318 π.Χ. Στο θρόνο της Ηπείρου ανεβαίνει ο Πύρρος, από την ίδια γενιά με την Ολυμπιάδα, τη μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Προς το παρόν η Ήπειρος είναι ένα μικρό βασίλειο, στη σφαίρα επιρροής της Μακεδονίας. Σύντομα, όμως, ο νεαρός βασιλιάς θα τη μετατρέψει σε υπερδύναμη και θα κερδίσει για τον εαυτό του τον τίτλο ενός από τους πιο επιφανείς και χαρισματικούς ηγέτες της ελληνικής αρχαιότητας.

Η επεκτατική πολιτική του Πύρρου επέβαλε αλλαγές, έτσι το διοικητικό κέντρο του κράτους από την ενδοχώρα μεταφέρθηκε στην Αμβρακία. Ο βασιλιάς εξέφρασε τις μεγαλόπνοες βλέψεις του στη νέα του πρωτεύουσα, διακοσμώντας τη με νέα λαμπρά κτίρια και θαυμαστά έργα τέχνης. Μεταξύ άλλων, λέει ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσέας, ιστοριογράφος του 1ου αι. π.Χ., έχτισε δύο θέατρα, ένα μεγάλο, εντυπωσιακό σαν της Δωδώνης, κι ένα μικρότερο, κοντά στον ναό του Απόλλωνα.

Από το μεγάλο Θέατρο της Αμβρακίας λίγα πράγματα ήρθαν στο φως. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι θαμμένο κάτω από τα σπίτια της σύγχρονης Άρτας. Το μικρό Θέατρο όμως, το μικρότερο που έχει ανακαλυφθεί στην Ελλάδα, σώθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό. Ο προορισμός του φαίνεται πως δεν ήταν ψυχαγωγικός. Ίσως, εκεί παρουσιάζονταν ελάσσονα θεατρικά και μουσικά έργα, κυρίως, όμως, γίνονταν συνελεύσεις. Στο μικρό Θέατρο, οι Αμβρακιώτες θα συζητούσαν θέματα διοικητικά και θρησκευτικά, όλα όσα απασχολούσαν την Μεγάλη Ήπειρο του βασιλιά Πύρρου.

Εν αντιθέσει με τα περισσότερα αρχαία ελληνικά θέατρα, το μικρό Θέατρο της Αμβρακίας δεν χτίστηκε σε φυσικό ύψωμα, πάτησε σε επιχωματωμένο πρανές, στην επίχωση του οποίου κρύβονταν παλαιότερα ανθρώπινα έργα: τα θεμέλια σπιτιών του 5ου και λουτρών του 4ου αιώνα π.Χ. Τα δάπεδα των λουτρών, φτιαγμένα με μικρά ασπρόμαυραποταμίσια ή θαλασσινά βότσαλα, εικόνιζαν δελφίνια, έναν ερωτιδέα που απλώνει το χέρι σε κύκνο, έναν άλλο που φυσά κοχύλι.

Στο πέρασμα του χρόνου, το μικρό Θέατρο της Αμβρακίας καλύφθηκε κι αυτό με τη σειρά του από άλλα οικοδομήματα, βυζαντινά, ίσως, οθωμανικά, νεότερα. Το έφεραν στο φως ανασκαφές, το 1976. Έκτοτε παραμένει ορατό, ένα σημαντικό ενθύμιο της αρχαίας πόλης, που έχει αναδυθεί κάτω από τη σημερινή Άρτα.

διάμετρος κοίλου: 6,70 μ.
χρονολογία κατασκευής: 4ος-3ος αι. π.Χ.
σε χρήση: Όχι