Ευαγγελίστρια

Μετά την ίδρυση του φράγκικου Πριγκιπάτου της Αχαΐας διαμορφώθηκε ένα τριπολικό κέντρο εξουσίας στην Ηλεία: πρωτεύουσα της εύρωστης σταυροφορικής ηγεμονίας αναδείχθηκε η Ανδραβίδα, το επιβλητικό και απρόσιτο κάστρο των πριγκίπων οικοδομήθηκε στο γειτονικό λόφο Χλεμούτσι (Χλουμούτζι), ενώ επίνειο της πρωτεύουσας υπήρξε η Γλαρέντζα (κοντά στην Κυλλήνη), αστικό και οικονομικό κέντρο του Πριγκιπάτου με διεθνή ακτινοβολία.

Η σύνδεση της Ηλείας με την αναπτυσσόμενη Δύση και η ένταξή της στο διεθνές εμπορικό δίκτυο εξασφάλισαν ανάπτυξη στην περιοχή επί Φραγκοκρατίας (1205-1430). Μάλιστα, το πλήθος, η ποιότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των γοτθικών και των βυζαντινών μνημείων που οικοδομήθηκαν κατά το 13ο και τις αρχές του 14ου αιώνα στα όρια της φράγκικης ηγεμονίας, με επίκεντρο την περιοχή της Ηλείας, φανερώνουν την ύπαρξη ενός άγνωστου εν πολλοίς περιφερειακού καλλιτεχνικού κέντρου, που αναπτύχθηκε στις αυλές των πριγκίπων.

Τα ερείπια του γοτθικού ναού της Αγίας Σοφίας στην Ανδραβίδα Ηλείας, μαρτυρούν το ένδοξο μεσαιωνικό παρελθόν του οικισμού.

Η Αγία Σοφία της Ανδραβίδας, κτίσμα του μοναχικού τάγματος των Δομινικανών, ήταν μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, από την οποία σώζονται μόνον το ιερό και τα πλευρικά παρεκκλήσια. Ο ναός της Αγίας Σοφίας, καθαρά δυτικότροπου προσανατολισμού, έχει πολλά κοινά στοιχεία με άλλους ναούς των Δομινικανών στη Δύση.

Παρά τα λιγοστά αρχιτεκτονικά λείψανα που διασώζονται, η Αγία Σοφία της Ανδραβίδας θεωρείται πολύ σημαντική για τη μελέτη της γοτθικής αρχιτεκτονικής στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας.