπε εξάλλου να έχει μέγεθος ικανό να εξυπηρετεί μεγάλα πλήθη, αφού το ιερό και οι αγώνες είχαν πλέον πανελλήνια φήμη. Μέχρι και τα… πεθερικά του Πύρρου ήρθαν, από την Αίγυπτο, ο Πτολεμαίος Α΄, ιδρυτής της δυναστείας των Πτολεμαίων, και η σύζυγός του Βερενίκη, που μάλιστα διακρίθηκαν στις αρματοδρομίες.

Το μεγάλο Θέατρο της Δωδώνης άλλαξε στο πέρασμα του χρόνου. Οι ειδικοί που το μελετούν διακρίνουν τις μετατροπές, τις καταστροφές, τις προσθήκες. Η μεγαλύτερη αλλαγή, αλλοίωση καλύτερα, είναι αυτή που συντελέστηκε στα ρωμαϊκά χρόνια, ίσως την εποχή του αυτοκράτορα Αύγουστου. Το Θέατρο της Δωδώνης, υπακούοντας στα ήθη και τα ενδιαφέροντα των Ρωμαίων, βλέπει την ορχήστρα του να μετατρέπεται σε αρένα για θηριομαχίες.

To 132 μ.Χ., που πέρασε από τη Δωδώνη ο αυτοκράτορας Αδριανός, η παρακμή είχε ήδη αρχίσει. Σε λίγο, η αρχαία λατρεία και το Θεάτρό της θα εγκαταλειφθούν για αιώνες. Στα μέσα του 20ού αιώνα, τα εδώλια του Θεάτρου της Δωδώνης, σκορπισμένα στην πλαγιά, έμοιαζαν με λίθους βαλμένους εκεί από τη φύση, η ορχήστρα και η σκηνή ήταν θαμμένες βαθιά κάτω από έναν καλλιεργήσιμο αγρό. Αμέσως μετά, η κατάσταση ανατράπηκε. Ανασκαφές, μελέτες, και πολύ πρόσφατα νέες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης, έδωσαν ξανά στο οικοδόμημα μορφή και δυνατότητα να φιλοξενεί κόσμο και παραστάσεις.

αριθμός θεατών: ~17.500
διάμετρος ορχήστρας: 18,72 μ.
διάμετρος κοίλου: 136 μ.
χρονολογία κατασκευής: 3ος αι. π.Χ.
σε χρήση: Ναι