Συκιά

Ιερός Ναός Παναγίας Ελεούσας και Αγίου Χαραλάμπους (Παπαγιαννάδες)
 
Πρόκειται για συγκρότημα δύο ναών οι οποίοι έχουν ενωθεί μεταξύ τους. Αρχικά χτίστηκε ο Ναός της Παναγιάς και στη συνέχεια, στα νότια του, ενώθηκε με το ναό του Αγίου Χαραλάμπους. Στο ναό της Παναγίας σώζονται αξιόλογες τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται το 1363.

Στην απογραφή των ορθοδόξων ναών της Σητείας του 1637 δηλώνεται ο ναός της Παναγίας στη Συκιά, ο οποίος ταυτίζεται με τον κοιμητηριακό ναό που βρίσκεται στο νεκροταφείο δυτικά του οικισμού. Πρόκειται για δίκλιτο λιθόκτιστο ναό με ένα ιερό, στο βόρειο κλίτος, αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου. Τα δύο κλίτη επικοινωνούν με οξυκόρυφο τοξωτό άνοιγμα, ενώ στη δυτική συμβολή των θόλων τους υψώνεται κωδωνοστάσιο. Το βόρειο κλίτος στεγάζεται με οξυκόρυφο θόλο που στηρίζεται με ένα σφενδόνιο και έχει ένα παράθυρο στο δυτικό του τοίχο. Στην αψίδα του ιερού ανοίγεται μικρό μονόλιθο και μονόλοβο αγιοθύριδο. Το νότιο κλίτος που στεγάζεται χαμηλότερα από το βόρειο έχει ταφικό χαρακτήρα, με ένα αρκοσόλιο να δεσπόζει εσωτερικά, στον ανατολικό του τοίχο. Στο δυτικό τοίχο του νότιου κλίτους ανοίγεται η είσοδος με το εξέχον λοξότμητο γείσο και το οξυκόρυφο ανακουφιστικό τόξο. Το μνημείο σύμφωνα με το Gerola έφερε τοιχογραφίες, οι οποίες σήμερα δεν είναι ορατές είτε γιατί έχουν καλυφθεί από ασβεστοκονιάματα, είτε γιατί έχουν καταστραφεί.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΥΚΙΑΣ ΣΗΤΕΙΑΣ

Ανακαινισμένος μεταβυζαντινός Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, που βρίσκεται στην όμορφη και γραφική τοποθεσία «Καλύβια» της Ενορίας Συκιάς Σητείας.

Χωρίς τοιχογραφίες, σε ερημική θέση «Καλύβια» Συκιάς βρίσκεται ο καμαροσκεπής ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Για πολλά χρόνια είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί, αλλά το έτος 2013 αναστηλώθηκε και αποδόθηκε στην λατρεία. Η ποιότητα κατασκευής της καμάρας είναι εξαιρετική και η φροντίδα για τα λαξευτά στοιχεία των τόξων, της αψίδας και του θυρώματος τον κατατάσσουν στα αξιόλογα παραδείγματα παλαιάς οικοδομικής στη ευρύτερη περιοχή. Στο εσωτερικό διατηρείται σε επαφή με τον βόρειο τοίχο ένας ορθογώνιος κτιστός τάφος. Ωστόσο, η απουσία τοιχογραφικού διακόσμου δεν μας επιτρέπει την ακριβέστερη χρονολόγησή του, η οποία εντάσσεται στα ύστερα χρόνια της Ενετοκρατίας.