Εκκλησία

Ναός Παναγίας στο Αρχοντικό
Στο βόρειο άκρο του οικισμού Αρχοντικό είναι χτισμένη μονόχωρη κοιμητηριακή εκκλησία, αφιερωμένη στην Παναγία. Το εσωτερικό της τοιχογραφήθηκε το 1352, την εποχή της βασιλείας του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄Παλαιολόγου, όπως μαρτυρεί διατηρημένη κτητορική επιγραφή.

Το εικονογραφικό της πρόγραμμα, ακολουθεί τους καθιερωμένους τύπους που απαντούν σε μονόκλιτους ναούς. Στο εσωτερικό της λοιπόν, διακρίνονται σκηνές από το βίο της Θεοτόκου, από τις οποίες εντύπωση κάνουν οι άμμωμές κόρες των Εβραίων στην παράσταση των Εισοδίων. Αξιοπρόσεκτοι επίσης, είναι και έφιπποι στρατιωτικοί Άγιοι Δημήτριος, Θεόδωρος και Γεώργιος, οι οποίοι έχουν αποδοθεί σε μεγάλη κλίμακα.

Μινωικό Ανάκτορο στον Γαλατά

Σε ένα υψηλό βραχώδη λόφο και σε μια ημιορεινή άγονη και με δύσκολη πρόσβαση περιοχή, στο Γαλατά Πεδιάδος, η αρχαιολογική έρευνα έφερε τελευταία στο φως ένα Μινωικό ανάκτορο διαφορετικό από τα άλλα. Τα νέα στοιχεία που προκύπτουν από τη μελέτη του ανακτόρου είναι ότι υπάρχει σύνδεση με τα μυκηναϊκά ανάκτορα και συγκεκριμένα με την κεντρική αίθουσα των μεγάλων μυκηναϊκών ανακτόρων γεγονός που προκύπτει από τη μεγάλη κεντρική εστία η οποία περικλείεται από κίονες.

Ο μεγάλος αριθμός των σκευών και των λίθινων εργαλείων ο οποίος βρέθηκε στους χώρους του ανακτόρου τεκμηριώνει την ανάπτυξη εξειδικευμένης τροφοπαρασκευαστικής δραστηριότητας σε βιοτεχνικό επίπεδο. Για λόγους τους οποίους αγνοούν οι ερευνητές, το ανάκτορο του Γαλατά εγκαταλείφθηκε στην περίοδο της ακμής του νεοανακτορικού πολιτισμού. Οι ανασκαφείς του εικάζουν ότι αυτή η εγκατάλειψη, η οποία αποτέλεσε ένα καθαρά τοπικό γεγονός, θα μπορούσε να συσχετιστεί με τον πλούτο της περιοχής, ο οποίος αναδεικνύεται μέσα από ευρήματα του γειτονικού σπηλαίου του Αρκαλοχωρίου.Το ανάκτορο του Γαλατά έχει συνολική έκταση μαζί με τις εξωτερικές αυλές και τους δρόμους τέσσερα στρέμματα, σχεδόν όσο και το ανάκτορο της Ζάκρου. Τα πρώτα τμήματα υπολογίζεται ότι κτίστηκαν κατά τη Μεσομινωική περίοδο (1700-1650 π.Χ.), ενώ το ολοκληρωμένο ανακτορικό συγκρότημα κατασκευάστηκε λίγο αργότερα, την εποχή της ακμής των νέων ανακτόρων (1650-1600 π.Χ.).

Ο αρχαιολογικός χώρος του Γαλατά δεν είναι ακόμα επισκέψιμος.

Ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στο Γαλατά
Ακολουθώντας το δρόμο που οδηγεί από το χωριό Γαλατάς στο Αρκαλοχώρι, συναντάμε στη δεξιά πλευρά το Ναό του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου. Πρόκειται για δίκλιτο βυζαντινό ναό του οποίου η αρχιτεκτονική δένει αρμονικά μέσα στο ομορφιάς φυσικό περιβάλλον που φιλοξενείται. Στο εσωτερικό του δεν σώζονται τοιχογραφίες.

Στη δυτική πλευρά του μικρού, παραδοσιακού οικισμού Χουμέρι, στη ρίζα της ομώνυμης Κεφάλας, υπάρχει μια αναστηλωμένη κρήνη ενετικής περιόδου. Το νερό της, δροσερό και καθαρό έρχεται κατευθείαν από πηγή. Γύρω από τη βρύση, έχει διαμορφωθεί χώρος αναψυχής, όπου δέντρα με παχιές φυλλωσιές δημιουργούν ιδανικό περιβάλλον για όποιον θέλει να ξεκουραστεί στη δροσιά τους, ή να απολαύσει ένα υπαίθριο γεύμα στα διαθέσιμα τραπεζάκια.
 

Ναός Παναγίας στο Χουμέρι
Στον οικισμό Χουμέρι βρίσκεται η όμορφη αναστηλωμένη, δίχωρη εκκλησία αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Ο σημερινός της αρχιτεκτονικός τύπος, έχει προκύψει από προσθήκη ενός δεύτερου κλίτους στη νότια πλευρά του αρχικού μονόχωρου ναού, καθώς και στην επέκταση του δυτικού του τμήματος.

Ο ναός, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του τοιχογραφικού διάκοσμου που σώζει, ο οποίος χρονολογείται στα τέλη του 15ου αιώνα και αντανακλά ένα επαρχιακό ρεύμα ζωγραφικής. Στο εικονογραφικό του πρόγραμμα, περιλαμβάνει κυρίως σκηνές από το Χριστολογικό και Θεομητορικό κύκλο. Αξιοπρόσεκτες είναι οι μικρογραφικές προτομές στο βόρειο τοίχο, καθώς και δύο προσχέδια αγίων, τα οποία αποτελούν σπάνια διατηρημένα δείγματα. Δυστυχώς, οι οικοδομικές επεμβάσεις στο κτίριο, είχαν ως αποτέλεσμα την οριστική καταστροφή μέρους των τοιχογραφιών του ναού.