Νομός: Λασιθίου
Διεύθυνση:
Τηλέφωνο:
Μέρη κοντινά με Αγία Σοφία
Το μοναστήρι των Αγίων Πάντων βρισκόταν σε πλαγιά με βόρειο προσανατολισμό, ανατολικά έξω από το χωριό Χουμεριάκος. Σήμερα σώζεται μόνο ο ναός. Από το σημείο αυτό φαίνεται μεγάλο τμήμα της κοιλάδας του Μεραμπέλλου, τα χωριά Νεάπολη, Λίμνες, Νικηθιανό και Χουμεριάκος, καθώς και οι μονές Αγία Παρασκευή στις Λίμνες, Παναγίας Κουφή Πέτρα και Μιχαήλ Αρχάγγελος στα Κρεμαστά. Ο ναός είναι ανακαινισμένος μονόχωρος, καμαροσκέπαστος. Έχει νότια είσοδο με οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο διπλής καμπυλότητας. που απολήγει σε σπείρες στις κάτω άκρες και στέφεται με ανθέμιο. Γύρω από το ναό δε σώζονται άλλα κατάλοιπα του μοναστηριού. Οι κάτοικοι του χωριού μαρτυρούν την κατεδάφιση των κτιρίων του. Η μονή αναφέρεται το 17ο αιώνα. Η ίδρυσή της τοποθετείται πριν το 1635, αφού δηλώνεται στην απογραφή του έτους αυτού και μάλιστα σαν μικρό μοναστήρι 'monasterietto' (Χρονάκη 1997, 265). Γραπτή αναφορά στη μονή γίνεται το 1669, όπου αναφέρεται η λειτουργία της από το 1646 (Ψιλάκης 1994, Ι, 445).
Μέσα Λακώνια: περιλαμβάνει τους οικισμούς Φλαμουριανά, Κακοκάμωτες, Σκίσμα, Χαμηλό και Μαργέλι. Μικροί οικισμοί κτισμένοι σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, διάσπαρτοι στον κατάφυτο από ελιές κάμπο.
Σημαντικά βυζαντινά μνημεία των Λακωνίων είναι ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου και η παλαιά μονή τα Αγίας Τριάδος με κτητορική επιγραφή του 1623, που ανακαινίστηκε το 1731. Υπάρχουν δείγματα κατοίκησης της περιοχής σε παλαιότερες εποχές, όπως μαρτυρούν τα ερείπια μινωικού οικισμού στους Φιορέτζηδες. Το 1881 απογράφονταν στον τότε Δήμο Κριτσάς με 119 κατοίκους και το 1946 θα αποσπαστούν από τη Κριτσά και θα γίνουν αυτόνομη Κοινότητα. Κατά τον Σπανάκη η ονομασία Λακώνια σχετίζεται με τις λέξεις λαγών και λαγόνος δηλαδή το κοίλον, το κενόν διάστημα επειδή σχηματίζονται κοιλώματα από τους γύρω λόφους. Κατ’ άλλους θα πρέπει να γράφεται Λατώνια, λόγω της γειτονικής Λατώ. Πιο πιθανό θεωρώ την ονομασία να προέρχεται από την μορφολογία του εδάφους καθώς πριν από μερικά χρόνια ήταν συνηθισμένο να πλημμυρίζει ο κάμπος για μεγάλο χρονικό διάστημα, δηλαδή υπήρχαν πολλοί «Λάκκοι» δηλαδή τα Λακώνια.
Τάπες
Δυτικά του κάμπου των Λακωνίων, σε υψόμετρο πάνω από 500 μ. φωλιασμένες στα βράχια είναι κτισμένες οι Τάπες, ένα από τα αρχαιότερα χωριά με συνεχή παρουσία από τα Μινωικά χρόνια. Διατηρούν ακόμα τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του κρητικού χωριού, με κύρια ασχολία την κτηνοτροφία.
Ένα από τα αρχαιότερα χωριά του Μεραμπέλλου. Σε έγγραφο του 1577 αναφέρεται σαν Tapes και του 1580 σαν Tappes (με 107 κατοίκους) Το όνομα πιθανόν να προέρχεται από το Τάπης (λατινικό Tapes δηλαδή υπόστρωμα, χαλί) και ίσως έχει μορφολογική προέλευση. Κατά τον Απόστολο Μακράκη, το όνομα ίσως έχει σχέση με τη λέξη «πέρασμα» καθώς ένα σημαντικό μονοπάτι ξεκινούσε από το Μέσα Λασήθι, περνούσε κάτω από τη Τζίβι και τη Πηγή Κυνηγού για να καταλήξει στα «Χάνια» των Ταπών. Στις περιοχές Μικρός και Μεγάλος Κάστελος και στη θέση Καμάρες υπάρχουν λείψανα Μινωικών οικισμών (πιθανότατα στη περιοχή υπήρχαν εργοστάσια Πηλοπλαστικής).
The cave opens at the basis of a huge limestone rock. Is is located 1km (or10min by walking), southeast of the village Adrianos, in a regiod called Chlampouti Koukistres, close to Zenia village (on the way from Neapolis to the Lassithi Plateau).
The distance from Agios Nikolaos city is 23km. It consists of 4 bigger rooms and 5 smaller. The first chamber is larger than the others. The total length of the cave is 48m and the length of the path approaches the 100m.
About two hundred meters east from the village are the "doors ", formed by two huge rocks on either side of the river. The gorge is quite tall with impressive rock formations and with a "serpentine" path almost its entire length. Along the riverbed you see huge rocks creating small "tunnels" and a point that needs the help of ropes to descend, due to the height difference of the riverbed at this point, making the trip fun and quite interesting. A big part of the route is coveret with shadow by big trees and along with the cool breeze which always blows, makes the walking easier.