Ρωμαϊκός τάφος

5ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΛΥΜΝΟΥ

Πέρα Κάστρο ή Κάστρο της Χρυσοχεριάς
Στο μέσο της διαδρομής μεταξύ Χώρας και Πόθιας βρίσκεται το Πέρα Κάστρο ή Κάστρο της Χρυσοχεριάς, το οποίο αποτελεί από τα γνωστότερα αξιοθέατα του νησιού. Κτισμένο σε στρατηγικό σημείο, πάνω σε φυσικό ύψωμα, παρείχε τη δυνατότητα στους Καλύμνιους να εποπτεύουν εύκολα τη Χώρα και την Πόθια.

Στα χρόνια της Ιπποτοκρατίας, εξαιτίας των κλιμακούμενων τουρκικών επιθέσεων στα νησιά, οι Καλύμνιοι υποχρεώθηκαν να κατασκευάσουν ένα νέο κάστρο το οποίο θα χρησιμοποιούνταν ως κατοικία για τον τότε διοικητή της Καλύμνου, Κω, Λέρου και Νισύρου.

Στο εσωτερικό του κάστρου τα λίγα οικοδομήματα διατηρούνται σε καλή κατάσταση: Μία ορυκτή και κτιστή αποθήκη τροφών, δύο εκκλησάκια, το νεότερο του Αγίου Γεωργίου και το παλαιότερο της Παναγίας.

Το Κάστρο εγκαταλείφθηκε οριστικά στα τέλη του 15ου αι., επειδή λόγω του μικρού μεγέθους του δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των Καλύμνιων που αναζητούσαν προστασία από τις αδιάκοπες επιδρομές των Τούρκων. Εξάλλου, το Μεγάλο Κάστρο της Χώρας που παραδόθηκε στα 1495 κάλυψε τις ανάγκες αυτές, καθιστώντας άχρηστο πλέον το Κάστρο της Χρυσοχεριάς.

Κοντά στο Κάστρο βρίσκονται οι τρεις πετρόκτιστοι ανεμόμυλοι, το "σήμα κατατεθέν" της Καλύμνου. Καθώς είναι κτισμένοι σε ύψωμα, οι ανεμόμυλοι είναι ορατοί και από το λιμάνι της Πόθιας.

Η Χώρα ή Χωριό βρίσκεται 3 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Πόθιας, αν και πλέον τα δύο χωριά έχουν πρακτικά ενωθεί και το ένα αποτελεί προέκταση του άλλου.

Η Χώρα υπήρξε για πολλούς αιώνες η πρωτεύουσα της Καλύμνου και κτίστηκε σκόπιμα μακριά από τη θάλασσα, προς αποφυγή των πειρατών που λυμαίνονταν τότε τη Μεσόγειο.
Όπως είναι αναμενόμενο, γύρω από τη Χώρα βρίσκονται ορισμένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Καλύμνου, όπως το Κάστρο της Χώρας και το Πέρα Κάστρο ή Κάστρο της Χρυσοχεριάς όπως λέγεται εναλλακτικά.

Στη Χώρα θα βρείτε επίσης αρκετούς ναούς, χτισμένους σε όμορφες και στρατηγικής σημασίας θέσεις. Αξίζει να επισκεφτείτε την πρώτη μητρόπολη της Καλύμνου, την εκκλησία της Παναγιάς της Χαριτωμένης και να θαυμάσετε το περίφημο επιχρυσωμένο τέμπλο της.

Ενδιαφέρουσες από αρχιτεκτονικής και ιστορικής άποψης είναι οι εκκλησίες του Χριστού της Ιερουσαλήμ και της Αγίας Σοφίας (ή Ευαγγελίστριας), που οικοδομήθηκαν με υλικά απο τα ερείπια του αρχαίου ναού του Δηλίου Απόλλωνα.

Το Μεγάλο Κάστρο της Χώρας Καλύμνου αποτελεί πολύ ενδιαφέρον μνημειακό σύνολο, μια χαρακτηριστική μεσαιωνική «Καστροπολιτεία». Μπορεί να αποτελέσει έναν ενδιαφέροντα χώρο περιπάτου και αναψυχής αλλά και διδακτικής εμπειρίας

Το σωζόμενο σήμερα Κάστρο προέρχεται από την περίοδο της ιπποτοκρατίας (1308-1523). Η ανάβαση σε αυτό γίνεται από 230 χτιστά σκαλοπάτια που έχουν κατασκευαστεί το 1984. Τα σκαλοπάτια ξεκινούν από τον οικισμό της Χώρας και καταλήγουν στην πύλη της νοτιανατολικής πλευράς του Κάστρου. Στο εσωτερικό του Κάστρου βρίσκεται ο οικισμός, του οποίου τα σπίτια διατηρούνται καλύτερα στο βόρειο τμήμα του, ενώ στο νότιο και χαμηλότερο υψομετρικά τμήμα του τα κτίσματα λεηλατήθηκαν ως θεμέλια προκειμένου να χτιστούν τα σπίτια του νέου οικισμού. Μέσα στον οικισμό σώζονται και δέκα μικρές εκκλησίες. Στην ανέγερση μερικών χρησιμοποιήθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη από προχριστιανικά και παλαιοχριστιανικά οικοδομήματα. Επτά από αυτές έχουν τοιχογραφίες Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής εποχής.